حدیث بی کم و بیشی (شرح گلشن راز شیخ محمود شبستری) نسخه متنی

گرديده است و وجودى براى خود نمىشناسد.

مصراع دوم اشاره به نهايت كمال معرفت خداوندى دارد. سالك در اين مرحله به هر جزء و ذرهاى از عالم كه نگاه مىكند خدا مىبيند يعنى به بقاء بالله رسيده است.

73) حكيمان كاندرين كردند تصنيف چنين گفتند در هنگام تعريف

حكيم = دانشمند، فيلسوف، آشنا به حكمت و فلسفه

تصنيف = صنف صنف كردن، دسته دسته كردن، گردآوردن، فراهم ساختن(ف-م)

عالمان و محققان كه درباره تفكر تحقيق كرده و رساله نوشتهاند تفكّر را چنين تعريف كردهاند.

تصّور = انديشيدن، چيزى را در ذهن آوردن، تصور بدون استدلال است.(ف-م)

هنگامى كه در دل سالك صورتى از صور مختلفه بوجود آيد يا در دل خطور كند حكما و علما ابتدا نام اين تصوّر را تذكّر گفتهاند.

عُرف = آنچه نزد عامه قابل قبول است; آنچه عموم آنرا پذيرفتهاند.

عبرت = پند گرفتن، در اينجا به معنى از صورتى به صورت ديگر رفتن و يا عبور از جزء به كلّ است.

خاقانى در اين باره چنين سروده است:

1. لاهيجى، شرح گلشن راز، ص 51.