ميزان دسترسى ملائكه به غيب

« عالِــمُ الْغَيْـبِ فَـلا يُظْهِــرُ عَلى غَيْبِــهِ اَحَدا، اِلاّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُـولٍ....» (26 و 27 / جن)
ملائكه آن چه از وحى آسمان كه قبل از نزولش حمل مى كنند و هم چنين آن چه از عالم ملكوت مشاهده مى كنند، نسبت به خود آنان مشهود است، نه غيب، هرچند كه براى ما غيب باشد. پس ملائكه را نمى توان مشمول استثناء «اِلاّ» در آيه فوق دانست، هم چنين جمله « فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ اَحَدا،» تنها شامل اهل دنيا مى شود، كه در روى زمين زندگى مى كنند.  اگر بنا باشد از سكنه زمين تجاوز كنيم تا شامل ملائكه هم باشد، بايد مردگان را هم كه امور آخرت را كه به نص قرآن غيب اين عالم است مشاهده مى كنند، مشمول استثنا بدانيم و حال آن كه قطعا مشمول نيستند، براى اين كه اگر مردگان هم مشمول باشند، ديگر حتى يك نفر هم در تحت عموم « فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ اَحَدا،» باقى نمى ماند، چون هر انسان زمينى روزى از دنيا مى رود و غيب عالم را مى بيند، و در روز قيامت كه «يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النّاسُ،» (103 / هود) و نيز «ذلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ،» (103 / هود) دربــاره اش فـرمـوده، تمـامى مـردم يـك جـا مبعـوث مى شـونـد و غيـب عـالـم براى همه مشهود مى گردد، پس همان طور كه اموات مشمول استثنا نيستند، به خاطر اين كه عالم اموات غير اين عالم است، هم چنين ملائكه هم مشمول نيستند، براى اين كه عـالمشـان غيـر ايـن عـالم است. (1)
1- الميزان ، ج: 39 ص: 224.

محدوديت علم ملائكه نسبت به غيب

«وَ عَلَّمَ ادَمَ الاَسْماءَ كُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِكَةِ... قالُوا سُبْحانَكَ لا عِلْمَ لَنا اِلاّ مـا عَلَّمْتَنـا... اِنّى اَعْلَـمُ غَيْـبَ السَّمـواتِ وَ الاَرْضِ...!» (31 تـا 33 / بقـره)
كلمه «اَسْماء» جمعى است كه افاده عموم مى كند و كلمه «كُلَّها» اين عموميت را تأييد كــرده است. در نتيجه مراد از آن تمامى اسمايى خواهد بود كه ممكن است، نام يك مسمّا واقع بشود.
از سوى ديگر كلمه «عَرَضَهُمْ ـ ايشان را به ملائكه عرضه كرد،» دلالت مى كند بر اين كه هر يك از آن اسماء يعنى مسمّاى به آن اسماء، موجودى داراى حيات و علم بوده اند و در عين اين كه علم و حيات داشته اند، در پس حجاب غيب، يعنى غيب آسمان ها و زمين قــرار داشتـه انـد.
اضــافــه غيـب به آسمــان ها و زميــن، از آن جــا كــه مقام آيه شريفه مقام اظهار تمــام قــدرت خــداى تعـالـى، و تمــاميــت احــاطـه او، و عجــز ملائكــه و نقص ايشانست، اضافه ملكى است و در نتيجه افاده مى كند: كه اسماء نامبرده امورى بوده اند كه از همه