در باره اولويت نيازهاى اقتصادى بر نيازهاى سياسى اظهار نظر بيشترى شده است .زيرا 42 در صداز راعى دهندگان اظهار نظر كرده اند كه اولين چيزى كه بايد انجام بگيرد اين است كه درراه تغيير و بهبود اوضاع اقتصادى كار كنند و 34 درصد براى بهبود وضع فرهنگ و بهداشت و اخلاقيات عمومى اولويت قائل شدند درحاليكه فقط 18 درصد تغييرات سياسى را در درجه اول قرار دادند.
از سويى ديگر 35 درصد طرفدار چيزهايى نظير انقلاب و رژيم و بر قرارى سوسياليسم و آزادى مطبوعات و بيان و ترك پيمانهاى نظامى وبر كنار كردن نفوذ بيگانگان بودند و 55 درصد اعلام داشتند كه براى پيش آوردن تغييرات مورد لزوم قوه قهريه لازم خواهد بود اين انتخاب واختيار چنان مر حله بندى شده بود كه قوه قهريه به اقدامات دولت مربوط مى شد .بنا به اظهار رهبران دانشجويى كه با سفارت روابط نزديك دارند گرايشهاى راديكال در ميان دانشجويان چه بسوى چپ و چه به سوى راست رو به تسريع است زيرا دانشجويان كمتر امكان آن را مى بينند كه اوضاع از طريق روشهاى مسالمت آميز بهبود يابد از آنجائى كه ايالات متحده با انديشه به كار بردن وسائل دموكراتيك طبق قانون اساسى باپيش آوردن دگرگونى هاى سياسى وابستگى دارد، شكست سياست آمريكا در ايران در كمك به نيل به آرمانهاى اين دانشجويان به نحو فزاينده اى به عنوان دلالت كننده بر دوروئى آمريكا و به عنوان اينكه نتايج مسالمت آميز راه اختيارى اى كه براى انديشمندان جوان ايران در دسترس باشد نيست، تلقى مى شود.
دكتر ايرج ايمان كه رئيس انستيتوى پژوهشهاى روانشناسى است و در دانشگاه جامعه شناسى تدريس مى كند اخيراہبه ماعمورين سفارت درباره پرسشنامه اى كه او بين عده ئ نمونه اى از فارغ التحصيلان دبيرستان پخش كرده بود توضيح داد كه از جمله پرسشها يكى اين بود كه آنها تمايلات و علايق سياسى خود را ابراز بدارند، و ضمناہ مى گفت كه به اين فارغ التحصيلان اختيار داده شده بود كه اگر دلشان مى خواهد اسم خود را بنويسند يا از نوشتن اسم خود امتناع كنند.
عده قابل ملاحظه اى از اينان كه رقم دقيق آن هنوز در دسترس نيست براى جبهه ملى تمايل نشان داده بودند در حاليكه اسم خود را نيز در پرسشنامه نوشته بودند و به عقيده دكتر ايمان اين دليل بر نيرو مندى اعتقادات آنهاست.
دكتر ايمان در عين حال متذكر شد كه دانشجويان دانشگاه عاجز از لفاظى كردن هستند و اين امر كار استاد را در تشخيص نظريات آنها در جريان مكالمه دشوار مى سازد و اما در باره اشخاصى كه آنها بيش از همه نسبت به ايشان اعتماد دارند او گفت كه پژوهشهاى او وى را به اين نتيجه رسانده كه افرادى كه بزرگترين نفوذ را به روى طرز فكر آنها دارند بدون شك استادانى هستند كه قادرند انديشه هاى خود را به خوبى بيان كنند نظر خواهى سال 1342 اين امر را مشخص مى كند .
اختيار داده شده بود كه اگر دلشان مى خواهد اسم خود را بنويسند يا هر چند دانشجويان همه چيز مى خوانند ولى آنها نسبت به رسانه هاى گروهى اطلاعاتى اعتقادى ندارند و در واقع آنها شايد در عكس العمل تقريباہ غريزى انديشمندان مسن تر سهيم هستند مبنى بر اينكه اگر دولت خبرى را اعلام مى دارد به احتمال قوى اين خبر صحت ندارد.
