موضوع:وظيفه سران ممالک اسلامى و مسئوليت علما در معرفى برنامه هاى اسلام - صحیفه امام جلد 2

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

صحیفه امام - جلد 2

مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سخنرانى

زمان:

23 آبان 1344 / 20 رجب 1385

مکان:

نجف ، مسجد شيخ انصارى

موضوع:وظيفه سران ممالک اسلامى و مسئوليت علما در معرفى برنامه هاى اسلام

مناسبت:

آغاز دروس امام خمينى در حوزه علميه نجف

بسم اللّه الرحمن الرحيم

حضار:

علما، فضلا و طلاب حوزه علميه نجف خداوندا، زبان ما را از لغو نگهدار، دلهاى ما را به خودت متوجه بفرما، ما را از غير خودت منصرف بفرما، حب دنيا را از قلب ما بيرون کن، اخلاق نيک را در ما پابرجا کن، ما را در پناه اميرالمؤمنين سلام اللّه عليه از هر بدى نگه دار، ما را نسبت به اسلام و مسلمين خدمتگزار قرار بده ، ما را نسبت به علماى اسلام قدردان قرار بده ، علماى اسلام را در هر جا هستند حفظ بفرما، ديانت اسلام را، کلمه اش را، مقدم بر همه کلمات قرار بده آمين حضار، اللهم اعل کلمة الاسلام.(1) رنجهاى پيامبر (ص) در دعوت به توحيد آقايان مى دانند که پيغمبر اسلام صلى اللّه عليه و آله و سلم تنها قيام فرمود و در يک محيطى که همه با او مخالف بودند، قيام فرمود و زحمتهاى زياد، مشقتهاى زياد، رنجهاى فراوان برد تا اينکه اسلام را به مردم ابلاغ فرمود.

دعوت کرد مردم را به هدايت، دعوت کرد به توحيد.

آنقدر مشقت ايشان تحمل فرمود که گمان ندارم کسى طاقت آن را داشته باشد.

بعد از رسول اکرم صلى اللّه عليه و آله و سلم مسلمين به وظايف خودشان تا يک حدودى عمل کردند، اسلام را تقويت کردند، توسعه دادند اسلام را، تا اينکه يک مملکت بزرگ اسلامى در دنيا تشکيل شد که بر همه ممالک مقدم بود.

خود رسول اکرم به طورى که مکتوبشان در صحيح بخارى مضبوط است مکتوبى را که به هرقل(2) نوشتند، و آنطورى که تاريخ ضبط کرده است ايشان چهار تا مکتوب مرقوم فرموده اند به چهار تا امپراتور: يکى ايران، يکى روم، يکى مصر، يکى حبشه .

و عين مکتوب ايشان انطورى که در ذهنم هست مضبوط است.

عين مکتوب ايشان را به طورى که در ذهن من است در موزه ترکيه زيارت کرده ام.

اين چهار مکتوبى که مرقوم فرموده اند به مضمون واحد است به چهار امپراتور و آنها را دعوت به اسلام کرده اند و دعوت به توحيد، اين مقدمه بوده است، شالوده بوده است از براى اينکه حقايق اسلام را به تمام دنيا، به تمام امپراتوريهاى دنيا ابلاغ بفرمايند و اسلام به آن نحوى که هست معرفى بشود به مردم.

مع الاسف آنها جواب مثبت، الا پادشاه حبشه ، نداده ، و لهذا متوقف شده است آن دعوتى که رسول اکرم مى خواستند بفرمايند و مى خواستند اسلام را معرفى کنند.

على اى حال با رنجهاى فراوان، چه خود رسول اکرم و چه بعد از رسول اکرم کسانى که متکفل بوده اند رياست اسلام را، با رنجهاى فراوان اسلام را تقويت کردند.

و دست به دست، اين اسلام آمد تا الان که به ما محول شده است، به اين طبقه اى که الان موجودند محول شده است.

اين طبقه موجوده اند که الان مسئول اسلام و مسئول احکام اسلام هستند و اين مسئوليت به حسب اختلاف مراتب اشخاص فرق مى کند، بعضيها مسئوليتشان خيلى زياد است، و بعضى هم مسئوليت دارند لکن به اندازه آنها نيست.

