خطبه 035-بعد از حكميت - شرح نهج البلاغه نسخه متنی

خطبه 035-بعد از حكميت

امام اين خطبه را پس از پايان گرفتن جريان حكمين ايراد فرمود (كه عمرو بن عاص با حيله و تزوير ابوموسى اشعرى نادان را فريب داد تا على عليه السلام را از خلافت خلق و معاويه را نصب كنند و اين معنا مردم عراق را سخت تكان داد) و در اين خطبه امام عليه السلام بعد از حمد و ثناى الهى بر اين ابتلاء، به شرح آن مى پردازد.

ترجمه:

ستايش مخصوص خداوند است، هر چند روزگار، حوادث سنگين و مهم (و دردناكى براى ما) پيش آورده است و گواهى مى دهم كه معبودى جز خداوند يگانه نيست، شريكى ندارد و معبودى با او نمى باشد و گواهى مى دهم كه محمد صلى الله عليه و آله و سلم بنده (برگزيده) و فرستاده او است.

اما بعد، نافرمانى از دستور نصيحت كننده مهربان داناى با تجربه، موجب حسرت و اندوه مى گردد و پشيمانى به بار مى آورد.

من، درباره مساله حكميت، فرمان خود را به شما گفتم و نظر خالص خويش را در اختيار شما گذاردم، اگر به سخنان قصير، گوش داده مى شد (چه نيكو بود)! ولى شما مانند مخالفان جفاكار و عصيانگران پيمانشكن (از قبول سخنانم) امتناع كرديد، تا آنجا كه گويى نصيحت كننده در پند خويش به ترديد افتاد و از ادامه اندرز خوددارى كرد.

در اين حال مثال من
و شما مانند گفتار اخو هوازن (مردى از قبيله بنى هوازن) است كه (در يك ماجراى تاريخى) گفت:- من در سرزمين منعرج اللوى، دستور خود را دادم (ولى شما گوش نداديد) و اثر آن را فردا صبح درك كرديد.

خطبه در يك نگاه:

همانگونه كه در بالا اشاره شد، اين خطبه را اميرمومنان بعد از خاتمه كار حكمين بيان فرمود.

پيامد حكمين براى جهان اسلام بسيار سخت و ناگوار بود.

اين جريان ثابت كرد كه اگر على عليه السلام آنها را از مساله ارجاع به حكميت نهى فرمود و بر لزوم ادامه جنگ تا پيروزى نهايى توصيه كرد، دليلش اينگونه پيامدها بود.

از اين رو امام عليه السلام مردم كوفه را سخت سرزنش مى كند و به آنها نشان مى دهد كه اين محصول نافرمانى و پند نپذيرفتن آنان است.