دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 7

و براى اين‏كه نشان دهد اين بيانيه بدون هيچ ترديدى اجرا
خواهد شد، به فرمانده نيروى انتظامى و حاجب خود، زياد بن عروه
دستور داد كه شمارى از سپاه در شهر بگردند و مردم را به جبهه اعزام
كنند و هر آن كه را تأخير كرد و يا امتناع ورزيد، بكشند.

و بدين‏گونه، همه نيروهايى كه مهلَّب بن ابى مقره را ـكه از جانب او
فرماندهى جنگ با ازارقه را به عهده داشت تنها گذاشته بودند، به جبهه
بازگشتند و حتى يك نفر هم تخلّف نكرد. ¹
بدين‏سان، عبد الملك، با اجراى سياست تهديد و تطميع در گستره
جامعه آن روز، تمام مخالفان حكومت مركزى را سركوب كرد و در
سال 75 هجرى با خاطرى آسوده، راهى حج شد! يعقوبى مى‏نويسد:

ولما استقامت الأمور لعبد الملك وصلحت البلدان ولم تبق ناحيه تحتاج
إلى صلاحها والإهتمام بها، خرج حاجّا سنة 75. ²
و چون كارها به سود عبد الملك، سامان گرفت و شهرها آرامش يافت و
منطقه‏اى نماند كه نيازمند ساماندهى و توجّه بدان باشد، در سال 75 هجرى
براى حج گزاردن، بيرون رفت.

اصلاح، رام كردن و ايجاد آرامش در زير برق شمشير! اين، همان
اصلاحى است كه امام على عليه السلام آن را به بهاى فاسد شدن اصلاح كننده
مى‏دانست و حاضر نبود بپذيرد و جامعه را بدين‏گونه به «صلاح» آورَد.
او نمى‏توانست به سياستى تن دردهد كه مشكل حكومت را به بهاى
تباه ساختن ارزش‏هاى انسانى حل مى‏كند.

چنين جامعه‏اى و چنين مشكل‏زدايى‏ها و راه حل‏هايى چه نيازى به
برانگيخته شدن رسولان دارد؟ و چه نيازى به رهبران الهى و چه نيازى
به على عليه السلام دارد؟ در

1 - الفتوح: 13.

2 - تاريخ اليعقوبى: 2 / 273.