برنامه زندگى و حکومت در اسلام کسانى که مسئوليتشان خيلى زياد است دولتهاى اسلامى است، رؤساى جمهور اسلام، سلاطين اسلام، اينها مسئوليتشان خيلى زياد است و شايد بيشتر از همه طبقات باشد.

اسلام الان به دست اين طبقه ، به حسب اراده خداى تبارک و تعالى تکوينا سپرده شده است و آنها مسئولند بر حفظ اسلام و حفظ وحدت کلمه اسلام و حفظ احکام اسلام و معرفى کردن اسلام را به دنياى متمدن که گمان نشود اسلام مثل مسيحيت هست، فقط يک رابطه معنوى ما بين افراد و خداى تبارک و تعالى است و بس.

اسلام برنامه زندگى دارد، اسلام برنامه حکومت دارد، اسلام قريب پانصد سال تقريبا يا بيشتر حکومت کرده است، سلطنت کرده است، با اينکه احکام اسلام در آن وقت باز آنطور اجرا نشده است که بايد اجرا بشود لکن همان نيمه اجرا شده اش ممالک بزرگى را، وسيعى را، اداره کرده است با عزت و شوکت از همه جهات، از همه کيفيات.

اسلام مثل ساير اديانى که حالا در دست است شايد آنها هم در وقت خودش اينطور بوده اند لکن ساير اديانى که حالا در دست است، خصوصا مسيحيت که هيچ ندارد جز چند کلمه اخلاقى و راجع به تدبير مدن و راجع به سياست مدن و راجع به کشورها و راجع به اداره کشورها برنامه ندارد گمان نشود که اسلام هم مثل آنها برنامه ندارد.

اسلام از قبل از تولد انسان شالوده حيات فردى را ريخته است تا آن وقت که در عائله زندگى مى کند، شالوده اجتماع عائله اى را ريخته است و تکليف معين فرموده است تا آن وقت که در تعليم وارد مى شود، تا آن وقت که در اجتماع وارد مى شود، تا آن وقت که روابطش با ساير ممالک و ساير دول و ساير ملل هست.

تمام اينها برنامه دارد، تمام اينها تکليف دارد در شرع مطهر.

اينطور نيست که فقط دعا و زيارت است، فقط نماز و دعا و زيارت احکام اسلام نيست، اين يک باب از احکام اسلام است.

دعا و زيارت يک باب از ابواب اسلام است لکن سياست دارد اسلام، اداره مملکتى دارد اسلام، ممالک بزرگ را اداره مى کند اسلام.

بر رؤساى جمهور اسلام، بر سلاطين اسلام، بر دول اسلامى است که اسلام را معرفى کنند به عالم.

تفاوت کليسا و مسجد مسيحيون خيال نکنند که اسلام هم، مسجد هم، مثل کليساست.

مسجد وقتى نماز در آن بر پا مى شده است تکليف معين مى کرده اند، جنگها از آنجا شالوده اش ريخته مى شده است، تدبير ممالک از آنجا، از مسجد شالوده اش ريخته مى شده است.

مسجد مثل کليسا نيست.

کليسا يک رابطه فردى مابين افراد و خداى تبارک و تعالى على زعمهم(3) هست لکن مسجد مسلمين در زمان رسول خدا صلى اللّه عليه وآله وسلم و در زمان خلفايى که بودند هرجور بودند مسجد مرکز سياست اسلام بوده است.در روز جمعه با خطبه جمعه مطالب سياسى است مطالب مربوط به جنگها، مربوط به سياست مدن، اينها همه درمسجد درست مى شده است، شالوده اش در مسجد ريخته مى شده است در زمان رسول خداو در زمان ديگران و در زمان حضرت امير سلام اللّه عليه .

لزوم معرفى اسلام بايد اسلام را آنطور که هست معرفى کنند، مکلفند اينها.

کسانى که خداى تبارک و تعالى به آنها رياست داده است مسئوليت دارند در مقابل رياستشان، بايد اسلام را آنطور که هست معرفى کنند.

