بلال - پرتوی از اسرار نماز نسخه متنی

بلال

بلال حبشى، مسلمان سياهپوستى بود كه رسول خدا صلّى الله عليه وآله او را به مؤذّنى برگزيد. وقتى اذان از طريق وحى نازل شد، پيامبر، آنرا به بلال آموخت كه صداى رسايى داشت.(225) اينكه آنحضرت، او را به اذان گويى انتخاب كرد، براى ما درسهايى دارد، از جمله:

1- شخصيت و عظمت دادن به برده ها. چرا كه بلال برده اى بود كه سخنگوى اسلام و منادى امت شد.

2- شخصيّت دادن به سياهپوست واينكه رنگ چهره ملاك نيست.

3- تحقير متكبرانى كه روزى بر بلال، آقايى مىكردند و فخر مىفروختند و حتى او را مسخره مىكردند.(226)

4- ايمان و تقوا و لياقت، كمبودهاى ظاهرى را جبران مىكند. بلال با آنكه بجاى شين، سين تلفظ مىكرد، و اين نقص زبانى را داشت، ولى اسلام، به كمال معنوى و زيبايى باطنى او بيشتر بها داد.

بلال، اولين كسى است كه در اسلام اذان گفت.(227) او در آغاز بعثت پيامبر به وى ايمان آورد و در راه ايمانش، متحمّل شديدترين شكنجه ها بر ريگزارهاى تفتيده حجاز شد و همچنان نداى اَحَد، اَحد را بر زبان داشت.

روز فتح مكّه نيز، هنگام ظهر، به فرمان پيامبر بالاى كعبه رفت و اذان گفت و بت ها را فرو ريخت.(228)

بلال، در جنگ هاى بدر، اُحد و خندق شركت داشت.

بعد از رسول خدا صلّى الله عليه وآله براى ديگران اذان نگفت. يكبار براى حضرت زهرا عليها السلام كه دلتنگ زمان پدر شده بود، اذان گفت، آنگاه هم در نيمه اذان مردم و حضرت زهرا عليها السلام گريه سر دادند.(229)

اين برخورد بلال، در اين مسير بود كه اذان را هم در راه حق و در روزگار پيشواى شايسته سر دهد.

روزى عمر به بلال گفت: ابوبكر كه تو را خريد واز بردگى آزاد كرد، چرا براى نمازگزاران او اذان نمى گويى

گفت: اگر براى رضاى خدا آزادم كرد كه طلبى ندارد، ولى اگر هدف ديگرى داشته، من حاضرم باز برده او باشم ولى هرگز براى كسى كه پيامبر، خلافت او را نگفته است، اذان نگويم.(230)

بلال حاضر نبود حتى اذانش كه يك شعار دينى است، در مسير تقويت نظامى باشد كه قبولش ندارد.

بلال، آن غلام حبشى در سايه ايمان، به مقامى مىرسد كه سخنگوى نهضت رسول مىشود، و خزانه دار بيت المال.(231)

راستى، اگر هنگام اذان، دانشجويان سراسر اروپا و آمريكا و... اذان بگويند، مردم دنيا را به فكر وانمى دارند؟

در اينجا يادى از مرحوم شهيد نواب صفوى كنيم. كه به يارانش گفته بود هنگام ظهر و مغرب، هر جا بوديد، با فرياد بلند، اذان بگوييد. همين اذان ها بود كه وحشتى در دل نظام طاغوت افكنده بود. اين، گوشه اى از معناى آن حديث است كه مىفرمايد: با صداى اذان، شيطان عصبانى مىشود و مىگريزد.(232)

بى جهت نيست كه گلادستون (سياستمدار انگليسى) در پارلمان گفته بود: تا نام محمد صلّى الله عليه وآله بر فراز ماءذنه ها بلند است، و تا كعبه بر پا و قرآن راهنماى مسلمانان است، امكان ندارد پايه هاى سياست ما در سرزمين هاى اسلامى استوار و برقرار گردد.(233)

بخاطر محتواى غنى و ابعاد سازنده اذان است كه دستور اكيد داده شده در مطلع نماز، اين شعار توحيدى خوانده شود.