خطبه 020-در منع از غفلت - شرح نهج البلاغه نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

شرح نهج البلاغه - نسخه متنی

ناصر مکارم شیرازی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

خطبه 020-در منع از غفلت

ترجمه:

سخنى از امام (ع) كه از غفلت برحذر مى دارد و فرار (و حركت) به سوى خداوند را يادآور مى شود: اگر شما آنچه را كه مردگانتان بعد از مرگ مشاهده كرده اند، مى ديديد ناله سر مى داديد و وحشت مى كرديد و به سخن حق گوش فرا مى داديد و اطاعت مى كرديد، ولى آنچه آنها ديده اند از شما مستور و پنهان است، اما به زودى پرده ها كنار مى رود (و همه چيز را مشاهده خواهيد كرد) اگر چشم بصيرت را بگشاييد، وسايل بينايى شما فراهم شده است، و اگر گوش شنوا داشته باشيد سخنان حق به گوش شما رسانده شده، و اگر اهل هدايت باشيد وسايل هدايت فراهم گشته، (آرى!) به حق مى گويم حوادث عبرت انگيز، خود را آشكارا به شما نشان داده است و با صداى رسا و موثر، از آنچه ممنوع است نهى شده ايد، و هيچ كس بعد از رسولان آسمان (فرشتگان) جز بشر عهده دار تبليغ از سوى پروردگار نخواهد بود (پس در انتظار چه نشسته ايد؟).

شرح و تفسير:

به زودى پرده ها كنار مى رود! طبق اين گفتار، امام (ع) به همه مردم هشدار مى دهد كه از خواب غفلت بيدار شوند و كوتاهيهاى خود را در طريق اطاعت و بندگى، جبران كنند و از آينده وحشتناكى كه در پيش است برحذر باشند و از تاريخ گذشته، عبرت
بگيرند و براى ساختن آينده، از آن استمداد جويند.

در بخش اول از اين سخن مى فرمايد: اگر شما آنچه را كه مردگانتان بعد از مرگ مشاهده كرده اند مى ديديد، شيون مى كرديد و وحشت مى نموديد و (به دنبال آن) به سخن حق گوش فرا مى داديد و اطاعت مى كرديد (فانكم لو قد عاينتم ما قد عاين من مات منكم لجزعتم و وهلتم، و سمعتم و اطعتم).

از بعضى روايات استفاده مى شود كه حضرت، اين سخن را در جمعه اول بعد از بيعت بيان فرموده و مطابق روايت كافى نخست به مردم هشدار مى دهد كه نسبت به پيشوايان خود خيانت نكنند و وحدت صفوف خود را حفظ كنند و از آنچه مايه تفرقه است بپرهيزند، سپس جمله هاى بالا را براى تاكيد اين معنى بيان كرده است.

در اين كه منظور مشاهده چه موضوعاتى است كه بعد از رفع حجاب تن و بينا شدن چشم دل و مشاهده عوالم بعد از مرگ، انسان را در وحشت و اضطراب فرو مى برد و به جزع وا مى دارد؟ در ميان دانشمندان گفتگوست، ولى مسلم اين است كه انسان در آن حالت از دو موضوع، شديدا ناراحت مى شود: نخست اين كه نتايج اعمال خويش را در برابر خود مى بيند و عقوبات و كيفرهايى را كه در انتظار اوست مشاهده مى كند و ديگر اين كه از كوتاهيهاى گذشته خويش تاسف مى خورد ك
ه مى توانست با استفاده از سرمايه عمر و امكاناتى كه خدا در اختيار او قرار داده بود به اوج سعادت برسد و به عالم ملكوت و جوار قرب خدا راه يابد، ولى همه اين فرصتها را از دست داد و از همه بدتر اين كه راهى به سوى بازگشت نيست.

سپس در ادامه اين سخن مى فرمايد: ولى آنچه آنها ديده اند از شما مستور و پنهان است، اما به زودى پرده ها كنار مى رود (و شما نيز آن وضع وحشتناك را مشاهده خواهيد كرد) (و لكن محجوب عنكم ما قد عاينوا، و قريب ما يطرح الحجاب).

اين كه شما از همه چيز غافليد و دل به دنيا بسته ايد و موقعيت خود را در اين جهان فراموش كرده ايد، به خاطر همان است كه حجابى ميان شما و آن منازل وحشتناك و مواقف خطرناك افتاده، ولى فراموش نكنيد كه فراموش كردن اين واقعيات سبب نابودى آنها نمى شود چرا كه به زودى پرده ها بالا مى رود و همه چيز را مشاهده خواهيد كرد و اين در زمانى است كه نه وحشت و اضطراب و جزع و فزع كارساز است و نه درهاى توبه باز است.

/ 350