بايد يک برنامه راديويى براى معرفى اسلام تهيه کنند، بايد به علماى اسلام رجوع کنند تا اينکه آنها حقايق اسلام را برايشان تشريح کنند و آنها در اذاعه (4) و در راديوها و در ساير مطبوعات نشر بدهند.

هدف پيامبر اسلام پيغمبر اسلام مى خواست در تمام دنيا وحدت کلمه ايجاد کند، مى خواست تمام ممالک دنيا را در تحت يک کلمه توحيد، در تحت کلمه توحيد تمام ربع مسکون را قرار بدهد، منتها اغراض سلاطين آن وقت از يک طرف و اغراض علماى نصارا و يهود و امثال ذلک از طرف ديگر سد شد، مانع شد از اينکه ايشان بتوانند آن کار را انجام بدهند.

الان هم سد است، الان هم آنها مانع هستند، الان هم گرفتارى ما براى خاطر آنهاست، الان هم يهود مانع هستند که اسلام ترويج بشود، الان هم نصارا مانع هستند که اسلام را، آنطور که هست، معرفى کنند.

مانع هستند.

تکليف سران کشورهاى اسلامى ، حفظ وحدت کلمه الان بر رؤساى اسلام، بر سلاطين اسلام، بر رؤساى جمهور اسلام، الان تکليف است که اين اختلافات جزئى موسمى را که گاهى دارند، اين اختلافات را کنار بگذارند، عرب و عجم ندارد، ترک و فارس ندارد، اسلام کلمه اسلام پيغمبر اسلام، همان طورى که خودشان طريقه مبارزه شان بوده است، بايد آنها هم تبع باشند، تبع اسلام باشند.

اگر وحدت کلمه خودشان را حفظ کنند، اگر اين اختلافات جزئى موسمى را کنار بگذارند، اگر همه با هم همدست بشوند هفتصد ميليون مى گويند که جمعيت هست، اما هفتصد ميليون متفرق به قدر يک ميليون هم نيستند، هفتصد ميليون متفرق به درد نمى خورد، هزارها ميليون متفرق هم به درد نمى خورد، اما اگر اين هفتصد ميليون، دويست ميليونش، چهارصد ميليونش، با هم دست بدهند، دست برادرى بدهند، حدود و ثغورشان را حفظ کنند، حدود خودشان را حفظ کنند لکن در جامعه اسلامى که مشترک مابين همه است، در کلمه توحيد که مشترک بين همه است، در مصالح اسلامى که مشترک بين همه است با هم توحيد کلمه کنند.

اگر اينها توحيد کلمه کنند، ديگر يهود به فلسطين طمع نمى کند، ديگر هندو به کشمير طمع نمى کند.

اين براى اين است که نمى گذارند شما متحد بشويد.

بدانند آنها مى دانند هم دستهايى که مى خواهند منابع شما را از دستتان بگيرند، مى خواهند ثروت شما را به رايگان ببرند، مى خواهند ذخاير تحت الارضى و فوقالارضى شما را به يغما ببرند، آنها نمى گذارند که عراق و ايران با هم متحد بشود، ايران و مصر با هم متحد بشود، ترکيه و ايران با هم متحد بشود، همه شان با هم وحدت کلمه پيدا کنند.

نخواهند گذاشت.

ولى شما تکليفتان اين نيست، رؤسا تکليفشان اين است که بنشينند با هم تفاهم کنند، حدود و ثغور خودشان را حفظ کنند، هر کدام حدود و ثغورشان محفوظ، لکن آن دشمن خارجى که به شما اينقدر ضرر وارد مى کند در مقابل او توحيد کلمه کنيد.

اگر توحيد کلمه بکنيد، يک مشت يهودى دزد در فلسطين است، بيش از يک ميليون از مسلمين را ده سال، بيشتر از ده سال است که متفرق کرده اند و ممالک اسلامى نشسته اند با هم عزا گرفته اند، اگر توحيد کلمه باشد چطور مى توانند اينها، اين يک مشت يهود دزد، چطور مى توانند فلسطين شما را از دستتان بگيرند و مسلمين را از فلسطين بيرون کنند و نتوانيد هيچ کار بکنيد? اگر توحيد کلمه کنيد، چطور هندوى بدبخت مى تواند کشمير عزيز را از ما بگيرد و از مسلمين بگيرد و هيچ کارى از آنها نيايد? اينها مطالبى است که جزو واضحات است منتها تذکر لازم است.

