وحى :تجلى نبوغ عقلى - پیامبر شناسی نسخه متنی

«اين چنين خداى عزيز وحكيم به تو و به كسانى كه قبل از تو بودند وحى (كرده و) مى كند».

4. هرگاه وحى پرتوى از تجلى شخصيت باطنى پيامبران باشد، بايد در هر عصر با مدعيان نبوت فراوانى رو به رو باشيم; زيرا همان شرايطى كه بر پيامبران حكومت مى كرد، بر افراد ديگرى نيز حكومت مى كند، بنابر اين بايد در شرايط يكسان، نتيجه يكسان داشته باشيم، درحالى كه جريان بر خلاف آن است، پس از نبوت پيامبر اسلام، افراد انگشت شمارى دعوى نبوت كردند، وهمگى در زمان كوتاهى رسوا شدند، و هيچ اثر پيامبرگونه اى از آنان باقى نمانده است، در اين صورت چگونه مى توان وحى را تجلى شخصيت درونى دانست؟!

5. تعاليم بلند و حيات بخش پيامبران كه از افق فكر نوابغ بالاتر است، نمى تواند معلول تجلى عقل درونى افراد نابغه باشد، تا چه رسد به افراد عادى.

حقيقت اين است كه چنين نظريه پردازان در باره وحى، به عللى تصميم گرفته اند ارتباط بشر را با عالم غيب انكار كنند، ويك چنين پيشداورى آنان را به چنين توجيهاتى برانگيخته است، كه از نظر متفكران فاقد ارزش است.

وحى :تجلى نبوغ عقلى

گروهى بر اين عقيده اند كه نبوغ فردى، سبب انديشه هايى در درون افراد مى شود كه از آن به نام «وحى » و نبوت تعبير مى كنند. آنان در اين مورد مى گويند:

دستگاه آفرينش، افراد نابغه و خيرخواهى را در دامن خويش پرورش مى دهد و آنان روى نبوغ ذاتى و افكار عالى خود جامعه را به اخلاق نيك و اعمال شايسته و رعايت عدالت اجتماعى و... دعوت نموده، و از اين رهگذر گامهاى مؤثرى براى سعادت بشر بر مى دارند. و آنچه را كه به عنوان دستور و قانون به مردم عرضه مى دارند، جز نتيجه نبوغ و زاييده ى فكر عالى آنان چيز ديگرى نيست و هرگز ارتباطى با جهان ديگر ندارند.

وحى، منبعى جز عقل انسانى ندارد و محصول نبوغ بشرى است، و در طول تاريخ بشر، در هر قرنى، نوابغى كه عالى ترين تجليات افكار انسانى را دارا بودند بروز كرده و خدماتى به جهان انسانيت نموده اند.

برخى از آنان پا فراتر نهاده، وجود نبوغ را معلول يك سلسله حوادث و اتفاقات روانى دانسته وكوشيده اند كه با بررسى هاى وهمى و پندارى، اين علل را در زندگى پيامبران نيز پيدا كنند.

عواملى كه موجب بالا رفتن استعداد و پيدايش نبوغ مى گردد، در نظر آنان به قرار زير است:

1. عشق; اين عامل قوى ترين و پر انرژى ترين افكار را به وجود مى آورد; زيرا عشق طولانى سبب مى شود كه عاشق، صحنه هاى رؤيايى را در سر بپروراند، وفكر وى در طول اين مدت سريع و پر انرژى گردد.

2. ستمكشى طولانى; اين عامل سبب مى شود كه فرد ستمديده، فكر خود را براى رفع ستم به كار اندازد، و لحظه اى آرام ننشيند.

3. در اقليت قرار گرفتن; اين عامل به ضميمه ى شرايط نامساعد اجتماعى از عوامل رشد اين افكار است; زيرا يك اقليت براى پر كردن فاصله اى كه با اجتماع دارد، ناچار است به فكر افتد وسرانجام آنچه را مى خواهد به دست آورد.

4. دوران كودكى; در اين سن ، كودك براى مبارزه با مشكلات آمادگى ندارد، در برابر پيشامدهاى ناملايم، به درون گرايى مى پردازد، در اين صورت افكار كودك، رشد مى كند.

5. تنهايى; تنها زندگى كردن به افكار انسان رشد مى بخشد; زيرا هنگامى كه با افراد ديگر هستيم مجبوريم لااقل براى مدت كم هم كه باشد، مغز و افكار خود را در اختيار ديگران بگذاريم.