1. چهره ى اخلاقى حضرت عيسى (عليه السلام)
در اناجيل اربعه، حضرت عيسى(عليه السلام) شخصى بسيار صبور و حليم،[1]بسيار فروتن و متواضع[2] و بامحبت[3] و كاملا مطيع خداوند[4] معرفى شده است. او به شدت از جنگ و خون ريزى و خشونت متنفر است و براى ايجاد صلح و اصلاح، از حق خود مى گذرد و به ديگران نيز توصيه مى كند كه چنين باشند.در يك فقره ى مشهور از انجيل متى مى خوانيم:گفته شده كه: «چشم به عوض چشم، و دندان به عوض دندان»; اما من مى گويم: «به كسى كه به تو بدى كرده، بدى مكن; و اگر كسى بر گونه ى راست تو سيلى زد، گونه ى ديگر خود را به طرف او برگردان; و اگر كسى تو را به دادگاه كشاند تا پيراهنت را بگيرد، عباى خود را نيز به او ببخش. اگر يك سرباز رومى به تو دستور دهد كه بارى را به مسافت يك ميل حمل كنى، تو دو ميل حمل كن. اگر كسى از تو چيزى خواست به او بده و اگر از تو قرض خواست او را دست خالى روانه مكن.[5]هر چند در طول تاريخ مسيحيت، اين توصيه هاى اخلاقى، به ابزارى براى خاموش كردن انقلاب ها و اعتراضات تبديل شده و برداشت غلط از چنين دستورهايى باعث شده كه چهره اى ظلم پذير از حضرت عيسى(عليه السلام)نمايانده شود، لكن به نظر مى رسد كه اين توصيه ها مربوط به جامعه ى مؤمنان است كه با يكديگر برادرانه زندگى مى كنند و براى حفظ برادرى، گاهى لازم است كه انسان از حقّ خود نيز بگذرد و به جاى انتقام گرفتن، او را با ملاطفت و نيكى هدايت نمايد. چنان كه با مطالعه ى كتاب مقدس درمى يابيم كه حضرت عيسى(عليه السلام) شخصى شجاع و مبارز بود و در مقابلِ افراد فاسد و روحانيون رياكار قيام مى كرد.[6]اين جملات حضرت عيسى در منابع روايى مسلمانان هم آمده است.[7]حضرت عيسى(عليه السلام) دستورهاى اخلاقى بسيار مؤكدى دارد و به خصوص از فساد اخلاقى به شدت پرهيز مى دهد:هر كس به زنى نظر شهوت اندازد، همان دم در دل خود با او زنا كرده است; پس اگر چشم راستت تو را بلغزاند، قلعش كن و از خود دور انداز; زيرا تو را مفيدتر آن است كه عضوى از اعضايت تباه گردد، تا آن كه تمام بدنت در جهنم افكنده شود; و اگر دست راستت تو را بلغزاند قطعش كن و از خود دور انداز; زيرا بهتر آن است كه عضوى از اعضاى تو نابود شود، تا آن كه كلّ جسد تو در دوزخ افكنده شود.[8]حضرت عيسى(عليه السلام) براى ارشاد و نصيحت مردم، و نيز انجام رسالت الهى اش بسيار مسافرت مى كرد،[9] و در قالب مثل ها و مثال ها موعظه هاى زيادى مى فرمود. اوج فضايل اخلاقى آن حضرت را از «موعظه ى سر كوه» وى مى توان دريافت، كه به بهترين وجه بر اخلاق، ايمان و محبت تأكيد مىورزد.[10]هم چنين از اناجيل استفاده مى شود كه حضرت عيسى(عليه السلام) شخصى سخن دان و منطقى و زيرك و هوشيار و حاضرجواب بود.[11][1]. انجيل متى، 11: 29.[2]. در موارد بسيارى از حضرت عيسى(عليه السلام) فروتنى و تواضع نقل شده، از جمله نشست و برخاست با سفلگان و حتى گنهكاران و فواحش، و نيز شستن پاى حواريون (رسولان) در شب آخر. ر.ك: انجيل مرقس، 2: 17 و 11: 19; انجيل لوقا، 7: 34 و 7: 37 و 15: 7; انجيل يوحنّا، 13: 5.[3]. براى نمونه ر.ك: انجيل يوحنّا، 15: 9 ـ 15 و 13: 1.[4]. انجيل يوحنّا، 4: 44 و 15: 10.[5]. انجيل متى، 5: 38 ـ 45.[6]. انجيل متى، 21: 12 و 23، و انجيل مرقس، 11: 15 و 12: 12.[7]. محمد باقر مجلسى، بحار الانوار، ج 14، ص 287 و 304.[8]. انجيل متى، 5: 29 ـ 31.[9]. همان، 4: 23 و 9: 35.[10]. همان، 5: 1 ـ 16.[11]. براى نمونه ر.ك: انجيل مرقس، باب 12، مثَل باغبان هاى ظالم، و نيز ر.ك: تقيه اى كه حضرت عيسى در مقابل جاسوسان هرودس انجام داد و فرمود: «مال قيصر را به قيصر رد نماييد»: انجيل لوقا، 20: 20، انجيل متى، 22: 15.