خود آنها هم مى دانند اين مطلب را لکن بايد فکر کنند، بايد بنشينند جلسه کنند، اجتماع کنند، فکر کنند، اين اختلافات جزئى را کنار بگذارند.

الان اسلام در دست شما است.

الان رؤساى اسلام بدانند، سلاطين اسلام بدانند، رؤساى جمهور بدانند، شيوخ بدانند، آنهايى که رياست دارند در اسلام، بدانند که خداى تبارک و تعالى اين رياست را به آنها داده است، مسئوليت دارد رئيس يک قوم شدن، رئيس يک ملت شدن، مسئوليت دارد نسبت به آن ملت، نسبت به آن قوم، نسبت به زندگى آن قوم، نسبت به حوادثى که براى آن قوم پيش مى آيد.

مسئولند اينها، ديگران محتاج به اينهايند.

حفظ ثروت مسلمين اين از عجايب است.اين مطلب از عجايب است که ثروت در دست شرق است، اين ثروت مهم نفت در دست شرق است، در دست مسلمين است اينکه در ممالک اسلامى است اين مخازن بسيار مهمى که دنيا به واسطه آن و هر مملکتى پيشرفت کرده است به واسطه اين مخازن پيشرفت کرده است، هر جنگى مقدم شده است، هر مملکتى در جنگ مقدم شده است، به واسطه موجهاى نفت مقدم شده است، اينها در دست شماست، عراق بحمداللّه نفت دارد، ايران بحمداللّه نفت دارد، کويت نفت دارد، حجاز نفت دارد، نفت دست مسلمين است.

آنها بايد بيايند به شما تملق بگويند، دست شما را ببوسند، پاى شما را ببوسند و اين ذخاير را به قيمت اعلى القيم(5) بخرند، شما نبايد از آنها يک تملقى بگوييد ان شاءاللّه نمى گوييد آنها بايد تملق شما را بگويند، ثروت دست شماست.

مع ذلک انسان مى بيند که مطلب اينطور نيست.

جورى مستعمرين اين مطلب را درست کرده اند که بعض ممالک را بازى دادند و خيال مى کنند که نه ، بايد از آنها هم يک تملقى بگويند، به آنها هم يک تعارفى بدهند، تا اينکه ثروت آنها را هم ببرند.

اين تاسف دارد.

سيادت در وحدت کلمه تا وحدت کلمه نباشد، تا رؤساى اسلام، وحدت کلمه در خودشان ايجاد نکنند، تا فکر نکنند بر بدبختيهاى ملتهاى اسلام، بدبختيهاى اسلام، بدبختيهاى احکام اسلام، غربت اسلام و قرآن کريم، سيادت نمى توانند بکنند.

بايد فکر کنند، عمل کنند، تا سيادت کنند.

و اگر اين مطلب را انجام بدهند، سيد دنيا خواهند شد.

اگر اسلام را آنطورى که هست به دنيا معرفى کنند و آنطورى که هست عمل بکنند، سيادت با شماست، بزرگى با شماست: للّه العزة و لرسوله و للمؤمنين.(6) مسئوليت علماى اسلام اين راجع به آن دسته که رؤساى سياسى ما هستند.

دسته ديگر که علماى اسلام هستند و مراجع عاليمقام هستند، آنها هم مسئوليتشان خيلى زياد است، خيلى زياد.

شايد به يک معنا مسئوليت علماى اسلام از همه کس زيادتر باشد.

بر آنهاست که اسلام را آنطور که مى دانند معرفى کنند بر دنيا.

البته ما وسايل نداريم، اين هم از بى عرضگى ماست، ما وسايل نداريم، همه وسايل دست ديگران است.

