اصالت و اعتبار انجيل برنابا - مسيحيت نسخه متنی

اصالت و اعتبار انجيل برنابا

بى ترديد برنابا يكى از شخصيت هاى طراز اول مسيحيت و از بزرگان حواريون بوده، نيز انجيلى داشته كه مدت ها از آن استفاده مى شده است. اسناد نشان مى دهد كه در صدر مسيحيت انجيل هاى بسيارى نگاشته شده كه كليسا سعى در انحصار آنها به چهار انجيل معروف (متى، مرقس، لوقا، يوحنّا) داشته است. قديس ايرنائوس در اواخر قرن دوم ميلادى گفته است:

چنانكه بادهاى اصلى چهارند، و كرّوبين نيز چهار صورت دارند، و خداوند چهار عهد با انسان بست و... پس اناجيل نيز چهارند.[1]

اناجيل روز به روز در جوامع مسيحى انتشار بيشترى مى يافت تا اين كه در سال 364 م، شورايى در لاودكيه،[2] يكى از شهرهاى سوريه تشكيل شد، و در آن چهار انجيل معروف قانونى، و ساير اناجيل مجعول شناخته شدند.[3]

دايرة المعارف ها تعداد زيادى از كتاب هاى مقدس صدر مسيحيت را كه اكنون متروك مانده اند نام مى برند كه از جمله ى آنها «انجيل برنابا» است:

انجيل «آندريو»، «برنابا»، «برتوما»، «جيمس (يعقوب)» و «تدايوس»، از طرف پاپ گلاسيوس اول[4] ممنوع اعلام شده و پاپ مذكور دستور مخصوص در اين باره صادر كرده است.[5]

پطرس بستانى كه يك دانشمند مسيحى است در دايرة المعارف خود ذيل كلمه ى «برنابا» مى نويسد:

اسقف «فويتوس»[6] در قرن 9 ميلادى در «قانون رسولى» خود كتاب انجيل برنابا را در رديف كتب مجعول و غيرقانونى[7] قرار داده است.[8]

پس ملاحظه مى شود كه انجيل برنابا تا اواخر قرن نهم ميلادى (قرن سوم هجرى) متداول بوده و مسيحيان از آن استفاده مى كرده اند تا اين كه اسقف فويتوس مجدداً تحريم آن را اعلام مى دارد.

ظاهراً آخرين حكم تحريم قرائت و استفاده از انجيل برنابا در قرن دوازده ميلادى صادر شده كه مربوط به پاپ «گلاسيوس دوم» در سال 1118 م. است.[9]

اما اين مطلب كه انجيل برنابايى كه راهب فرامرينو ادعاى كشف آن را دارد، همان انجيل برناباى قديس باشد نيازمند ادله ى محكمى است كه تاكنون اقامه نشده، و مطالعات باستان شناسى بر روى كاغذ و مركب كتاب و نوع نوشتار و جلد آن هم نتوانست چيزى را ثابت كند; بنابراين قضاوت در مورد اصالت اين انجيل بسيار دشوار است. بديهى است مسيحيان حكم به اصالت آن نمى دهند و آن را ساخته و پرداخته ى يك مسيحى مرتد، يا فردى عرب يا مسلمان مى دانند، ولى بايد اذعان نمود كه جعلى دانستن اين انجيل امر راحتى نيست.

[1]. و. م. ميلر، تاريخ كليساى قديم، ص 74.

[2]. Laodicea

[3]. حسين توفيقى، سير تاريخى انجيل برنابا، ص 16; و كرى ولف، درباره ى مفهوم انجيل ها، ترجمه ى محمد قاضى، ص 93.

[4]. Gelasius I، از سال 492 ـ 496 م منصب پاپى داشته است.

[5]. دايرة المعارف (Encyclopedia American) چاپ 1962 م، كلمه ى «برنابا»; هم چنين ر.ك: دايرة المعارف (Encyclopedia Britanica) ج 2، ص 179 ـ 180، ماده ى: (Apocriphal Literature). مطلب مذكور در چاپ هاى اخير اين دايرة المعارف حذف شده است. (حسين توفيقى، سير تاريخى انجيل برنابا، ص 19).

[6]. Phothius، از سال 858 ـ 886 م مقام اسقفى استانبول را به عهده داشت. مدتى از كليساى كاتوليك جدا شد و در سال 891 در تبعيدگاه خود درگذشت (مقدمه ى جرج سيل بر ترجمه ى قرآن مجيد، ص 10).

[7]. Apocripha

[8]. پطرس بستانى، دايرة المعارف، ج 5، ص 363.

[9]. همان.