رسول و نبي - خاتمیت نسخه متنی

پس يك مطلب ما در اينجا اين بود كه چرا بعد از شريعت ختميه ، نبوت به طور كلي ختم شد ؟ جواب همين بود كه عرض كردم ، بستگي دارد به ظهور علم و دانش و به قول امروز به ظهور تمدن به حدي كه بتواند ارث الهي خودش را حفظ كند ، درباره آن تحقيق و مطالعه كند ، تفسير بنويسد . چهارده قرن است قرآن كريم پيدا شده است و در تمام اين چهارده قرن هميشه بوده اند طبقاتي كه كارشان مطالعه روي اين كتاب مقدس بوده است، هيچكس نمي تواند احصاء بكند كه مجموعا تفاسيري كه راجع به قرآن مجيد نوشته شده است چقدر است . خدا مي داند در همين زمان خودمان و در عصر حاضر چقدر تفسير است كه مشغول نوشتن آن هستند . اينها همان كاري را مي كنند كه انبياي گذشته در تبليغ شرايع ديگر مي كردند.

از اينجا [ پاسخ ] يكي از شبهه هايي كه بعضي از اهل بدع كرده اند روشن مي شود . يكي از حرفهاي مفتي كه مي زنند اينست كه مي گويند قرآن [ ( خاتم النبيين ) ] فرموده و نگفته كه [ ( خاتم الرسل ) ] است ، خاتم انبياء است نه خاتم رسل ، بعد از آن پيغمبر نبي نخواهد آمد ولي رسول چطور ؟ چه مانعي دارد كه رسول بيايد . قبل از اينكه اين را بگويم ، يك حكايتي برايتان عرض مي كنم . مي گويند وقتي زني پيدا شد و ادعاي نبوت كرد . او را نزد خليفه وقت آوردند و گفتند چنانچه تو چنين ادعائي بكني مرتد و كافر هستي . گفت مگر چه حرفي گفته ام ؟ گفتند تو ادعاي نبوت مي كني ؟ گفت بلي . گفتند : مگر تو نمي داني كه پيغمبر فرمود : لا نبي بعدي . گفت: بله قبول دارم اما پيغمبر فرموده : لانبي بعدي ولي او كه نفرموده است : لا نبية بعدي . نبي مذكر است و پيغمبر فرموده است بعد از من پيغمبر مذكر نخواهد آمد . پيغمبر اكرم راجع به پيغمبر مؤنث چيزي نفرموده است . من نبيه هستم نه نبي . اين هم ادعاي يك پيغمبر مؤنث . ولي متأسفانه همه مي دانند كه اين يك حرف مفت است زيرا در اينجا نبي اسم جنس است و خصوصيتي كه مذكر يا مؤنث باشد در آن نيست . اصلا منظور اينست كه نبي از آن جهت كه منبي ء عن الله باشد نخواهد آمد .

رسول و نبي

اما مسأله رسول و نبي . همانطور كه گفتم نبي يعني پيامبر ، يعني كسي كه از ناحيه خدا پيغامي داشته باشد . رسول يعني چه ؟ رسول يعني فرستاده خدا ، كسي كه خدا او را براي مأموريتي فرستاده است ، اعم از اينكه آن مأموريت از اين نوع باشد كه آن رسول از جانب خدا چيزي براي مردم آورده باشد ، يا مأموريت و رسالت او از نوع ديگر باشد . فقط در صورت اول است كه آن رسول ، نبي و پيامبر است .

لهذا كلمه رسول در قرآن ، هم درباره پيغمبران آمده است و هم درباره غير پيغمبران . مثلا درباره جبرئيل چون فرستاده اي بود از طرف خدا و مأموريتي داشت اطلاق شده است . در داستان سامري استكه : فقبضت قبضة من اثر الرسول ( 1 ) . يا درباره قرآن مي فرمايد : انه لقول رسول كريم ( 2 ) . به او رسول گفته شده است . ملائكه اي را كه خدا براي عذاب قوم لوط فرستاد ، آنها را هم رسل مي نامند : و لقد جاءت رسلنا ابراهيم بالبشري (3). فرستادگان ما براي ابراهيم بشارت آوردند . حالا خدا

1 - سوره طه ، آيه 96 .

2 - سوره تكوير ، آيه 19 .

3 - سوره هود ، آيه 69 .