لطفا منتظر باشید ...
تضاد دنيا و آخرت
1- از بعضي از آثار ديني چنين استشمام مي شود كه ميان دنيا و آخرت تضاد است، مثل آنكه گفته مي شود دنيا و آخرت به منزله دو هوو هستند كه هرگز سازگار نخواهند شد، و يا گفته مي شود كه اين دو به منزله مشرق و مغربند كه نزديكي به هر كدام عين دوري از ديگري است.چگونه مي توان اين تعبيرات را توجيه كرد و با آنچه قبلا گفته شد سازگار ساخت؟
در پاسخ اين سوال مي گوييم كه اولا در بسياري از آثار اسلامي تصريح شده و بلكه از مسلمات و ضروريات اسلام است كه جمع
ميان دنيا و آخرت از نظر برخوردار شدن ممكن است؛ آنچه ناممكن است جمع ميان آندو از نظر ايده آل بودن و هدف اعلي قرار گرفتن است.
برخورداري از دنيا مستلزم محروميت از آخرت نيست. آنچه مستلزم محروميت از آخرت است يك سلسله گناهان زندگي بر باد ده است نه برخورداري از يك زندگي سالم مرفه و تنعم به نعمتهاي پاكيزه و حلال خدا؛ همچنانكه چيزهائي كه موجب محروميت از دنيا است تقوا و عمل صالح و ذخيره اخروي داشتن نيست، يك سلسله عوامل ديگر است.
بسياري از پيغمبران، امامان، صالحان از مؤمنين كه در خوبي آنها ترديدي نيست، كمال برخورداري را از نعمتهاي حلال دنيا داشته اند.
عليهذا فرضا از جمله اي چنين استفاده مي شود كه ميان برخورداري از دنيا و برخورداري از آخرت تضاد است، به حكم ادله قطعي مخالف، قابل قبول نيست.
ثانيا اگر درست دقت شود نكته جالبي از تعبيراتي كه در اين زمينه آمده استفاده مي شود و هيچگونه منافاتي ميان اين تعبيرات و آن اصول قطعي مشاهده نمي شود. براي اينكه آن نكته روشن شود مقدمه كوتاهي بايد ذكر شود و آن اينكه در اينجا سه نوع رابطه وجود دارد كه بايد مورد بررسي قرار گيرد:
1- رابطه ميان برخورداري از دنيا و برخورداري از آخرت.
2- رابطه ميان هدف قرار گرفتن دنيا و هدف قرار گرفتن آخرت.
3- رابطه ميان هدف قرار گرفتن يكي از اين دو با برخورداري از
ديگري.
رابطه اول به هيچوجه از نوع تضاد نيست و لهذا جمع ميان آن دو ممكن است.
رابطه دوم از نوع تضاد است و امكان جمع ميان آندو وجود ندارد.
اما رابطه سوم تضاد يكطرفه است؛ يعني ميان هدف قرار گرفتن دنيا و برخورداري از آخرت تضاد است ولي ميان هدف قرار گرفتن آخرت و برخورداري از دنيا تضاد نيست.
