لطفا منتظر باشید ...
4- آثار و پيامدهاى فردى و اجتماعى غرور
در ميان صفات رذيله شايد كمتر صفتى به اندازه غرور زيان آور و مرگبار باشد. پيامدهاى غرور تمام زندگى انسان را تحت تاثير خود قرار مى دهد و دنيا و آخرت را تباه مى كند. از ميان آثار زيانبار غرور به امور زير مى توان اشاره كرد:1- غرور، حجاب ضخيمى بر عقل و فهم انسان مى فكند و او را از درك حقايق بازمى دارد و به او اجازه نمى دهد خود و ديگران را آنچنان كه هست و هستند بشناسد و حوادث اجتماعى را درست ارزيابى كرده در برابر آنها موضع صحيح بگيرد. در بحث هاى سابق در حديثى از اميرمؤمنان على(ع) خوانديم: «مستى غرور از مستى شراب هم سخت تر است!» اين مستى همان حجاب غرور است.
2- غرور مايه شكست در زندگى و سبب عقب افتادگى است،يك لشكر مغرور به سادگى جنگ را مى بازد،يك سياستمدار مغرور به آسانى زمين مى خورد،يك محصل مغرور در امتحانات رفوزه مى شود،يك ورزشكار مغرور بازى را به حريف مى بازد و بالاخره يك مسلمان مغرور خود را گرفتار قهر و غضب الهى مى سازد. تعبيربه «قاتلات الغرور»درروايات اسلامى ممكن است اشاره به همين معنى باشد.
3- غرور تكامل انسان را متوقف مى سازد، بلكه مايه انحطاط و عقب گرد او مى شود; زيرا هنگامى كه انسان مغرور مى شود نقايص خود را نمى بيند و كسى كه احساس نقصان نكند به دنبال كمال نمى رود. آنچه در حديث اميرمؤمنان در گذشته خوانديم كه مى فرمود: «كسى كه جاهل باشد مغرور مى شود و امروز او از ديروزش بدتر است » اشاره به همين نكته مهم است.
4- غرور سبب فساد و تباهى عمل مى شود، زيرا در انجام آن دقتى به خرج نمى دهد و همين امر كار او را خراب مى كند، يك جراح مغرور ممكن است بيمار خود را در كام مرگ فروبرد و يا حد اقل ناقص سازد، يك راننده مغرور گرفتار تصادف هاى زيانبار مى شود، همچنين يك مؤمن مغرور گرفتار رياء و عجب و ساير امورى كه عمل را فاسد مى كند مى شود; در حديثى از اميرمؤمنان(ع) مى خوانيم: «غرور الامل يفسد العمل; غرور ناشى از آرزوها، سبب فساد عمل مى شود». (30)
5- غرور مانع از عاقبت انديشى است، چنانكه در حديثى از اميرمؤمنان آمده است: «لم يفكر فى عواقب الامور من وثق بزور الغرور; كسى كه اعتماد بر غرور و باطل كند از تفكر در عاقبت كارها باز مى ماند». (31)
6- غرور غالبا سبب ندامت و پشيمانى مى شود، چرا كه انسان نمى تواند ارزيابى صحيحى از خود و ديگران را داشته باشد و در محاسبات خود در حركت فردى و اجتماعى گرفتار اشتباه مى شود و همين امر او را به ندامت و پشيمانى مى كشاند، در همين زمينه در حديث اميرمؤمنان(ع) مى خوانيم: «دنيا خواب و خيالى بيش نيست و مغرور شدن به آن موجب پشيمانى است ». (32)
7- در يك جمله مى توان گفت: افراد مغرور در دنيا و آخرت تهيدست و بيچاره اند، چنانكه در حديثى از امام صادق(ع) آمده است: «المغرور فى الدنيا مسكين فى الآخرة، مغبون لانه باع الافضل بالادنى; انسان مغرور در دنيا مسكين و بيچاره است و در آخرت مغبون; چرا كه متاع برتر را به متاع پست تر فروخته است ». (33)
