خطبه 021-در توجه به قيامت
ترجمه:
بى گمان پايان كار (رستاخيز و قيامت و بهشت و دوزخ) در برابر شما است و عوامل مرگ، پيوسته شما را به پيش مى راند.سبكبار شويد تا به قافله برسيد! چرا كه پيشينيان را براى رسيدن بازماندگان، نگه داشته اند! (و همه، در يك زمان، محشور خواهيد شد).سيدرضى مى گويد: اگر اين گفتار امام عليه السلام پس از سخن خداوند سبحان و پيامبر اسلام، با هر سخنى سنجيده شود، بر آن برترى خواهد داشت و از آن پيشى مى گيرد.اما گفتار او عليه السلام: (تخففوا تلحقوا) كلامى است كه از آن، كوتاهتر و پرمعناتر، كلامى شنيده نشده است.چه سخن ژرف و عميقى و چه جمله پر معنا و حكمت آميزى است، كه روح تشنه طالبان حكمت را سيراب مى كند! ما در كتاب خصائص درباره اهميت و عظمت اين جمله، بحث كرده ايم.شرح و تفسير:
سبكبار شويد تا به منزل برسيد! اين كلام، بخشى از خطبه طولانى تر 167 است.همين جمله ها با تفاوت كمى، ضمن آن خطبه آمده است.از كلام مرحوم سيدرضى، استفاده مى شود، كه امام عليه السلام آن را در آغاز خلافت خويش بيان فرموده است، اما از كتاب مطالب السئول استفاده مى شود كه اين خطبه دنباله خطبه گذشته است و همان مطالب را دنبال مى كند.اين احتمال نيز وجود دارد كه هر سه خطبه، يكجا از اميرالمومنان على عليه السلام صادر شده و سپس به بخشهاى سه گانه، تقسيم شده است.به هر حال، اين بخش از خطبه- كه چند جمله بيش نيست- به گفته سيدرضى، به قدرى پرمحتوا و پرمعنا است كه با هر كلامى، جز كلام خدا و پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم مقايسه شود، بر آن پيشى مى گيرد! و راستى كه چنين است.اين چه فصاحت و بلاغتى است كه در جمله هايى كوتاه، حقايق چنان بلندى را مطرح مى كند! حضرت، نخست، مردم را به مساله معاد و دادگاه بزرگ عدل الهى متوجه مى سازد و از اين طريق، آنها را متوجه مسووليتهاى بزرگى كه در دوران خلافتش دارند، مى كند و از هرگونه نفاق و دورويى و كارشكنى و اختلاف، برحذر مى دارد و مى فرمايد: پايان كار (رستاخيز، قيامت، بهشت و دوزخ) در برابر شما است و عوامل مرگ، پيوسته شما را به پيش مى راند، (فان الغايه امامكم، و ان ورائكم الساعه تحدوكم).تعبير به الغايه (پايان كار) در مورد رستاخيز و بهشت و دوزخ، به خاطر آن است كه زندگى اين جهان، مقدمه اى است براى حيات ابدى در جهان ديگر.اين كه مى فرمايد: در پيش روى شما است، يعنى، شك و ترديدى در آن وجود ندارد و هر كه باشى و به هر كجا كه برسى،
سرانجام كار تو، آنجا است.