مسلمين بما هم مسلمين، علما بما هم علما، ندارند يک دستگاهى که اسلام را ابلاغ کنند به دنيا و بگويند اسلام اين است.

يک کالاى به اين خوبى ، يک کالاى به اين خوبى دست شما هست و نمى توانيد عرضه کنيد به عالم که ما اين را داريم.

آنها انجيل خودشان را که تويش آن مطالبى است که ملاحظه فرموديد، هر کس ديده ، آن انجيل دروغى را، آن انجيل اصلى که نيست، آن انجيل دروغى را آنها به تمام دنيا عرضه داشته اند و مبلغينشان در همه دنيا رفته ، و از قرارى که گفتند همين اخيرا که اين ممالک اسلامى ، اين ممالکى که در تحت اسارت بودند، اينها يکى يکى از اسارت بيرون آمدند، اصلا دنبال آن مبلغين پاپ رفتند، و آنها را به صورت مسيحيت در آوردند ما در محيط خودمان هم نمى توانيم، در محيط خودمان هم نمى توانيم احکام اسلام را آنطورى که هست عرضه بداريم.

ما مباحثاتمان از حدود کتاب طهارت و کتاب آ عرض مى کنم که خمس و کتاب چه و چه ، از اين حدود تجاوز نمى کند.

سياست اسلام را بحث ديگر نمى کنيم از آن، حدود اسلامى ديگر بحث از آن نمى شود.

اجرا نشدن غير آن است که نبايد عرضه داشت به دنيا، بايد عرضه داشت آقا.

اين يک مطلبى است که بايد دنيا بفهمد که اسلام برنامه دارد.

اسلام براى همه چيز، براى همه زندگيها، برنامه دارد.

اين را کى بايد معرفى کند جز علماى اسلام? علماى اسلام کثراللّه امثالهم با همه زحمتهايى که مى کشند، با همه رنجهايى که مى برند لکن مسئوليتشان زيادتر از اين معانى است.

خداى تبارک و تعالى به آنها عزت داده است، به آنها عظمت داده است، ديگران را تبع آنها قرار داده است، ملت را تابع آنها قرار داده است، اينها همه مسئوليت مى آورد، همان طورى که رسول اکرمصلى اللّه عليه و آله و سلم مسئوليت داشت و قيام کرد بر مسئوليت خودش، قيام کرد به مسئوليت خودش.

بايد قيام کرد به مسئوليت، بايد اسلام را آنطورى که هست، نه آنطورى که حالا در دست مثلا چهار تا فرض کنيد مقدس ماب فقط کتاب مفاتيح است، و عرض مى کنم که بايد آنطورى که هست احکام اسلام را معرفى کرد.

گفت به دنيا که ما يک همچو کالاى بزرگى داريم، يک همچو قوانين مترقى داريم، محتاج نيستيم به اينکه در قوانين به کسى ديگر مراجعه کنيم، در هر بابى از ابواب قانون داريم ما.

اسلام تکليف معين کرده است، قانون معين کرده است، مسلمين محتاج نيستند به اينکه در قوانين تبعيت از غير بکنند.

الان جوانهاى ما، اين جوانهاى دانشگاهها، چه در اينجا، چه در ايران، چه در ساير ممالکى که هستند، اينها نمى دانند که اصل اسلام چه چيز است يا اصلا مطلع نيستند که اسلام يعنى چه .

اسلام را غير از يک نمازى و غير از يک عرض مى کنم که طهارات و امثال ذلک، چيز ديگرى ادراک نکردند، و اعتقاداتشان اين است که خوب، ما اگر چنانچه بخواهيم مسلم بشويم و به اسلام عمل کنيم چيزى ندارد که عمل کنيم.

مى گويند اين را، براى اينکه اسلام معرفى نشده است.

اين حرف، اين مطلب را مى گويند که چه برنامه اى اسلام دارد که ما عمل کنيم? خوب، فلان طايفه برنامه دارد، فلان طريقه برنامه دارد، برنامه زندگى دارد، ما زندگى مى خواهيم.

اسلام يک مطلبى است فردى مابين انسان و خداى تبارک و تعالى، بيش از اين چيزى نيست، بنابراين برنامه اى ندارد تا اينکه ما عمل بکنيم.

