بين تفسير ترتيبى و تفسير موضوعى تناقضى وجود ندارد و در فهم معانى و حقايق قرآنى از هـيـچ كـدام بـى نـيـاز نـيـسـتيم ؛ امّا بدنبال نظريه توقيفى بودن ترتيب آيات و سور، برخى معتقدند يك نوع هماهنگى كامل و تناسب در بين آيات و سور موجود است كه نمى توان آن را ناديده انگاشت ، و تفسير موضوعى باعث مى شود اين هماهنگى تا حدودى ناديده گرفته شود.از نظر علماى بلاغت مهمترين وجه اعجاز قرآن همين تركيب و توصيف خاص آن است و بى توجّهى بـه تـركـيـب خـاص آيات و يا تجزيه و دستچين كردن و ريختن آنها در قالب محدود و يك بعدى بـشـرى ، قـرآن را از خاصيت اصلى خود مى اندازد، و به صورت كلمات قصار و پر از ابهام و تكرار درمى آورد.يـكـى از نويسندگان مى نويسد: ((توجه به همبستگى آيات يك سوره در تفسير قرآن ، بسيار حـائز اهـمـيت است ؛ زيرا تجزيه آيات قرآن و تفسير هر يك ، جداى از تمامى سوره ، بيش از هر چيز براى قرآن زيان آور است .))(269) دكـتـر مـحـمـّد عبدالله درّاز قرآن را به تابلوى نقاشى بسيار نفيسى تشبيه مى كند كه اگر ما نـظـرمـان را بـر جـزء كـوچـكى از آن محدود كنيم جز رنگهاى مشوش و گوناگون و نامربوط در كنار هم نمى يابيم ، بايد كمى به عقب برگرديم ، تا ميدان ديدمان وسيع شود و اين تابلوى زيبا و بديع را يكجا و يكپارچه ببينيم .(270) عـلامـه طـبـرسـى (ره ) نيز در تفسير شريف مجمع البيان در ابتداى بعضى از سُوَر تحت عنوان ((النـظـم )) وجـه ارتـبـاط و تـنـاسـب آن سـوره بـا سـوره قـبـل و بـا قـسـمـتهاى مختلف همان سوره را بيان مى كند و با رو آوردن به تفسير موضوعى اين وجه ارتباط ناديده گرفته مى شود.در تـوضـيـح مطالب فوق مى توان گفت : درست است كه فصاحت و بلاغت يكى از بهترين وجوه اعـجـاز قـرآن اسـت امـا تـفـسـيـر مـوضـوعـى و انـتـخـاب كـلمـات و آيـات ، از كل قرآن پيرامون يك موضوع و ديد كلى به كلّ آيات آن موضوع و به دست آوردن نتايج بسيار گـسـتـرده تـر و درخـشـانـتر، خود نيز يكى از وجوه اعجاز قرآن كريم است ، و منافاتى با وجه سـابـق نـدارد. سـخـن دكـتر محمد عبداللّه درّاز هم صحيح نيست چون اين درصورتى است كه نگاه جـزئى بـه قـرآن بـراى تـفـسـيـر بـه راءى و يـا بـدون هدف ، و بدون در نظر گرفتن آيات متشابه باشد. امّا اگر براى يافتن پاسخ يك پرسش و يا روشن نمودن يك موضوع با هدف و نظم خاصى كلمات و آيات پيرامون يك موضوع را از جايگاهش جدا ساخته و جمع بندى كنيم به نتايج درخشان و تازه ترى دست مى يابيم . در آن صورت هركلمه و آيه نقش يك تابلوى بسيار زيـبـايـى را خـواهـد داشـت . و گـاهـى بـه تـنـهـايـى هـمـچـون رمـزى خـواهـد شـد كه با تفكّر و تاءمّل همراه با تزكيه ،
لطفا منتظر باشید ...
