دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 7

به تدريج گريخته، به كوفه وارد شدند و آن حضرت را با
گروهى اندك از سرشناسان باقى گذاشتند و لشكرگاه خالى شد. نه آنان
كه وارد كوفه شدند، دوباره نزد امام برگشتند، نه آنان‏كه با وى مانده
بودند، صبر كردند. چون چنين ديد، وارد كوفه شد.

نصر بن مزاحم گويد: در كوفه براى مردم خطبه خواند و اين
نخستين سخنرانى وى پس از بازگشت از جنگ خوارج بود. فرمود:

«اى مردم! آماده پيكار با گروهى شويد كه در جهاد با آنان، قرب
پروردگاراست و دست يافتن به‏وسيله نزد او؛ گروهى سرگردانندگان
از حق كه آن را نمى‏بينند، خوگرفتگان به جور و ستم كه از آن
برنمى‏گردند، گروهى دور از قرآن و جدا از دين، سرگشته در طغيان و
حيرت‏زده در امواج گم‏راهى. تا مى‏توانيد [براى مبارزه با آنان [نيرو و
مَركب فراهم آوريد و بر خدا توكّل كنيد كه خدا براى پشتيبانى شما
كافى است».

آنان (سپاه على عليه السلام ) نه كوچيدند، نه پراكنده شدند. [على عليه السلام [آنان را
چند روز واگذاشت. سپس در خطابه‏اى به آنان فرمود:

«اُف بر شما! از ملامت شما به ستوه آمدم. آيا زندگى دون را به جاى
آخرت، و ذلّت را به‏جاى عزّت پسنديده‏ايد؟ هرگاه به جهاد با دشمنتان
فرا مى‏خوانم، چشمانتان از اضطراب مى‏چرخد، گويا در سختى مرگ و
سرمستىِ پريشانى به سرمى بريد. راه سخنم بر شما بسته مى‏شود و
حيران مى‏شويد. گويا دل‏هايتان ديوانه گشته و نمى‏فهميد. شما هرگز
امين مورد اعتماد و تكيه‏گاه استوار نبوده‏ايد، و نه يارانى ويژه و پرتوان
كه نيازى به شما افتد. شما جز مثل شتران بى‏ساربان نيستيد كه از هر سو
گردآورى شوند، از سوى ديگر پراكنده گردند.

به خدا سوگند، براى افروختن آتش نبرد، بد مردمانى هستيد! با شما
حيله مى‏كنند و نيرنگ نمى‏زنيد، شهرهاى اطراف شما را مى‏كاهند و
نمى‏شوريد، دشمنانتان از شما غافل نيستند و شما در خواب غفلتيد. به
خدا سوگند، آنان كه