اين براى اين است که مطلع نيستند از اسلام، اطلاعى از احکام اسلام ندارند، خيال مى کنند که برنامه ندارد اسلام.

بر علماى اسلام است که اين مطلب را تصويب کنند البته خودشان با مسائلى که دارند نمى توانند، اما تصويب اين مطلب بر علماى اسلام است که تصويب کنند اين مطلب را، که اسلام را، همه شئون اسلام را، همه فنون اسلام را، همه احکام اسلام را بنويسند، بيان کنند، عرضه بدارند به دنيا.

قوانين اسلام را در هر رشته اى که هست بنويسند، منتشر کنند، اگر موفق بشوند دستگاه فرستنده پيدا بکنند که به دنيا ابلاغ بکنند، اسلام را آنطور که هست معرفى کنند به دنيا، بفهمد دنيا که ما چه داريم و با اينکه اين را داريم اينطور زندگى مى کنيم.

اين مسئوليت بزرگى است که به دوش علماى اعلام آ اعلى اللّه کلمتهم به دوش آنهاست و شما آقايان، شما فضلاى اعلام و علماى جوان هم مسئوليت داريد، آتيه اسلام به دوش شماست مسئوليتش، الان هم مسئوليت داريد و بسيار مسئوليت سنگينى است.

تهذيب نفس بايد از همين حالا، همين جوان شانزده ساله ، همين جوان بيست ساله که در مدارس هست، در مدارس علمى هست، از حالا بايد آنطورى که رضاى خداست، آنطورى که دستورات الهى است، از حالا بايد خودش را عادت بدهد به اينکه آنطور باشد.

يک قدم که براى تحصيل علم برمى دارد، يک قدم هم براى تحصيل اخلاق خوب و تهذيب بردارد.

اگر خداى نخواسته عالمى مهذب نباشد، اگر خداى نخواسته عالمى آنطورى که اسلام مى خواهد نباشد، اين ضررش از نفعش بيشتر است.

تمام اديانى که مخترع است و تمام اديانى که اختراع شده است و کذب است، اين اشخاص تحصيلکرده مؤسسش هستند، اشخاصى که در حوزه هاى علميه تحصيل کرده اند لکن مهذب نبودند.

شما ملاحظه بفرماييد رؤساى مذاهب باطله را، مى بينيد که رؤساى مذاهب باطله تمامشان از اشخاصى هستند که درس خواندند، ملايند لکن مهذب نبودند.

جلوه اى از سلوک على (ع) اينجا، در پناه حضرت امير سلام اللّه عليه است.

بودن آقايان در ارض مقدس نجف، در پناه حضرت امير سلام اللّه عليه آ هم يک تکليف زياد براى انسان مى آورد.

اصل خود بودن در نجف فرق دارد با اينکه کسى در فرض کنيد که کويت باشد، يا کسى در تهران باشد، يا کسى در بغداد باشد.

بودن در نجف خودش يک مسئله اى است، يک مسئوليتى دارد.

انسان ببيند که حضرت امير سلام اللّه عليه در زندگى اش چه وضعى داشته است، چه سلوکى در زندگى داشته است چه در زندگى انفرادى، چه در زندگى اجتماعى.

انسان تفکر کند بر احوال حضرت امير سلام اللّه عليه ، ملاحظه کند که چه زحماتى براى اسلام کشيده است، چقدر زخم خورده است، چقدر رنج برده است، چقدر جنگ کرده است، چقدر تشنگى خورده است آ اينها را ملاحظه کند انسان.

يک همچو اسلامى که به دست ما سپرده شده است، به دست شما آقايان سپرده شده است، مسئوليت داريد اگر خداى نخواسته در خلال تحصيل علم همان فکر اين باشيد که دقايق علمى را ادراک بکنيد لکن فکر تهذيب نباشيد.

مهذب کنيد خودتان را، مهذب بشويد به آداب اللّه، به سنن اللّه، اگر چنانچه اين نباشد علم اثرى ندارد.

