لطفا منتظر باشید ...
نامه
زمان:
15 خرداد 1347 / 8 ربيعالاول 1388مکان:
نجفموضوع:وخامت اوضاع و اجراى افکار پليد استعمار توسط دولتها به عرض عالى مى رساند، مرقوم محترم که حاوى مطالبى بود که نزد اکثر از علوم غريبه است
مخاطب:
شريعت اصفهانى (شيخالشريعه )، محمد واصل، اوضاع وخيمتر از آن است که بتوان عواقب آن را درست فهميد. اگر نقشه همان نقشه ترکيه که تحميل به مصطفى کمال(1) شد و او نيز قبول کرد و تا توانست اجرا کرد باشد، حساب اين طرفها خصوصا ايران معلوم است. ترکها باز مقاومت کردند ولى ماها گمان نمى کنم مقاومتى به خرج دهيم، و دولتها بى مزاحمت افکار پليد ديگران را اجرا مى کنند ولى با اسم دين مبين اسلام! و ما نيز به همين کلمه دلخوش کرديم يا براى رفع مسئوليت نزد خلق، خود را به دلخوشى مى زنيم. اگر اينجا صحبتى شود گفته مى شود ملکى(2) بهتر است و آنجا نيز مجرم اصلى را به حساب نمى آورند بلکه بعض تلگرافات که اخيرا از قبل بعضى آقايان شده است متضمن تطهير مجرم اصلى است، و داعى بر نشر هم ظاهرا داشتند که لابد اينطور صلاح را تشخيص داده اند. و بالجمله اکنون دو طايفه بيشتر نيست: يا ساکت و يا ناطق مضر، و الامر الى اللّه تعالى. تحريرالوسيله را به همان نحو که ملاحظه فرموديد به طبع رسيد، و مقدارى از آن هم به ايران رفت و در آنجا مسائل دفاع را مستقلا على المحکى، نشر دادند و شايد در اثر آن، تشديد نسبت به منزل اينجانب زيادتر شده است. در نظر اينجانب اين امر اگر به صرفه نباشد مهم نيست، آنچه مهم است آن است که نمى دانم با اين وضع آنها و ماها، تکليف چيست. اميدى در ناحيه خود ما نيست، خداوند اصلاح کند. والسلام عليکم.1 - مصطفى کمال، معروف به آتاتورک از عوامل اصلى فروپاشى امپراتورى عثمانى، مجرى8 ربيعالاول 1388 سياستهاى انگليس و غرب در آسياى صغير، و نخستين رئيس جمهور ترکيه .
