آشنایی با تفاسیر و روش های تفسیری نسخه متنی

ايـن گـروه گـذشـتـه از تـفـاوت شـنـاخـت ، چـون حـقـيـقـت قـرآن كـريم را مسّ نكرده اند قسمتى از بـيـمـاريـهاى آنان درمان نمى شود و لذا گاهى به مقتضاى بعضى از همان بيماريهاى كهن ،تن به انحراف و تباهى خواهند داد...))(95) پـس با توجه به بحث فوق كه سطح تفسير در گرو معرفت مفسّر آن است ، معلوم مى شود كه تنها مفسّران واقعى پيامبر(ص )و ائمه (ع )مى باشند و ديگران ، هركس به اندازه ظرف علمى و وجـودى خـويـش از قـرآن بـهـره جـسـتـه انـد و مـا بـايـد تـفـسـيـر واقـعـى و كامل قرآن را از معصوم (ع )بگيريم . امام خمينى در اين باره چنين مى گويد:

((عـلمـاى طـراز اول هـم در طـول تـاريـخ اسـلام چـه از عامه و چه از خاصه در اين باب كتابهاى زيـادى نـوشته اند و البته مساعى آنان مشكور است و ليكن هركدام روى آن تخصصى كه داشته اسـت روى او، يـك پـرده اى از پـرده هـاى قـرآن كـريـم را تـفـسـيـر كـرده اسـت ، آنـهـم بـطـور كـامـل مـعـلوم نـيـست ،... قرآن يك كتابى نيست كه بتوانيم ما و يا كسى ديگر يك تفسير جامعى از عـلوم قـرآن ، آن طـور كه هست بنويسند، يك علوم ديگرى است ماوراى آن كه ماها مى فهميم ماها يك صـورتـى ، يـك پـرده اى از پـرده هـاى كـتـاب خـدا را مـى فـهـمـيـم و بـاقـيش محتاج به تفسير اهل عصمت است كه معلَّم به تعليمات رسول الله (ص )بودند.))(96) مفسران واقعى از نظر قرآن و سنت قـرآن و سـنـت مـا را بـه ايـن حـقـيـقـت رهـنـمـون مـى كـنـد كـه مـفـسـر واقـعـى و كامل قرآن مجيد همان معصوم است كه در اينجا به برخى از آن موارد اشاره مى كنيم :

دلايل قرآنى

الف ـ قـرآن ، پـيـامـبـر(ص )را مـفـسـّر، مـبـيـّن و مـعـلّم خـود مـعـرفـى مى كند(97) و سخن پـيـامـبر(ص )در مورد تفسير همه آيات قرآن اعم از آيات صريح ، آنها كه ظهور دارند، آنها كه متشابهند و آنها كه در مورد اسرار الهى نازل شده اند، حجّيت دارد.(98) ب ـ قـرآن در سـوره جـمـعـه يـكـى از وظـايـف پـيـامـبـر را تـعـليـم كـتـاب و حـكـمـت بـه بشر مى دانـد(99) و بـايـد گـفـت كـه مـنـظـور از تـعـليـم كـتـاب بـيـان الفـاظ و تـفسير معانى مشكل و متشابه آن است .(100) ج ـ قرآن همچنين دسترسى به حقايق خود را تنها نصيب پاكان مى داند و مى فرمايد:

((لا يَمَسُّهُ اِلا الْمُطَهَّرُونَ))(101) جز پاكان نمى توانند به آن دست يابند.

و خـود در آيه 33 سوره احزاب اين افراد پاك و مطهّر را معرفى مى نمايد كه پيامبر اكرم (ص )و ائمه (ع )و حضرت زهرا(س ) مى باشند.

((اِنَّما يُريدُ اللّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً)) خداوند مى خواهد پليدى و گناه را تنها از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاكيزه گرداند.

دلايلى از سنّت

الف ـ پـيـامـبـر اكـرم (ص )در حـديـث مـشـهـور بـه ثـقـليـن ، امـامـان مـعـصـوم (ع )را عِدل و همتاى قرآن قرار داده و فرموده است :

((اِنـّى تـارِكٌ فـيـكـُمُ الثِّقـْلَيْنِ، كِتابَ اللّهِ وَ عِتْرَتى وَ اِنَّهُما لَنْ يَفْتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلَىَّ الْحَوْضَ ما اِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِما لَنْ تَضِلُّوا))(102) مـن دو چـيـز گـرانـقـدر را در بـيـن شـمـا بـاقـى مـى گـذارم ، كـتـاب خـدا (قـرآن ) و اهـل بـيـتـم ، و ايـن دو هـيـچ گاه از هم جدا نمى شوند تا بر سر حوض (كوثر) نزد من آيند، تا هنگامى كه به اين دو تمسّك جوييد هرگز گمراه نخواهيد شد.

از ايـن حـديـث نـيـز بـخـوبـى روشـن مـى شـود كـه قـرآن و امـامـان مـعـصـوم (ع )در هـدايـت بـشر مكمل يكديگرند و اين درصورتى است كه تفسير قرآن از آنان گرفته شود.