«حديث نفس» زيارت نامهاى است از انسان به خويشتن خويش. شكايت نامهاى است كه به محضر عقل و وجدان تسليم مىشود تا هواى نفس را در زندان تأديب افكنده، راه دشمنىها را ببندد.حديث نفس محكمهاى است با شاهدان بسيار و با قضاوت «فطرت»، در تالار وجود انسانهاى پاك و الهي؛ آنها كه پاى از سنگلاخ دشمنىها بيرون برده و دست از منجلاب هوسها شسته، دل در كوى حضرت حق دارند و سر بر آستان او مىسايند.حديث نفس دستورالعملى است از صميم جان براى روشنى روان، دستورالعملى كه بايدها و نبايدهاى آينده را پس از «بود»هاى گذشته ترسيم مىكند.حديث نفس گفتارى از سر صدق با خداوند است كه اگر از وارستگانى همچون مرحوم حاج ميرزا جواد آقا باشد بهترين دستورالعمل براى هميشه زندگى است.اين عالم عارف چون لب به سخن مىگشايد و خويشتن خويش را در محضر پروردگار به محاكمه مىكشاند، گاه نگاهى به بلنداى عظمت(1). حافظ، ديوان.