اخلاق در قرآن کریم جلد 2

ج- مستى نعمت

مستى نعمت(كه با غرور شباهت زيادى دارد،اما در واقع چيزى جداى از آن است) نيز انسان را در گرداب غفلت مى افكند. هنگامى كه افراد كم ظرفيت خود را در ناز و نعمت ديدند،گويى مست مى شوند ومستى آنها را در«غفلت »از واقعيت هايى كه اطراف او را گرفته است،فرو مى برد و اين بى خبرى و غفلت همچنان ادامه مى يابد تا سر انجام سيلى اجل در صورت او نواخته شودو بيدارش كند،همان گونه كه امير مؤمنان على عليه السلام فرموده اند:«من غفل عن حوادث الايام ايقضه الحمام، كسى كه از حوادث روزگار غافل شود،مرگ او را بيدار خواهد كرد.» (31) امام سجاد،على بن الحسين عليه السلام نيز فرموده اند:«ان قسوة البطنة و كظة الملاه و سكرالشبع،و غرة الملك مما يثبط و يبطى عن العمل و ينسى الذكر و يلهى عن اقتراب الاجل حتى كان المبلى بحب الدنيا به خبل من سكر الشراب،سنگدلى حاصل ازشكم پرستى و پرخورى و مستى سيرى و غرور حاكميت،از امورى است كه انسان را از عمل باز مى دارد و ياد خدا را به فراموشى مى سپرد و او را از نزديك شدن اجل،غافل مى كند تا آنجاكه گويى گرفتار حب دنيا،مست شراب است » (32)

د- عافيت و سلامت جسمانى

عافيت و سلامت گرچه از نعمتهاى بزرگ خداست،ولى به خصوص يكى از عوامل غفلت است، به همين دليل يكى از الطاف خفيه الهى آن است كه گهگاه عافيت و سلامت را از انسان مى گيرد و او را به درد و رنج مبتلا مى سازد تا پرده هاى «غفلت »از برابرچشم هاى او كنار رود و واقعيت ها را با چشم دل ببيند و آمادگى براى عكس العمل مناسب در برابر آنها پيدا كند.
به همين جهت در يكى از بيانات رسول خدا صلى الله عليه و اله در حديثى در فوائد و بركات بيمارى آمده است كه خطاب به سلمان فارسى به هنگام عيادتش فرمودند:«در موقع بيمارى نعمتهايى به نصيبت مى شود،از جمله:انت من الله بذكر و دعاؤك فيه مستجاب، تو به ياد خدا مى افتى و(پرده هاى غفلت كنار مى رود و به همين جهت)دعاى تو به اجابت مى رسد. (33) »

ه- آرزوهاى دراز

يكى ديگر از عوامل «غفلت »آرزوهاى دراز و دست نيافتنى است،زيرا تمام فكرانسان را مشغول ساخته و از ساير امور غافل مى سازد.امير مؤمنان على عليه السلام در خطبه معروف به ديباج مى فرمايند:«و اعلموا عباد الله ان الامل يذهب العقل و يكذب الوعد ويحث على الغفلة و يورث الحسرة،بدانيد اى بندگان خدا!آرزوهاى دراز،عقل انسان رامى برد و وعده قيامت را دروغ مى شمارد و انسان را بر غفلت ترغيب مى كند و سرانجام،حسرت به بار مى آورد.» (34)