حديث حضرت علي ( ع ) در فلسفه زهد - حق و باطل نسخه متنی

ببرند براي فقرا و ضعفا و بيچارگان در آخر كار يك كاسه به اندازه خوراك يك نفر براي شخص خودش نگاه مي داشت ، البته از نظر اسلام عائله را قبل از خود و بيگانگان بايد غذا داد و چه بسيار اتفاق مي افتاد كه آن آخر كار كه براي خودش يك كاسه باقي مانده بود فقيري مي رسيد و آن را هم به فقير مي داد اين را مي گويند زهد ، اين را مي گويند يك عمل شكوهمند و انساني اين ، يك فلسفه زهد است اسلام اين نوع زهد را كه نه معني آن تحمل محروميت بي منطق استكه دور بريزيم تا در آخرت لذت بدهند كه لذت هم نخواهند داد يا قلمرو دنيا را از قلمرو آخرت جدا كنيم ، تأييد مي كند . در زهد اسلامي ، زاهد ، زهد مي ورزد كه ايثار كرده باشد ، زهد مي ورزد كه همدردي كرده باشد همدردي يكي ديگر از اهداف زهد اسلامي استيعني يك انسان در مقامي كه برايش مقدور است بايد ايثار كند ، ولي گاهي كار به جائي مي رسد كه از ايثار هم كاري ساخته نيست در شرايطي زندگي مي كند كه مردم بينوا آنقدر زياد و فراوانند كه او نمي تواند با دادن لباسي كه مي پوشد ، آنها را بپوشاند ، يا با دادن غذاي خود ، آنها را سير كند و يا با بخشيدن پولي كه در جيب خودش دارد ، آنها را متمكن كند از اينها گذشته است جامعه اي است فقير و مفلوك و بيچاره كه در گوشه هاي مملكت ، مردم نان جو هم گيرشان نمي آيد ، يك وقتي مي گفتنددر سيستان بچه ها را روزها مثل حيوان در صحرا رها مي كنند تا علف بخورند از يك نفر كه در چنين جامعه اي است چه كاري ساخته است ؟ تنها يك كار ساخته است ، همدردي كردن ، فقط مي تواند بگويد حالا كه برادرانم ندارند بخورند ، من چرا بخورم ؟ حالا كه برادرانم ندارند بپوشند ، من چرا لباس فاخر بپوشم ؟ به عبارت ديگر حالا كه قادر نيست كمك مادي كند و ديگران را از فقر و مسكنت برهاند با همدردي كردن كمك روحي به آنها مي رساند همين مقدار كه مي توانم ، به آنها كمك روحي مي كنمنه كمك جسمي ايثار ، كمك مادي است اينهم خودش فلسفه اي است . باز در كلمات علي عليه السلام كه اول زاهد جهان است اين فلسفه را مي بينيم كه علي عليه السلام زاهد با هدف است او مخصوصا وظيفه پيشوايان امت مي داند كه با ديگران حداقل همدردي كنند ، يعني اگر نمي توانند به آنها كمك مادي كنند ، كمك روحي بكنند چون چشم ضعيفان به پيشوايان امت است علي عليه السلام مي گفت من نمي خورم تا همين مقدار بتوانم به روح ضعفاي امت خودم كمك كنم و بگويم اگر شما نداريد بخوريد من هم كه دارم نمي خورم تا مثل شما باشم .

حديث حضرت علي ( ع ) در فلسفه زهد

از كلمات خود آن حضرت است : ان الله جعلني اماما لخلقه ، ففرض علي التقدير في نفسي مطعمي و مشربي و ملبسي كضعفاء الناس ، كي يقتدي الفقير بفقري و لا يطغي الغني غناه ( 1 ) . خدا مرا پيشوا قرار داده است و من وظيفه خاصي دارمكه در خوراك و پوشاك و در زندگيم مانند ضعيف ترين افراد امت باشم ، تا فقير به اين وسيله تسكين خاطري پيدا كند و غني هم كه مرا مي بيند كه در رأس اجتماع هستم غنايش او را طاغي و ياغي نكند .

1 - اصول كافي جلد 2 صفحه 227.