اخلاق در قرآن کریم جلد 2

3- طول امل سبب نسيان اجل

اين اثر نياز به شرح و بسط ندارد و به خوبى در زندگى آنها كه گرفتار اين رذيله اخلاقى هستند نمايان است كه هرگز نه سخنى از مرگ بر زبان مى رانند و نه در فكر آخرتند، بلكه دائما در گرداب غفلت غوطه ورند.
حديث معروفى كه هم از پيامبر اكرم(ص) و هم از اميرمؤمنان على(ع) نقل شده كه مى فرمايد: «طول الامل ينسى الآخرة; درازى آرزوها سبب فراموشى آخرت است » گواه صدق اين مدعاست. (34) در حديث ديگرى از مولا على(ع) مى خوانيم: «اكثر الناس املا اقلهم للموت ذكرا; كسى كه آرزويش از همه طولانى تر است از همه كمتر به ياد مرگ است ». (35)

4- زندگى پررنج محصول ديگرى از طول امل

بديهى است هر قدر آرزوها طولانى تر باشد تهيه مقدمات بيشترى را مى طلبد، همچنين صرفه جويى بيشترى براى حفظ اموال و ثروت ها جهت رسيدن به آن آرزوهاى دور و دراز لازم است و نتيجه اين دو، يك زندگى توام با درد و رنج و سخت گيرى بر خود و خانواده خود توام با تلاش شبانه روزى بى رويه خواهد بود. به همين جهت در احاديثى كه از اميرمؤمنان على(ع) نقل شده است مى خوانيم: «من كثر مناه كثر عنائه; كسى كه آرزوهايش زياد باشد، تعب و رنج او فزونى خواهد يافت ». و نيز مى فرمايد: «من استعان بالامانى افلس; كسى كه از آرزوهاى دراز كمك بگيرد فقير و مفلس مى شود(و زندگى فقيرانه اى خواهد داشت هر چند ثروتمند باشد). و نيز مى فرمايد: «الرغبة مفتاح النصب; تمايل به دنيا(و آرزوهاى دراز) كليد درد و رنج است »! (36)

5- طول امل و زندگى ذلت بار

صاحبان آرزوهاى دراز نه تنها در رنج و تعب دائم به سر مى برند، بلكه ناچارند شخصيت انسانى خود را نيز در هم بشكنند و براى رسيدن به مقصود خيالى در برابر هر كس و ناكس خضوع كنند و دست التماس به سوى اين و آن دراز نمايند و به زندگى ذلت بار تن در دهند. در حديثى از اميرمؤمنان على(ع) مى خوانيم: «ذل الرجال فى خيبة الآمال; خوارى مردان در ناكامى آرزوهاست ». (37)