اخلاق در قرآن کریم جلد 2

در نهمين آيه ضمن اشاره به اضطراب و شتابزدگى كفار و مشركان در برابر وعده هاى پيروزى مسلمانان و شكست و مجازات دردناك دشمنان آنها،مى فرمايد:«آنهامى گويند:اگر راست مى گوييد اين فتح و پيروزى شما در چه زمانى است؟(چرا اين وعده هاتحقق نمى يابد؟و اين دليل بر آن است كه شما دروغ مى گوييد و خودتان را فريب مى دهيد، و يقولون متى هذا الفتح ان كنتم صادقين » (19)
قرآن در پاسخ آنها به پيامبر صلى الله عليه و اله دستور مى دهد:«بگو(عجله نكنيد!)اين پيروزى فرامى رسد و در آن روز،ايمان كافران سودى به حال آنها نخواهد داشت و مهلتى به آنان داده نمى شود، قل يوم الفتح لا ينفع الذين كفروا ايمانهم و لا هم ينظرون... » (20)
خداوند به لطف و كرم و عنايتش،امروز به شما مهلت داد تا به خود آييد و راه حق در پيش گيريد،ولى آن روز كه عذاب الهى نازل شود،درهاى توبه بسته خواهد شد وراه بازگشت وجود ندارد.پس به جاى اين كه شتابزده،خواهان نابودى خودتان باشيد،ازاين فرصت و مهلت الهى بهره بگيريد و خود را اصلاح كنيد.
سپس به پيامبر اسلام صلى الله عليه و اله دستور مى دهد:«اكنون كه چنين است از آنها روى بگردان ومنتظر باش،آنها هم منتظرند(تو منتظر پيروزى و رحمت الهى باش و آنها هم منتظرشكست و عذاب)، فاعرض عنهم و انتظر انهم منتظرون » (21)
جمعى از مفسران گفته اند كه جمله «انهم منتظرون » اشاره به انتظارى است كه كافران درباره مرگ پيامبر اسلام صلى الله عليه و اله يا شكست او داشتند،ولى تفسيرى كه در بالا گفتيم، مناسبتر به نظر مى رسد.
در دهمين آيه مخاطب پيامبر اكرم صلى الله عليه و اله است و با اين كه آن حضرت صلى الله عليه و اله به گواه تاريخ،هرگز عجولانه و شتابزده عمل نمى كردند،بلكه هميشه با صبر و حوصله،هركارى را انجام مى دادند،به عنوان تاكيد،حضرت صلى الله عليه و اله را مخاطب قرار داده كه صبر وحوصله كن،آن گونه كه پيامبران اولوالعزم شكيبايى كردند و براى(عذاب) آنها عجله مكن،هنگامى كه وعده هايى را كه به آنها داده شده است(در مورد عذاب)مى بينند، احساس مى كنند كه گويى ساعتى از يك روز،در دنيا توقف داشتند، فاصبر كما صبراولو العزم من الرسل و لا تستعجل لهم كانهم يوم يرون ما يوعدون لم يلبثوا الا ساعة من نهار . (22)
با توجه به اين كه تمام عمر دنيا در برابر آخرت،ساعتى زودگذر بيش نيست،بنابراين عجله مكن تا اتمام حجت كافى بر آنها شود.از اين تعبير استفاده مى شود كه همه پيامبران الهى در برابر خيره سرى امت هاى لجوج و جاهل و نادان،صبور و بردبار بودندو بيشترين مهلت را براى اصلاح به آنها مى دادند.
پيامبر اسلام صلى الله عليه و اله نيز چنين بود و آنچه در آيه فوق آمده،در واقع جنبه تاكيد ياآموزشى براى ديگران و يا هشدارى براى كافران است كه از مهلت الهى سوء استفاده نكنند.
اين آيه گواه روشنى است بر اين كه صبر و بردبارى و ترك عجله،فضيلتى است كه در تمام پيامبران بزرگ بوده است،همانهايى كه در طول تاريخ بشرى،اسوه و الگو براى خلق خدا بوده اند.