خاتمیت نسخه متنی

علي قوم " يعني اراده خدا و سنت قطعيه الهيه اينچنين نيست كه نعمتي را كه قومي دارند از آنها بگيرد بدون اينكه خود آنها موجبات زوال آن نعمت را فراهم آورده باشند ، يعني بدون آنكه خود آن قوم در خودشان تغيير ايجاد كرده باشند ، اخلاقشان فاسد شده باشد ، روحيه آنها از بين رفته باشد ، ايمانشان فاسد شده باشد . پس خدا در ميان مردم سنتهاي خلاف ناپذير دارد : فلن تجد لسنة الله تبديلا و لن تجد لسنة الله تحويلا ( 1 ) . اين آيات را هم كه ذكر كرده است پس از حوادث تاريخي ذكر كرده است.

پس اجمالا در اين مطلب كه در تاريخ بشر يك سلسله سنن و قوانين حتمي و خلاف ناپذير حكومت مي كند بحثي نيست . يك آيه ديگر براي شما شاهد عرض بكنم و باور بفرمائيد كه اين مطلب براي اولين بار در قرآن ذكر شده است . راجع به همين ، به بني اسرائيل ، در سوره بني اسر ائيل اينطور مي فرمايد : و قضينا الي بني اسرائيل في الكتاب لتفسدن في الارض مرتين و لتعلن علوا كبيرا . ما در كتاب ( تورات يا لوح محفوظ ، اغلب گفته اند تورات است ) حكم كرده ايم و نوشته ايم كه شما در روي زمين دوبار فساد خواهيد كرد ، و فساد و استكبار زيادي . بار اول كه فساد بكنيد ، به دنبال آن ما قومي را بر شما مسلط خواهيم كرد بسيار نيرومند : فاذا جاء وعد اوليهما بعثنا عليكم عبادا لنا اولي باس شديد فجاسوا خلال الديار و كان وعدا مفعولا . ملت قوي و نيرومندي را ما بر شما مسلط خواهيم كردكه در داخله زندگي شما نفوذ پيدا كنند : فجاسوا خلال الديار در خلال خانه هاي شما اينها نفوذ كنند ، و اين وعده اي كه ما داديم خلاف ناپذير است : و كان وعدا مفعولا . بعد شما وضعتان عوض مي شود ، توبه

1 سوره فاطر ، آيه 43 -