خطبه 033-در راه جنگ اهل بصره
اين خطبه را على عليه السلام به هنگام خروج براى جنگ با اهل بصره، ايراد فرمود و در آن فلسفه بعثت انبياء آمده و سپس فضايل خويش را برشمرده و كسانى را كه بر ضد او قيام كردند، نكوهيده است.ابن عباس مى گويد: در ذى قار (شهر يا منزلى در نزديكى بصره) بر على عليه السلام وارد شدم امام در حالتى كه مشغول وصله كردن كفش خود بود رو به من كرد و فرمود: ارزش اين كفش چه قدر است؟ گفتم: بهايى ندارد (بسيار كم ارزش است).فرمود: به خدا سوگند! همين كفش بى ارزش، براى من، از حكومت بر شما بهتر است.مگر اين كه با اين حكومت حقى را به پا دارم يا باطلى را دفع كنم (مبادا گمان كنى قيام من براى دفع طغيانگران بصره، به خاطر تحكيم پايه هاى حكومت بر شما بوده است.) سپس امام عليه السلام (از خيمه) بيرون آمد و مردم را مخاطب ساخته فرمودخطبه در يك نگاه:
حضرت اين خطبه را در شرايطى كه ياران خود را براى خاموش كردن آتش فتنه طلحه و زبير در بصره بسيج كرده بود، ايراد كرده است.امام عليه السلام از يك سو قبل از ايراد خطبه آن جمله هاى تاريخى و فراموش نشدنى را به ابن عباس مى گويد، جمله هايى كه از روح بلند امام عليه السلام و مقام والا و بى نظير اودر عرفان و معرفه الله حكايت مى كند، حضرت مى گويد كه حكومت بر شما از اين كفش فرسوده و وصله خورده من نيز كم ارزشتر است، اگر به حساب عشق و علاقه به مقام و حكومت باشد، اما اگر براى اقامه حق و ابطال باطل و سوق دادن جامعه به سوى سعادت و كمال بوده باشد، هدف مطلوب و دوست داشتنى من است.و سپس افكار مردم را همراه خودش به عصر جاهليت و زمان قيام پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مى برد و تلويحا اشاره مى كند كه مردم بار ديگر ارزشهاى جاهلى را زنده كرده اند و من بايد همان مسير رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم را براى خاموش كردن فتنه ها و در هم پيچيدن افكار جاهلى سير كنم و حق را از درون باطل خارج سازم.در بخش ديگرى از اين خطبه به سرزنش گروهى از قريش كه سردمداران جنگ جمل بودند پرداخته و روشن مى سازد كه انگيزه اين آتش افروزان جنگ جز حسد و كينه توزى و دنياپرستى نبوده است.