خاتمیت نسخه متنی

كننده اختلاف باشد . از اينجا شما خودتان مي فهميد اينجا تقديري است و به اين شكل مي شود كه : همه مردم در يك زماني امت واحد بودند ، هيچ اختلافي نبود ، بعد در آنها اختلاف پيدا شد ، و چون در آنها اختلاف پيدا شده خدا قانون و كتاب براي آنها نازل كرد تا كتاب حل كننده اختلافات مردم در زندگي باشد . برهه اي از زمان بر بشر گذشته است كه كتاب و قانون نداشته است و احتياجي هم به قانون نداشته است . بعد اختلاف پيدا مي شود . اختلاف چرا ؟ عرض كرديم كه در ابتدا موضوع اختلاف در ميان نبود ، بعد كه بشر كم كم زندگيش توسعه پيدا كرد و بنا گذاشت از مزاياي زندگي براي خودش استفاده بكند و بگيرد ، طبيعتا بعضي قوي تر بودند و برخي ضعيف تر ، قوي ترها بيشتر گرفتندو ضعيف ترها محروم ماندند ، و قويها ضعيفها را استخدام مي كردند . اختلافات از اينجا پيدا شد . چون در روابط مردم كه قبلا مثل يك خانواده زندگي مي كردند اين اختلافات و بيگانگيها پيدا شد ، قانون عادلانه آمد ميان مردم ، و گفت خير ، قوي حق ندارد حق ضعيف را بخورد ، قوي حقي دارد ، ضعيف حقي دارد ، بزرگ چنين ، كوچك چنين عدالت چنين . يك آيه ديگر در قرآن هست : شرع لكم من الدين ما وصي به نوحا (1). از اين آيه معلوم مي شود كه اولين شريعت و قانون و كتابي كه در دنيا نازل شده مال نوح بوده .

اگر دو آيه را جمع كنيد ، بعثت حضرت نوح مقارن است با آن دوره اي كه از نظر تاريخ تمدن . اختلاف سطح در زندگي افراد بشر پيدا شد ، و به عقيده امروزيها دوره اي كه زمان

1 - سوره شوري ، آيه 13 .