رؤيت مجدد جبرئيل در سفر معراج

« و  لَقَدْ رَاهُ نَزْلَةً اُخْرى...!» (13 / نجم)
از اين آيه به بعد مى خواهد از يك نزول ديگر غير آن نزولى كه در آيات سابق بود خبر دهد. با در نظر داشتن اين كه مفسرين فاعل (رآه) را رسول خدا صلى الله عليه و آله دانسته و ضمير مفعولى در آن را به جبرئيل برگردانده اند، قهرا منظور از «نَزْلَـةً» نازل شدن جبرئيل بر آن جناب خواهد بود، نازل شدنش براى اين كه آن جناب را به معراج ببرد، و جمله «عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى،» ظرف براى رؤيت است، نه براى نازل شدن، و مراد از رؤيت آن جناب جبرئيل است، به صورت اصلى اش، و معناى جمله اين است كه جبرئيل يك بار ديگر به صورت اصلى اش در برابر رسول خدا صلى الله عليه و آله در آمد، تا به معراجش ببرد، و اين جريان كنار سِدْرَةِ الْمُنْتَهى واقع شد.
پس از آن چه گذشت صحت اين نظريه هم روشن شد كه بگوييم ضمير مفعولى به خداى تعالى برگردد، و مراد از رؤيت هم رؤيت هم قلبى، و مراد به نزله اخرى هم نازل شدن رسول خدا صلى الله عليه و آله در معراج به كنار سِدْرَةِ الْمُنْتَهى باشد، آن وقت معناى آيه چنين مى شود: كه رسول خدا صلى الله عليه و آله يك بار ديگر نزد سِدْرَةِ الْمُنْتَهى نازل شد، و اين وقتى بود كه به معــراج مى رفــت، و در آن نزله خــدا را مانند نــزلــه اول با قلب خود ديدار كرد.
- «عِنْــدَ سِــدْرَةِ الْمُنْتَهــى. عِنْدَهــا جَنَّــةُ الْمَـأْوى. اِذْ يَغْشَــى السِّدْرَةَ ما يَغْشى!»
كلمه « سِدْرَةِ» به معناى يك درخت سدر است، و كلمه «الْمُنْتَهى» گويا نام مكانى باشد و شايد مراد از منتهاى آسمان ها باشد به دليل اين كه جنت مأوى در آسمان ها است، چون در آيه «وَ فِـى السَّمـاءِ رِزْقُكُـمْ وَ مـا تُـوعَـدُونَ!» فرموده: هم رزق شما در  آسمان اســت، و هم آن بهشتى كه وعده داده شده ايد.
و اما اين كه اين درخت سدره چه درختى است؟ در كلام خداى تعالى چيزى كه تفسيرش كرده باشد نيافتيم، و مثل اين كه بناى خداى تعالى در اين جا بر اين است كه به طــور مبهم و با اشاره سخن بگويد، مؤيد اين معنا جمله «اِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ ما يَغْشى،» است، كه در آن سخن از مستورى رفته است.
- «عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى!»
يعنى بهشتى كه مؤمنين براى هميشه در آن منزل مى كنند. چون بهشت ديگرى هست موقت، و آن بهشت برزخ است، كه مدتش تا روز قيامت تمام مى شود، و جنات مأوى بعد از قيامت است هم چنان كه فرمود:« فَلَهُـمْ جَنّـاتُ الْمَـأْوى نُـزُلاً بِمـا كـانُوا يَعْمَلُونَ ـ مؤمنين جنت مأوى دارند و به پاداش كارهاى نيكى كه مى كرده اند در آنجا نازل مى شوند،» و نيز فرموده:« فَاِذا جـاءَتِ الطّامَّـةُ الْكُبْـرى ـ تا آن جا كه مى فرمايد:«فَاِنَّ الْجَنَّـةَ هِـىَ الْمَأْوى ـ چون قيامت بيايد چنين و چنان مى شود، پس به درستى كه جنت منزلگاه  خواهد بود.» و اين جنت المأوى به طورى كه آيه 22 سوره ذاريات دلالت مى كرد در آسمان واقع است.
- «اِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ ما يَغْشى!»
معناى آيه اين است كه آن زمان كه احاطه مى يابد به سدرة آن چه احاطه مى يابد.