ره توشه حج نسخه متنی

زيـنـب

بزرگترين دختر پيامبر(صلى الله عليه وآله) زينب بود كه از خديجه متولد شد و با ابوالعاص بن ربيع ازدواج كرد و در سال هشتم هـ .ق . بدرود حيات گفت.

ام كلثوم

او همسر عُتْبه بود، پس از آن در سال سوّم هجرت به عقد عثمان درآمد و در سال 9 هـ .ق . وفات يافت و در حالى كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) بر او مى گريست در بقيع به خاك سپرده شد.

رقــيـه

رقيه در مكّه به عقد عثمان در آمد، سپس به حبشه هجرت كرد، آنگاه از حبشه به مدينه آمد و سرانجام در سال دوّم هجرت بر اثر بيمارى وفات يافت. برخى نيز وفات او را سال چهارم هجرت ذكر كرده اند. پيامبر(صلى الله عليه وآله) دستور داد او را در بقيع به خاك سپردند.

ابراهيم

ابراهيم فرزند رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در سال 8 هـ .ق . در مدينه از مادرش ماريه قبطيّه متولد شد، پيامبر(صلى الله عليه وآله) به او علاقه بسيار داشت و عاطفه نشان مى داد ليكن سرانجام در سال دهم هجرت پس از يكسال و ده ماه از دار دنيا رفت و به دستور آن حضرت كنار قبر عثمان بن مظعون در بقيع به خاك سپرده شد. محلّ ولادت او مشربه ام ابراهيم لقب گرفت كه هم اكنون از آثار ديدنى مدينه به شمار مى آيد. همسران رسول خدا(صلى الله عليه وآله) همسران رسول خدا نيز، به جز خديجه كبرى(عليها السلام)، همگى در بقيع مدفونند و اسامى آنان عبارت است از:1 ـ ام سلمه: وى از زمره نخستين گروندگان به اسلام بود و در سال 60 هـ .ق . بدرود حيات گفت و در بقيع به خاك سپرده شد.2 ـ زينب بنت جحش: وى ابتدا به عقد زيد بن حارثه درآمد، در سال پنجم هجرى از وى جدا شد و با رسول خدا(صلى الله عليه وآله) ازدواج كرد و سرانجام در سال 20 هـ .ق . در سن پنجاه سالگى درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.3 ـ ماريه قبطيّه: مادر ابراهيم پسر رسول خدا(صلى الله عليه وآله). است وى در سال 16 هـ .ق . در مدينه درگذشت و در بقيع دفن شد.4 ـ زينب بنت خزيمه: وى همسر يكى از صحابه رسول خدا بود كه پس از شهادت او به عقد پيامبر(صلى الله عليه وآله)درآمد و سرانجام در حالى كه بيش از سى سال نداشت در سال چهارم هجرت بدرود حيات گفت و در بقيع به خاك سپرده شد.5 ـ عايشه دختر ابوبكر: وى در سال چهارم بعثت به دنيا آمد و سه سال پس از مرگ خديجه، با رسول خدا(صلى الله عليه وآله) ازدواج كرد و در سال 57 يا 58 هـ .ق . درگذشت و در بقيع دفن شد.6 ـ حفصه دختر عمر بن خطاب: او 5 سال قبل از بعثت زاده شد، سپس با خنيس بن حذافه ازدواج كرد و پس از درگذشت او به عقد پيامبر درآمد. بنا به گفته واقدى وى در سال 45 هـ .ق . در مدينه از دار دنيا رفت و در بقيع دفن شد.7 ـ امّ حبيبه دختر ابوسفيان: ام حبيبه پس از مرگ همسرش، به عقد رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در آمد و در سال 42 يا 44 هـ .ق . در مدينه درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.8 ـ جُوَيْريه بنت حارث: وى در سال 5 يا 6 هجرى، پس از غزوه بنى المصطلق به ازدواج رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در آمد و در سال 50 يا 56 هـ .ق . در مدينه وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد.9 ـ صفيه: او همسرابوعبيد سلام بن مشكم بودكه پس از جدا شدن ازوى، باپيامبر(صلى الله عليه وآله) ازدواج كرد. وى درسال 50 يا 52 هـ .ق . در مدينه وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد. 10 ـ سوده بنت زمعه وى همسر سكران بن عمرو بود كه پس از وفات او به عقد رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در آمد. در سال 50 يا 54 هـ .ق . در مدينه وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد. 11 ـ ريحانه بنت زيد: وى در سال ششم هجرت به عقد رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در آمد و پس از حجة الوداع درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.

قبر عمه هاى پيامبر

1 ـ صفيه بنت عبدالمطلب: وى همسر عوام بن خويلد و مادر زبير بود. در نبرد احد در زمره زنانى بود كه به سوى احد آمد و بر شهادت حمزه مرثيه سرايى كرد. گويند او در جنگ خندق يك يهودى مهاجم را از پاى درآورد. سرانجام در سال 20 هـ .ق . در حالى كه 75 ساله بود بدرود حيات گفت و در بقيع به خاك سپرده شد.2 ـ عاتكه بنت عبدالمطلب: در برخى نقل ها آمده كه عاتكه پس از آمدن به مدينه، در اين شهر وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد. برخى نيز نوشته اند عاتكه اصلا به مدينه نيامده و در مكه رحلت كرده است.

