عرفان اسلامی جلد 10

و خدا را حقّى ثابت و لازم بر عهده مردم است كه [ براى اداى مناسك حج ] آهنگ آن خانه كنند ، [ البته ] كسانى كه [ از جهت سلامت جسمى و توانمندى مالى و باز بودن مسير ]بتوانند به سوى آن راه يابند .

فهميدم قصد خانه خدا دارد .

گفتم : چند روز است حركت كرده‏اى ؟ پاسخ داد :

وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ [59] .

همانا ما آسمان ها و زمين و آنچه را ميان آن‏هاست در شش روز آفريديم ، و هيچ رنج و درماندگى به ما نرسيد .

فهميدم شش روز است از شهر خود حركت كرده و به سوى مكه معظّمه مى‏رود .

پرسيدم : غذا خورده‏اى ؟ جواب داد :

وَمَا جَعَلْنَاهُمْ جَسَداً لاَّ يَأْكُلُونَ الطَّعَامَ [60] .

و آنان را جسدهايى كه غذا نخورند قرار نداديم ، و جاويدان هم نبودند [ كه از دنيا نروند . ] .

پى بردم كه در اين چند روز غذا نخورده است .

به او گفتم : عجله كن تا تو را به قافله برسانم جواب داد :

لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَهَا [61] .

خدا هيچ كس را جز به اندازه توانايى‏اش تكليف نمى‏كند .

فهميدم كه به اندازه من در مسئله حركت و تندروى قدرت ندارد .

به او گفتم : بر مركب من در رديف من سوار شو تا به مقصد برويم پاسخ داد :

لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلاَّ اللّهُ لَفَسَدَتَا [62] .

اگر در آسمان و زمين معبودانى جز خدا بود بى‏ترديد آن دو تباه مى‏شد .

معلومم شد كه تماس بدن زن و مرد در يك مركب يا يك خانه يا يك محل موجب فساد است ، به همين خاطر از مركب پياده شدم .

به او گفتم : شما به تنهايى بر مركب سوار شو .

چون بر مركب قرار گرفت گفت :

سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ [63] .

منزّه [ از هر عيب و نقصى ] است كسى كه اين [ وسايل سوارى ] را براى ما مسخّر و رام كرد ، در حالى كه ما را قدرت مسخّر كردن آن‏ها نبود .

چون اين آيه را قرائت كرد فهميدم در مقام شكر حق برآمده و از عنايت خداوند عزيز ، سخت خوشحال است .

وقتى به قافله رسيديم گفتم : در اين قافله آشنايى دارى جواب داد :

وَمَا مُحمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ [64] .

و محمّد جز فرستاده‏اى از سوى خدا كه پيش از او هم فرستادگانى [ آمده و ] گذشته‏اند .

يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ [65] .

اى يحيى ! كتاب را به قوت و نيرومندى بگير .

يَامُوسَى إِنِّي أَنَا اللّهُ [66] .

اى موسى ! يقيناً منم خدا پروردگار جهانيان .

يَا دَاوُدُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ [67] .

[و گفتيم :] اى داود ! همانا تو را در زمين جانشين [ و نماينده خود ] قرار داديم .

از قرائت اين چهار آيه دانستم چهار آشنا به نام‏هاى محمد و يحيى و موسى و داود در قافله دارد .

چون آن چهار نفر نزديك آمدند ، اين آيه را خواند :

الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا [68] .

مال و فرزندان ، آرايش و زيور زندگى دنيا هستند .

فهميدم اين چهار نفر پسران اويند .

به آنان گفت :

يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ [69] .

اى پدر ! او را استخدام كن ؛ زيرا بهترين كسى كه استخدام مى‏كنى آن كسى است كه نيرومند و امين باشد [ و او داراى اين صفات است . ]

از قرائت اين آيه فهميدم به فرزندانش مى‏گويد : به اين مرد زحمت كشيده امين مزد بدهيد .

چون فرزندانش به من مقدارى درهم و دينار دادند و او حس كرد كم است اين آيه را خواند :

وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ [70] .

و خدا براى هر كه بخواهد چند برابر مى‏كند .

يعنى به مزد او اضافه كنيد .

از وضع آن زن ، سخت به تعجّب آمده بودم . به فرزندانش گفتم : اين زن با كمال كه نمونه او را نديده بودم و نشنيده بودم كيست ؟ جواب دادند : اى مرد ! اين زن حضرت فضّه خادمه حضرت زهرا عليهاالسلام است كه بيست سال است خارج از قرآن سخن نگفته است ![71] !

آرى ، قرآن ، احسن سخن و احسن قصص و احسن قانون است كه هر كس در تمام امور زندگى هماهنگ با اين كتاب باشد داراى احسن قول و احسن عمل و احسن اخلاق و احسن اجر و مزد است .