حق و باطل نسخه متنی

را نخوانده بودند ، اظهار بدبيني كامل كردند حال اگر عده اي از متفكرين جنبه هاي سياه و تاريك زندگي بشر را ببينند و اين طور اظهار نظر بكنند خيلي عجيب به نظر نمي آيد . نظريه ديگري كه عكس نظريه قبل است مي گويد : طبيعت و سرشت بشر بر خير است ،بر حق است ، بر درستي و راستي است انسان موجودي اخلاقي و صلح جو و خيرخواه است اصل در طبيعت بشر ، نور و عدالت و امانت و تقواست پس چه چيز انسان را فاسد مي كند ؟ مي گويند انحراف بشر علت خارجي دارد ، از بيرون به بشر تحميل مي شود، جامعه انسان را فاسد مي كند ژان ژاك روسو چنين عقيده اي دارد و در كتاب معروف خود " اميل " مي خواهد نشان دهد كه انسان طبيعي ، انسان خارج از جامعه ، انسان در طبيعت ، موجودي است سالم و درست و پاك ، و همه نادرستي ها ، فسادها و ناپاكيها از جامعه به او تحميل مي شود لذا روسو به اجتماع و زندگي اجتماعي بدبين است و تز اصلاحي او اين است كه بشر بايد تا حد ممكن به طبيعت برگردد روسو به تمدن جديد خوش بين نيست چون معتقد است كه تمدن جديد انسان را از طبيعت دور مي كند . هر چه انسان از طبيعت دورتر شود فاسدتر مي شود و هر چه به طبيعت اوليه نزديكتر باشد ، به انسانيت و درستي و پاكي نزديكتر است نظريه روسو كه فردي مذهبي است از يك نظر شبيه نظريه فطرت است كه در اسلام مطرح شده ، و شبيه است به جمله معروف پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله وسلم كه فرمود : كل مولود يولد علي الفطرش حتي يكون ابواه هما اللذان يهودانه و ينصرانه و يمجسانه (1) هر بچه اي از مادر بر فطرت پاك اسلاميت متولد مي شود ، بعد پدر و مادر او را يهودي يا نصراني يا مجوسي مي كنند انحراف يهودي گري ، نصراني گري ، مجوسي گري مثل است و پدر و مادر به عنوان نمونه دو عامل اجتماعي ذكر شده اند ، يعني فطرت انسان سالم است ، جامعه آن را منحرف مي كند در يكي از تعبيرات اين احاديث پيامبر مثالي مي زند ، مي فرمايد : اينكه گوش حيوانات خود را مي بريد هيچوقت شده كه اين حيوانات وقتي از مادر متولد مي شوند گوششان بريده باشد ؟نه ، هميشه سالم از مادر متولد مي شوند و بعد انسانها گوششان را مي برند از نظر روحي هم همين طور است ، همه انسانها سالم ، درست و حق گرا و خيرخواه متولد مي شوند ، انحرافها ، كجرويها ، دروغگوئيها ، ظلمها ، خيانتها ، شرارتها و فسادها بعد به انسان تحميل مي گردد پس اين نظريه براساس خوش بيني به طبيعت بشريت ، به جنس بشريت و سرشت و ساختمان بشريت استوار است و اصل را درستي و حقانيت و راستي مي داند ، و انحراف را معلول علل خارجي و عرضي و به اصطلاح فلاسفه علل اتفاقي مي داند يعني بر مبناي علل طبيعي ، دروني و ديناميكي ، حركت انسان بر راه راست و صراط مستقيم است و بر اثر تغييرات عرضي ، اتفاقي ، مكانيكي و بيروني انحرافات و بديها و شرور به انسان تحميل مي شود .

1 - مجمع البيان ج 8 ص 303 بحارالانوار جلد 3 صفحه 281 به نقل از غوالي اللئالي بدون لفظ ( و يمجسانه ) تفسير برهان جلد 4 - صفحه 263 حديث 29 به نقل از شيخ طبرسي در جامع الجوامع .