كه اين آيه مربوط به كساني است كه از آتش نجات مي يابند ( 2 ) . اينك چند نمونه از رواياتي را كه از عذابهاي هنگام مرگ و پس از مرگ بازگو مي كند مي آوريم شايد موجب تنبه و بيداري گردد و ما را براي منازل مخوف و خطرناكي كه در پيش داريم آماده سازد .1. شيخ كليني از حضرت صادق ( ع ) روايت كرده كه علي ( ع ) را درد چشمي عارض شد ، حضرت رسول ( ص ) به عيادت آن حضرت تشريف بردند در حالي كه فرياد علي از درد بلند بود ، فرمودند كه : آيا اين صيحه از جزع و بيتابي است يا از شدت درد است ؟ اميرالمؤمنين ( ع ) عرض كرد : يا رسول الله من هنوز دردي نكشيده ام كه سخت تر از اين درد باشد .رسول اكرم در اينوقت جريان سخت و هولناك قبض روح كافر را نقل كرد . علي ( ع ) چون اين را شنيد برخاست و نشست و گفت : يا رسول الله اعاده فرما بر من اين حديث را كه درد مرا فراموشي داد . آنگاه عرض كرد : يا رسول الله آيا از امت شما كسي به اين نحو قبض روح مي شود ؟ فرمود : بلي ، حاكمي كه جور كند و كسي كه مال يتيم را به ظلم و ستم بخورد و كسي كه شهادت دروغ بدهد ( 3 ) . 2. شيخ صدوق در كتاب " من لا يحضره الفقيه " روايت كرده كه چون " ذر " فرزند ابوذر غفاري از دنيا رفت ابوذر در كنار قبر وي ايستاد و دست بر قبر كشيد و گفت : خدايت رحمت كند ، به خدا سوگند كه تو نسبت به من نيكرفتار بودي و اكنون كه از دستم رفته اي از تو خشنودم ، به خدا قسم كه از رفتن تو باكم
شده اي ؟ ولي گريه كرده ام كه حال تو چگونه بوده است و بر تو چه گذشته است ؟ اي كاش مي دانستم كه چه گفتي و چه گفته شد به تو ؟ بار خدايا من حقوقي را كه تو براي من بر فرزندم واجب فرموده بودي بخشيدم
پس تو نيز حقوق خود را بر او ببخش كه تو به جود و كرم سزاوارتري ( 1 ) . 3. امام صادق ( ع ) از پدران بزرگوارشان روايت كرده اند كه حضرت رسول اكرم ( ص ) فرمودند : فشار قبر براي مؤمن كفاره تقصيرهايي است كه از وي سر مي زند ( 2 ) . 4. علي بن ابراهيم در ذيل آيه كريمه : و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون
( 3 ) از حضرت صادق ( ع ) روايت كرده است كه فرمود : و الله ما اخاف عليكم الا البرزخ فاما اذا صار الامر الينا فنحن اولي بكم ( 4 ) . " به خدا قسم من نگران شما نيستم جز براي عالم برزخ ، اما وقتي كه كار به ما واگذار شود ما سزاوارتر هستيم نسبت به شما " . يعني شفاعت مربوط به ما بعد برزخ است ، در برزخ شفاعت نيست . بطور كلي در باب عقاب گناهاني از قبيل دروغ ، غيبت ، تهمت ، خيانت ، ستم ، خوردن مال مردم ، شرابخواري ، قمار ، سخن چيني ، دشنام ، ترك نماز ، ترك روزه ، ترك حج ، ترك جهاد و غيره ، در خود قرآن و در روايات متواتر آنقدر رسيده كه از حد احصاء بيرون است ، هيچيك از آنها مخصوص كافران يا مسلمانان غير شيعه نيست . در روايات معراجيه به موارد بسياري بر مي خوريم كه رسول اكرم مي فرمايد گروههاي گوناگوني از امت خودم را ، اعم از زن و مرد ، در حالتهاي مختلف از عذاب ديدم كه به موجب گناهان مختلف معذب بودند .
خلاصه و نتيجه
از مجموع آنچه در اين بخش درباره اعمال نيك و بد مردم مسلمان و مردم غير مسلمان گفته شد نتايج زير بدست آمد :1. منازل الاخرش ، ص 24 - . 25 . 2. بحار الانوار ، چاپ كمپاني ، ج 3 ص 153 نقل از ثواب الاعمال و امالي صدوق 3. مؤمنون / . 100 . 4. بحار الانوار ، چاپ كمپاني ، ج 3 ص 151 نقل از تفسير علي بن ابراهيم .