فعاليتهاى سازمان كمونيستى در حال حاضر عامل بسيار كوچكى را تشكيل مى دهد ولى نه لزوماہ به علت اينكه براى چنين نفوذهايى مغز پذيرا وجود ندارد بلكه به اين دليل كه ساواك در رخنه كردن در سازمانهاى كمونيستى در ميان دانشجويان و متلاشى كر دن آنها و دستگيرى رهبران آنها بويژه موئثر بوده است .شواهدى وجود دارد كه سلولهاى كمونيستى كه وجود داشته به بخشهاى كوچكتر تقسيم شده و راه خود را منحرف كرده و گاهى بايكديگر اختلاف پيدا كرده اند به طورى بعضى از آنها حتى شوروى ها را طبق خط مشى اتهامات عنوان شده عليه ايالات متحده از سوى رهبران دانشجوئى جبهه ملى مورد سرزنش قرار مى دهند.
البته ساواك به سازمانهاى دانشجوى جبهه ملى نيز رخنه كرده است ولى احساسات جبهه ملى آنقدر عميق است كه حتى دستگيرى چند ده نفرى از رهبران آنها اين سازمان را فلج نمى سازد.
و در حاليكه قشر فوقانى بر كنار شده چنانكه اين امر با دستگيرى 25 نفر از رهبران دانشجوئى جبهه ملى اتفاق افتاد، ديگران پيش آمده، جاى آنها را مى گيرند.
اين امر امكان پذير است زيرا گروههاى دانشجوئى جبهه ملى از فعاليت منع نشده اند همانطور كه خود جبهه ملى نيز در حاليكه تحت فشار مداوم قرار گرفته يك سازمان غير قانونى نيست.
اين پرسش گاهى عنوان مى شود كه آيا رهبران دانشجوئى جبهه ملى مبلغين حرفه اى هستند؟ همان طوريكه بعضى از دانشجويان ايران در خارج مى باشند؟ و آيا آنها عملاہ علاقمند به كارهاى دانشگاهى خود هستند يا خير؟ در حاليكه در ميان رهبران دانشجوى اوباش نيز وجود دارند شواهد حاكى از آن است كه اين اوباش را مى توان استثناع تلقى كرد.
سياگذار برليان، رئيس كميته دانشجويى جبهه ملى، اخيراہ درجه دكتراى خود را با عاليترين افتخارات دريافت كرده او نه تنها بخاطر شوق و استعداد تشكيلاتى خود به رياست كميته انتخاب شد بلكه هم چنين به علت استعدادهاى فكرى خويش به اين درجه مفتخر شد.
بهروز برومند يك رهبر دانشجويى ديگر در دانشكده طب در امتحانات خود از همه دروس بلا استثناع الف گرفته است.
برومند دريافت كننده بورس بنياد پهلوى به علت سابقه تحصيلاتى چشمگير خود شد ولى اين بورس سال گذشته بخاطر خودارى او از متوقف كردن فعاليتهاى سياسى قطع شد.
سال گذشته برومند 6 ماه را در زندان گذراند ولى در پايان سال عليرغم اين مانع در دانشكده طب رتبه اول را بدست آورد اين دانشكده در واقع به وسعت زيادى بهترين دانشجويان دانشگاه را در خود جاى داده است.
احساسات ضد رژيم هم در اين دانشكده در سطح بالايى قرار گرفته است.
از جمله ديگر رهبران مهم دانشجويى حسن ابراهيم حبيبى فرزند يك ملا است كه درجه ليسان در حقوق دارد و در دو سال گذشته مسوئل مركز اسناد و پرونده هاى در موئسسه ئ مطالعات و پژوهشهاى اجتماعى شده است.
همچنين حسن پارسا دبير دبيرستانهاى تهران از اعضاى كميته دانشجويى جبهه ملى است.
پارسا ماعمور رابط بين دانشگاه و دانش آموزان دبيرستانهاست .
هم حبيبى و هم پارسا هر دو دانشجويان برجسته بودند.
يك عضو برجسته ديكر كميته دانشجويى ابولحسن بنى صدر كه پسر يك ملا است درجه ليسانس در حقوق و الهيات بدست آورده و آنگاه به مدت سه سال به عنوان يك گروه تحقيقاتى در موئسسه مطالعات و پژو هشهاى اجتماعى كار كرد و كارهاى او آنقدر خوب نتيجه داد كه او اخيراہ يك بورس براى مطالعات بيشترى در دانشگاه پاريس بدست آورد.
ناآرامى دانشجويى در دانشگاه تهران در گذشته چنان گسترش يافته كه حكومت به مداخله نظامى متوسل شده است و اين مداخله به نوبه خود احساسات مخالفت با رژيم را در ميان دانشجويان و استادان تشديد كرده است.