تهذيب براى درک نور الهى آن نورى که خداى تبارک و تعالى يقذفه فى قلب من يشاء، اگر مهذب نباشد قذف نخواهد شد.(7) يک فنى است، يک فنى است آن علمى که نورانيت مى آورد و نور است و خداى تبارک و تعالى آن را عنايت مى فرمايد.

آن به هر قلبى عنايت نمى شود، هر قلبى لايق آن نيست.

تا مهذب نباشد، تا خودش را خالى نکند از اخلاق زشت، خالى نکند از اعمال زشت، تا متوجه به خدا نباشد و تمام قلب را به او تسليم نکند، خداى تبارک و تعالى قذف نمى فرمايد.

گزاف نيست اين مطلب، اينطور نيست که : خير، من دقايق علوم را مى دانم.

خير، خيليها دقايق علوم را مى دانستند غزالى هم خيلى خوب مى دانست، ابوحنيفه هم خوب مى دانست، خيليها مى دانستند، خيلى از اشخاص هستند که دقايق علوم را از همه بهتر مى دانند و آن نورى که خداى تبارک و تعالى به آنها عنايت بايد بکند نمى فرمايد.

اين تهذيب مى خواهد، اين زحمت مى خواهد، اين رياضت مى خواهد.

آقا شما که آمديد وارد شديد در اين قوم، بايد رياضت بکشيد، بايد زحمت بکشيد، بايد مراعات کنيد، محاسبه کنيد نفس خودتان را، شب که از مطالعه فارغ مى شويد، آخر شب، محاسبه کنيد امروز چند تا کار خلاف، نغوذباللّه ان شاءاللّه که نيست امروز چند تا نعوذباللّه غيبت کردم، به چند تا عالم جسارت کردم.

مى دانيد که اگر يک کلمه ، يک کلمه ، به يکى از مراجع اسلام اهانت بشود، پيش خدا چه است? فقد بارزاللّه بالمحاربة!(8) اينها اولياى خدا هستند.

بايد هر قدمى که در راه تحصيل برداشته مى شود، اگر عرض نکنم دو قدم، لااقل يک قدم هم در باب تهذيب اخلاق، در باب تحکيم عقايد، در باب استقرار ايمان در قلب برداشته شود.

اينها تفکر لازم دارد، محاسبه لازم دارد، مراقبه لازم دارد.

آقايان بايد مراقبه کنند، بايد مراقبت کنند خودشان را.

از صبح تا عصر بايد مراقب خودشان باشند.

نفس انسان سرکش است، يک آن از آن غافل بشويم، نعوذباللّه، انسان را به کفر مى کشد نه به فسق، اگر غافل بشود انسان.

شيطان راضى نيست به فسق ما، او کفر ما را مى خواهد.

او مى خواهد همه را منتهى کند به کفر، منتها از معاصى کوچک مى گيرد و کم کم وارد مى کند در بزرگتر، و کمکم در بزرگتر، و کم کم بالاتر تا برسد به آنجا که خداى نخواسته انسان را منحرف کند اصلا از اسلام.

بايد مراقبت کنيد آقا از خودتان، بايد از اول صبح که از خواب پا مى شويد، يا اول اذان يا ان شاءاللّه قبل از اذان که پا مى شويد از خواب ...

بايد مراقب خودتان باشيد.

در اين مجتمع بايد مراقبت کرد، در اين اجتماعات، در اين اجتماعات دوتايى ، چهارتايى ، صدتايى ، ده تايى بايد مراقبت کرد: احترام کرد از بزرگان، احترام کرد از رفقا، احترام کرد از مؤمنين.

لسان سوء، نعوذباللّه، نداشت، اشکال و مناقشه بيجا انسان نکند.

اگر فرض بفرماييد شما در نظرتان يک کسى يک کارى انجام مى دهد يا انجام نمى دهد و ناگوار است در نظر شما، محمول به صحت است.

نبايد انسان همين طور بدون اينکه توجه کند به مطلبى ، يکوقت خداى نخواسته جسارت کند به يک مؤمنى، به يک مسلمى ، به يک طلبه اى، به يک اهل علمى ، فضلا از اينکه به يک عالمى ، فضلا از اينکه به يک مرجعى.

