لطفا منتظر باشید ...
خطبه 056-به ياران خود
اين خطبه درباره شخص نكوهيده اى است و سپس امام عليه السلام از صفات برجسته خود سخن مى گويد.خطبه در يك نگاه:
در اين كه امام اين سخن را درباره چه كسى فرموده، بين شارحان نهج البلاغه گفتگوست، ولى مشهور اين است كه اين سخن درباره معاويه است.ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه خود مى نويسد: گروهى معتقدند كه اين سخن درباره زياد است و گروهى ديگر آن را درباره حجاج يا درباره مغيره مى دانند، ولى به عقيده من اين سخن درباره معاويه است چرا كه صفاتى كه در اين خطبه آمده از ويژگيهاى اوست.سپس مى افزايد: معاويه بسيار غذا مى خورد و صدا مى زد سفره غذا را از مقابل من برداريد، به خدا سوگند سير نشدم، هر چند خسته شدم.ابوعثمان جاحظ در كتاب السفيانيه نقل مى كند كه ابوذر در يكى از سخنان اعتراض آميزش به معاويه گفت من از رسول خدا شنيدم كه مى فرمود: اذا ولى الامه الاعين الواسع البلعوم الذى ياكل و لا يشبع فلتاخذ الامه حذرها منه، هنگامى كه بر امت اسلامى مردى درشت چشم و گلو گشاد كه پيوسته مى خورد و سير نمى شود حاكم شد، امت اسلامى بايد از او برحذر باشد.از شباهت زيادى كه اين سخن كوتاه رسول خدا با برداشتى كه ابوذر غفارى از آن داشته است با خطبه مورد بحث دارد، به خوبى استفاده مى شود كه اين خطبه درباره معاويه است.و نيز همان نويسنده روايات متعددى از منابع معروف مانند تاريخ طبرى، تاريخ خطيب، كتاب صفين و امثال آن از ابوسعيد خدرى و عبدالله بن مسعود نقل مى كند كه پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: اذا رايتم معاويه على منبرى فاقتلوه- يا- فاضربوا عنقه، هنگامى كه معاويه را بر منبر من ببينيد او را به قتل برسانيد- يا- گردن او را بزنيد.شباهت اين تعبير با تعبيرى كه در خطبه مورد بحث آمده، نيز گواهى مى دهد كه اين خطبه درباره معاويه است.شاهد و گواه ديگر بر اين موضوع، مساله سب است كه در ذيل خطبه به آن اشاره شده.همه مى دانيم كسى جز معاويه مردم را تشويق به سب و ناسزاگويى بر اميرمومنان على عليه السلام در منابر و خطبه هاى جمعه نمى كرد و تعجب در اين است كه با اين گواه روشن چگونه بعضى براى اين خطبه مصداقهاى ديگرى را جستجو كرده اند! آيا خاستگاهى جز تعصب دارد؟! به هر حال امام عليه السلام در اين خطبه از كسى سخن مى گويد كه در آينده بر امت اسلامى حاكم مى شود: مردى پرخور و زياده طلب و شكم بزرگ كه مردم را به ناسزاگويى به امام تشويق مى كند.امام عليه السل
ام ضمن اين پيشگويى، گوشه اى از وظائف مردم را در برابر چنين كسى بيان مى دارد و چنانكه تاريخ مى گويد: پيش بينى امام عليه السلام به طور كامل، در زمان حكومت معاويه به وقوع پيوست.در ذيل اين خطبه، امام به پاره اى از افتخارات بزرگ خود نيز اشاره مى فرمايد.