هر چند اقدامات سركوبگرانه ساواك ادامه دارد معذلك حكومت ايران هنگامى كه على امينى نخست وزير بود پذيرفت كه يك سياست مثبت مورد نياز و تقاضا است.
دفترى به نام راهنمايى جوانان در دفتر نخست وزيرى تاعسيس شد كه اكنون تحت رياست ناصر خدايار از عمال ساواك به اعضاى سابق حزب توده و روزنامه نگار سابق است و بر نامه اى براى ايجاد يك مركز دانشجويى و تشويق فعاليتهاى تفريحات سالم با انديشه ئ دور نگه داشتن مغزهاى دانشجويان از سياست به راه افتاد.
خانه جوانان به سرپرستى حكومت، اخيراہ به رياست ايرج گلسرخى يك عضو سابق توده مايه دلسردى و سرخوردگى شد گلسرخى به طور وسعى به عنوان يك عامل ساواك معروف شده است و كمتر دانشجويى كه حس احترام به نفس دارد پا به خانه جوانان مى گذارد در واقع يكى از حيرت انگيزترين اوضاع دانشجويى اين است كه دولت از تشكيل حتى يك گروه كوچك طرفدار دولت در دانشگاه تهران به كلى عاجز مانده است.
اين امر را نمى توان نتيجه نبودن احساسات طرفدارى از دولت تلقى كرد.
بلكه به احتمال قوى نتيجه اين است كه دانشجويانى كه حس احترام به نفس دارند دلشان نمى خواهد تا نفرتى كه نسبت به فعاليتهاى طرفدارى از دولت در محفل دانشجويى وجود دارد به آنها بچسباند.
4 - تفكرات انديشمندان يكى از شاخص هاى مهم وضع فكرى انديشمندان ، مزمون آثار نويسندگان و هنرمندان است از آنجايى كه يك اقر هنرى لازم نيست حتماہ به دلايل تاكتيكى مورد تهاجم قرار گرفته يا بدان كيفيت داده شود چنين اقرى مى تواند به سادگى افكار واحساسات انديشمندانى را كه هنرمند جزئى از آن است بيان كند از آنجائى كه يك اثر هنرى جنبه متعالى دارد هنرمندان و نويسندگان در نتيجه هنر خود در يك وضع بدون آسيبى قرار گرفته اند.
بيشتر نويسندگان و هنرمندان ممتاز ايران از لحاظ سياسى تمايل به چپ دارند و تعداد زيادى از آنها يا كمونيست هستند و يا سمپاتيهايى نسبت به كمونيست ها دارند.
انديشمندان ايران همواره تحت تاعثير عميق شعر قرار گرفته اند.
رمان به عنوان يك شكل عمومى به تازگى وارد ايران شده است و اثرات بعضى از رمانها به اندازه اشعار برروى افكار خوانندگان ايران تاعثير عميق داشته است.
ايرانيان عواطف خود را بنحوه آشكارترى از ما، در غرب بيان مى كنند مثلاہ بسيارى از ايرانيان تحصيلكرده و با محتويات فكرى بغرنج هنگام شنيدن خبر مرگ پرزيدنت كندى در ملاع عام گريه كردند.
داستانهاى شهادت على، حسن و حسين ع تقريباہ هر ايرانى را به گريه مى اندازد شعر و نثر متاعثر كننده ممكن است عكس العمل عميقى داشته باشد كه مشابه آن در غرب وجود ندارد.
از آنجاييكه قدرت پذيرش عاطفى انديشمندان ايران بسيار عميق است شعر لااقل به اندازه تركتهاى با استدلال ماهرانه براى نقل نسب اعتقادات سياسى اهمييت دارد.
در حالى كه روزنامه ها در معرض سانسور قرار گرفته و رساله نويسى سياسى از سوى سازمانهاى امنيتى به شدت سركوب مى شود رمانها و اشعار بادشواريهاى كمترى منتشر مى شوند.
حتى آثار بقلم كمونيست هاى فعال مانند بزرگ علوى كه از رژيم، شديداہ انتقاد كرده است در كتاب فروسيهاى ايران آزادانه در دسترس عموم قرار گرفته است رمانهاى صادق چوبك و مقاله هاى على اسلامى نودوشن و يا توصيف زندگى طبقه متوسط از سوى افغانى نويسنده رمان شوهر آهو خانم - م همه با يك روح ناخشنودى و مخالفت گرايى نوشته شده است.
