اخلاق در قرآن کریم جلد 2

6- در حديث ديگرى از همان امام(ع) چنين افرادى به عنوان بدترين مردم معرفى شده اند، مى فرمايد: «شر الناس الطويل الامل، السيئ العمل; بدترين مردم كسى است كه آرزوهايش از همه طولانى تر باشد و عملش از همه بدتر»! (21)
و نيز از آن حضرت در حديث ديگرى مى خوانيم: «ان المرء يشرف على امله فيقطعه حضور اجله، فسبحان الله لا امل يدرك و لا مؤمل يترك!; انسان پيوسته دنبال آرزوهاى خويش است(و از مبدء و معاد غافل است) ناگهان حضور اجل، آرزوهايش را قطع مى كند، سبحان الله! نه به آرزو رسيده و نه صاحب آرزو رها شده است »! (22)
7- در حديثى از اميرمؤمنان على(ع) مى خوانيم: «اشرف الغنى ترك المنى; برترين بى نيازى ترك آرزوهاست »! (23)
چرا كه آرزوهاى دور و دراز سبب مى شود كه انسان دائما خود را نيازمند ببيند و ست حاجت به سوى هر كس و هر جا دراز كند و شخصيت انسانى خود را به خاطر امورى كه هرگز به آن نمى رسد بشكند!
8- در حديث ديگرى از همان امام بزرگوار آمده است: «كذب من ادعى الايمان و هو مشغوف من الدنيا بخدع الامانى و زور الملاهى; دروغ مى گويد كسى كه ادعاى ايمان مى كند در حالى كه به خاطر خدعه هاى آرزوها و سرگرمى هاى باطل، دلباخته دنيا شده است »! (24) روشن است كه دلباختگان آرزوها ناگزيرند براى وصول به آنها همه چيز را به دست فراموشى بسپارند و از همين جا رخنه در ايمان آنها پيدا مى شود.
9- و نيز از همان بزرگوار در سخن كوتاه و پر معناى ديگرى مى خوانيم: «الامانى تعمى عيون البصائر; آرزوهاى دراز چشم بصيرت انسان را كور مى كند»! (25)
10- در حديثى از پيامبر اكرم(ص) آمده است كه روزى به اصحاب فرمود: «اكلكم يحب ان يدخل الجنة؟; آيا همه شما دوست داريد وارد بهشت شويد»؟!
«قالوا نعم يا رسول الله; همگى عرض كردند آرى اى رسول خدا»! فرمود: «قصروا من الامل و اجعلوا آجالكم بين ابصاركم و استحيوا من الله حق الحياء; دامنه آرزوها را كوتاه كنيد و مرگ را در مقابل چشم خود قرار دهيد و از خداوند(و مخالفت فرمان او) آن گونه كه شايسته است شرم كنيد». (26)
11- باز در حديث پرمحتواى ديگرى از اميرمؤمنان على(ع) آمده است: «ان الامل يذهب العقل، و يكذب الوعد، و يحث على الغفلة و يورث الحسرة; آرزوهاى دراز عقل انسان را مى برد و وعده آخرت را دروغ مى شمرد و انسان را به غفلت وامى دارد و سرانجام آن، حسرت و ندامت است »! (27)
12- اين بحث را با روايت ديگرى از رسول خدا(ص) - به عنوان «ختامه مسك » پايان مى دهيم، در اين حديث آمده است كه پيامبر اكرم(ص) سه عدد چوب را گرفت، يكى را پيش روى خود در زمين فرو كرد، ديگرى را در كنار آن و سومى را در فاصله دورتر، سپس فرمود: آيا مى دانيد اين چيست؟
 عرض كردند: خدا و رسولش آگاه ترند، فرمود: «هذا الانسان! و هذا الاجل! و هذا الامل يتعاطاه ابن آدم و يختلجه الاجل دون الامل!; اين(چوب اول) انسان است و اين(چوب دوم) سرآمد عمر است و اين(چوب سوم كه در نقطه دورى در زمين فرو شده بود) آرزوهاى دراز انسان است، (آرى) پيش از آنكه انسان به آرزوهايش برسد دست اجل گريبان او را خواهد گرفت »! (28)
در احاديث بالا كه گلچينى بود از احاديث فراوانى كه در منابع معروف اسلامى در باره طول امل آمده است به خوبى گستردگى خطرات و عواقب شوم اين رذيله اخلاقى را نشان مى دهد و ثابت مى كند كه آرزوهاى دراز از بزرگترين دشمنان سعادت انسان و مانع قرب او در پيشگاه خداست.