قبور ديگر زنان بافضيلت

1 ـ ام البنين: ام البنين دختر خِذام بن خالد بود كه به همسرى على بن ابى طالب(عليه السلام) در آمد و چهار پسر از آن حضرت به نامهاى: عباس، جعفر، عثمان و عبدالله به دنيا آورد كه همگى همراه با حسين بن على(عليه السلام) در كربلا به شهادت رسيدند. ام البنين سپس در مدينه وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد. 2 ـ حليمه سعديه: وى مادر رضاعى پيامبر(صلى الله عليه وآله) بود. پس از آن كه در مدينه بدورد حيات گفت، در بقيع دفن شد.

ديگر مدفونين در بقيع

1 ـ عقيل بن ابى طالب: عقيل برادر اميرمؤمنان على(عليه السلام) و بيست سال از آن حضرت بزرگتر بود و در راه گسترش اسلام فداكاريهاى بسيارى از خود نشان داد، سپس در دوران پيرى نابينا شد و قبل از واقعه حرّه درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد. 2 ـ عبدالله بن جعفر: مادرش اسماء بنت عميس بود. وى به هنگام هجرتِ جعفر به حبشه، در آن جا به دنيا آمد. در جنگ موته پدر را از دست داد و در طول حيات رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و سپس همراه با اميرمؤمنان(عليه السلام) فداكارى هاى بسيارى در راه گسترش اسلام از خود نشان داد. على(عليه السلام)زينب كبرى(عليها السلام) را به ازدواج او در آورد، فرزندش عون در كربلا به شهادت رسيد و دو فرزند ديگرش نيز به دست امويان در واقعه حرّه در مدينه به شهادت رسيدند. وى در سال 80 هجرت به سن 90 سالگى در مدينه در گذشت و در كنار عقيل در بقيع به خاك سپرده شد.3 ـ محمد بن على معروف به ابن حنفيه: از شخصيت هاى معروف صدر اسلام و فرزند بزرگوار اميرمؤمنان(عليه السلام) است. در جنگ هاى آن حضرت با قاسطين و مارقين و ناكثين شركت داشت و در سال 80 هـ .ق . درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد. 4 ـ ابوسفيان بن حارث: پسر عموى پيامبر(صلى الله عليه وآله) بود و در سال 20 هجرى در مدينه درگذشت و در بقيع دفن گرديد. 5 ـ اسماعيل بن جعفر: فرزند امام صادق(عليه السلام) بود كه با اهل و عيال خود در منطقه عُريض بسر مى برد و سرانجام در دوران حيات پدر بزرگوارش در سال 143 هـ .ق . زندگى را بدرود گفت و در فاصله حدود 15 مترى قبور ائمه، در بقيع به خاك سپرده شد. پس از احداث خيابان اباذر، قبر اسماعيل به داخل بقيع منتقل گرديد. 6 ـ عثمان بن مظعون: از افاضل صحابه پيامبر و سيزدهمين فردى بود كه به رسول خدا(صلى الله عليه وآله) ايمان آورد. دوبار به حبشه هجرت كرد. در جنگ بدر شركت داشت و پس از بازگشت در بيست و دومين ماه هجرت درگذشت. او اولين فرد از مهاجرين بود كه در مدينه وفات يافت و در بقيع مدفون شد. 7 ـ اسعد بن زراه: از بيعت كنندگان با پيامبر در عقبه و نخستين كسى بود كه به دستور رسول خدا(صلى الله عليه وآله)نماز جمعه را در مدينه اقامه كرد. در سال اول هجرت و در حالى كه هنوز بناى مسجدالنّبى به پايان نرسيده بود در گذشت. رسول الله(صلى الله عليه وآله) بر نعش وى حاضر شد، غسلش داد، كفن پوشانيد و در حالى كه مى گريست او را در قبر نهاد و در بقيع دفن كرد. 8 ـ خُنَيس بن حُذافه: از هجرت كنندگان به حبشه و از نخستين اسلام آورندگان بود. در اثر زخمى كه در جنگ بدر و يا احد برداشت، سر انجام به شهادت رسيد. پيامبر(صلى الله عليه وآله) بر جنازه اش نماز گزارد و او را كنار قبر عثمان بن مظعون در بقيع به خاك سپرد. 9 ـ سعد بن معاذ: از قبيله اوس و از صحابه بزرگ پيامبر(صلى الله عليه وآله) بود. در جنگ بدر پرچم دارى اوسيان را برعهده داشت. در جنگ خندق مجروح و در آستانه شهادت قرار گرفت و سرانجام همزمان با غزوه بنى قريظه از دار دنيا رفت. پيامبر(صلى الله عليه وآله) بر جنازه او نماز گزارد و او را در بقيع در نزديكى قبر فاطمه بنت اسد به خاك سپرد.