در شعر نويسندگانى كه بيش از همه خواننده دارند، شكلها و وزنها و موضوعات سنتى قطع رابطه كرده اند اشكال جديد و موضوعات جديد پر از خشنونت و بى حرمتى و ضديت است شكلهايى جديد در شعر به موازات شكلهاى جديد در نقاشى رشد پيدا كرده اند در حالى كه شكلهاى سنتى هنوز همچنان ادامه دارد مانند نقاشى مينياتور و تذهيب قرآن، نقاشى هاى اوسترى و نقاشيهاى داراى محتوى اجتماعى شكلهايى هستند كه بيشتر از همه انديشمندان را تحت تاعثير قرار مى دهند.
اين واقعيت كه هنرمندان اكنون جزع صنعت گران بي سواد نيستند خود حائز اهميت است.
نقاشان جديد ايران به جاى اينكه براى حاميان سلطنتى يا اشراف زاده نقاشى كنند براى خودشان نقاشى مى كنند.
نقاشيهاى بهجت صدر و رضا خازنى و ناصر اويسى و ليلى و منير فرمانفرمائيان، همگى تااندازه اى ابسترى هستند يعنى به طور ريشه اى با سبك هاى سنتى ايران تفاوت دارند اين نقاشان همگى از لحاظ سياسى با رژيم و سياستهاى آن مخالفند.
اخيرا مجموعه اى به نام مجموعه شعر آزاد در ايران به نحو وسيعى منتشر شد در اين مجموعه اشعار بسيار زيبا و در عين حال شديدالحنى در محكوم كردن رژيم و اقدامات آن گنجانده شده است.
بيشتر نويسندگان آن كمونيست هستند از جمله نويسندگانى كه در آن سهم دارند سياوش كسرايى از پشتيوان هاى جبهه ملى كه درخشندگى او به عنوان شعار او را يكى از نويسندگان مورد احترام ايران ساخته است و يكى از اشعارى كه مورد علاقه بيشتر اعضاى جبهه ملى است درباره موضوع داستانى از شاهنامه است.
اين شعر به نام آرش كمان گير ناميده شده است كه از فردوسى نقل شده هشتصد سال پيش به رشته تحرير در آمده و حكايت از آن دارد كه چگونه مرز بين ايران و توران كه دشمن ايران بودند پس از سالها جنگ تعيين شده مورد توافق گرفته بوئد كه يك تير از قلعه يك كوه به وسيله آرش پرتاب شود و هر جا كه تير به زمين بيفتد همانجا مرز خواهد بود به موجب اين افسانه آرش تير را با قلب خود بار كرد و تير از عامل تا مرو كه يك سفر 40 روزه است پرواز كرد تاسرزمينى را كه ايران مستحق آن است بدست آورد با جنين كارى آرش جان خود را از دست داد.
در شعر كسرائى دباره اين موضوع اشارات مكررى به اوضاع كنونى گنجانيده شده است و بدون اشتباه مى توان گفت كه روشن است ميهن پرستان ايرانى كدامها هستند و ظالمها كدام.
چند بيتى از شعر ديگر به قلم كسرائى مى تواند از آميزه ئ جالب دلتنگى حاكيت كند كه شاخصه اشعارى است كه انديشمندان را تحت تاعثير فراوان قرار داده است.
در اين شعر نويسنده اين اعتقاد خود را بيان مى كند كه نسل هاى آينده شاعران، ديگر مجبور نخواهند بود درباره ظلم رژيم چيزى بنويسند و يا احساسات مخالفت خواهى خود را به كمال هنر آنها را از سرچشمه مى خشكانند منعكس كنند.
شاعرى بعد از من خواهد آمد كه رنگدان نقاشى ايش رنگهايى جديد خواهد داشت او اين خاكسترهاى مرگ آور را فوت خواهد كرد با گرماى آتش فردا او رنگ هاى درخشانى از فراموشى پخش خواهند كرد برروى خشونت شوم ظلم امروزى رجوع شود به اصل شعر و اين ترجمه آزاد از انگليسى به فارسى است - م قابل توجه است كه سر دبير مجموعهاى كه شعرهاى ضد رژيم مانند اين شعر كه در اين درج شده داريوش همايون است كه بهترين روزنامه نگار ايران شناخته شده و به تازگى از روزنامه اطلاعات كه از روزنامه هاى مهم كشور است به خاطر مقالاتب كه در انتقاد از سياسيتهاى رژيم نوشته اخراج شده است.
در زمينه سينما ايران داراى يك كارگردان برجسته با استعداد به نام فرخ غفارى است
لطفا منتظر باشید ...
