برداشت غلط ديگر از زهد - حق و باطل نسخه متنی

بين دنيا و آخرت به آن شكل كه كارها را دو دسته كند ، قائل نيست . از نظر اسلام تجارت يا زراعت مي تواند مال دنيا باشد و مي تواند مال آخرت باشد يعني وابستگي دارد به هدف شما ، اگر كار و كسب مي كنيد ، از راه مشروع آن وارد شويد ، تجارت اگر مي كنيد نخواهيد ربا بخوريد ، نخواهيد معامله تان غرري باشد ، نخواهيد بي انصافي كنيد ، بلكه تجارت مي كنيد براي اينكه توليد ثروت كنيد و خودتان را از ذلت و تكدي نجات دهيد ، براي اينكه به جامعه خودتان خدمت كنيد ،براي اينكه قدرت اقتصادي جامعه خودتان را افزايش دهيد ، از نظر اسلام اين ، عبادت است زراعت و دامداري نيز اگر چنين باشد عبادت است بنابراين در اسلام اينها از قلمرو آخرت بيرون نيستند ، تمام اينها براي انساني كه هدفهاي اسلامي را مي شناسد و دنبال هدفهاي اسلامي مي رود داخل در قلمرو عبادت است در مقابل اين امور ، آنچه كه مكاتب ديگر آنها را عبادت مي دانند نيز از نظر اسلام جزء زندگي دنياست ، يعني نماز و روزه نه تنها به درد آخرت مي خورد ، به درد دنيا هم مي خورد، دعا نه تنها به درد آخرت مي خورد ، به درد دنيا هم مي خورد ، و همچنانكه تجارت و زراعت مي تواند به آخرت تعلق داشته باشد عبادت هم براي زندگي دنيا مفيد است . بنابراين زهد به اين معني كه ما دو قلمرو در نظر بگيريم يكي براي دنيا و ديگري براي آخرت ، در اسلام وجود ندارد اسلام گفته چه چيزي حلال استو چه چيزي حرام ، گفته شراب حرام است ، شراب هم براي دنياي تو مضر است و هم براي آخرت تو ، گفته قمار و ربا حرام است ، اينها هم براي دنياي تو مضرند و هم براي آخرت تو ، اگر اسم اينها را دنيا مي گذاري بگذار اين يك نوع از زهد بود كه زهد مسيحي است و اين را اسلام نمي پذيرد ولي متأسفانه تصور بسياري از ما درباره زهد همين شكل مسيحي آن است .

برداشت غلط ديگر از زهد

زهد مفهوم ديگري دارد كه اين مفهوم را نيز بايد توضيح دهيم و آن اينكه نمي گوئيم قلمرو دنيا و قلمرو آخرت ، نه ، همه كارهاي دنيا را چون وظيفه است بايد انجام بدهيم ، ولي حساب لذت دنيا از حساب لذت آخرت جداست ، ما يا بايد در دنيا لذت ببريم و از لذت آخرت محروم باشيم يا لذت آخرت را به دست آوريم و خودمان را از لذت دنيا محروم كنيم اينهم خودش يك طرز تفكري است اين اشخاص نمي گويند كه بايد كار و كسب و زندگي را رها كرد ، مي گويند چون وظيفه است انجام مي دهيم ولي كوشش مي كنيم در اين دنيا لذت نبريم براي اينكه هر چه در اين دنيا لذت ببريم از لذت آخرت ما كاسته مي شود . هر چه كه در دنيا خوشي كنيم از خوشي هاي آخرت ما كاسته مي شودپس در اينجا لذت دنيا را مي دهيم تا لذت آخرت را بگيريم ابوعلي سينا در نمط نهم " اشارات " مي گويد : المعرض عن متاع الدنيا و طيباتها يسمي باسم الزاهد يعني به كسي كه از لذت دنيا اعراض مي كند براي اينكه به لذت آخرت برسد ، اصطلاحا زاهد مي گويند اما اين چطور است ؟ آيا اصل معاوضه لذتها صحيح است ؟ آيا اسلام براي لذتها دو قلمرو قائل است ، يعني معتقد است كه اگر انسان دنيا مي گويند چون لذت دنيا ولو لذت حلال دنيا را برده ايد ، ديگر حق نداريد لذت ببريد ؟ پس بنابراين ، شما يكي از دو بدبختي را بايد تحمل كنيد يا در دنيا محروميت بكشيد يا در آخرت و اين دو با

1 - سوره احقاف ، آيه 20 .