اينها را بايد مواظبت کرد، انسان بايد خودش را مواظبت کند، حفظ کند اين جهات را تا موفق بشود.

تهذيب در جوانى شما بعدها يک مسئوليت بزرگى به عهده تان است.

عالم يک شهر بشويد، مسئوليت آن شهر را داريد، ان شاءاللّه عالم يک مملکت بشويد، مسئوليت آن مملکت را داريد، مرجع يک امت بشويد، مسئوليت آن امت را داريد.

از حالا شالوده اين معنا را که بتوانيد در آن وقت مسئوليت خودتان را و دين خودتان را ادا کنيد، از حالا بايد به فکر اين مطلب باشيد.

بخواهيد که خير، ما حالا درسمان را مى خوانيم و بعدها ان شاءاللّه، بعد از اينکه پيرشديم، ان شاءاللّه وارد مى شويم در تهذيب اخلاق، اين امکان ندارد، امکان ندارد اين امر.

اگر در جوانى انسان مهذب شد، شد.

اگر در جوانى خداى نخواسته مهذب نشد، بسيار مشکل است که در زمان کهولت و پيرى که اراده ضعيف است و دشمن قوى، اراده انسان ضعيف مى شود و جنود ابليس در باطن انسان قوى، ممکن نيست ديگر آن وقت.

اگر هم ممکن باشد بسيار مشکل است.

از حالا به فکر باشيد، از جوانى به فکر باشيد.

الان هر قدمى که شما برمى داريد رو به قبر است.

هيچ، هيچ معطلى ندارد، هيچ اشکالى ندارد.

هر دقيقه اى که از عمر شريف شما مى گذرد، يک مقدارى به قبر و آنجايى که از شما سؤالات خواهند کرد و همه مسئول خواهيد بود، داريد نزديک مى شويد.

فکر اين مطلب را بکنيد که قضيه نزديک شدن به مرگ است، و هيچ کس هم سند به شما نداده است که صدوبيست سال عمر کنيد.

صد و بيست ساله نداريم، ممکن است بيست و پنج ساله انسان بميرد، ممکن است پنجاه ساله بميرد، ممکن است شصت ساله بميرد، هيچ سندى ندارد.

ممکن است که همين حالا خداى نخواسته سندى نيست.

بايد فکر کنيد، بايد در اين مطلب تامل کنيد، مراقبه کنيد.

اخلاق خودتان را مهذب کنيد، مهذبتر کنيد ان شاءاللّه، اعمال خودتان را منطبق با اسلام کنيد، با احکام اسلام کنيد، تا ان شاءاللّه موفق بشويد و در تحت قبه مطهره مولا سلام اللّه عليه انوار علم به شما، آن علمى که رضاى خدا در آن است، آن علمى که نور است، آن علمى که شما را نزديک مى کند به خداى تبارک و تعالى به شما عنايت بشود.

آن محتاج به رياضت است، شما هم که داريد رياضت مى کشيد، اين رياضتها هم روى آن رياضتها.

از خداوند تعالى توفيق همه آقايان را مسئلت مى کنم، از خداوند تعالى عزت و عظمت اسلام و مسلمين را مسئلت مى کنم، از خداوند تعالى عزت و عظمت مراجع اسلام را مسئلت مى کنم، از خداوند تعالى طول عمر مراجع اسلام را مسئلت مى کنم، از خداى تبارک و تعالى تهذيب اخلاق


1 - خدايا کلمه اسلام را رفيع و غالب گردان.

محصلين را مسئلت مى کنم آمين حضار.

2- هرقل يا هراکليوس (575 - 641 م.) امپراتور روم شرقى (بيزانس).

3- به تصور آنها.

4- راديو.

5- بالاترين قيمتها.

6- سوره منافقون، آيه 8: عزت از آن خدا، رسول او و مؤمنين است.

7- اشاره به حديثى است به اين مضمون: علم نورى است که خداوند آن را در قلب هر که بخواهد مى اندازد.

بحارالانوار، ج 67، ص 140.

/ 410