سند شمار،
خيلى محرمانه
تاريخ :24 ژوئن 31979تير 8531
از:سفارت آمريكا كابل 8684
به:وزارت امور خارجه واشنگتن دى. سى.
جهت اطلاع :سفارتخانه هاى آمريكادر آنكارا، پكن، داكا،اسلام آباد، جد، لندن،
مسكو،
دهلى نو، پاريس، تهران.
موضوع : آرامش به كابل باز مى گردد
1خلاص:در شب 23 ژوئن رژيم خلقى موفق شد اوضاع كابل را بحالت اول
باز گرداند.خلقى ها ى رهبران بنيادگراى ايران هرا در ايجاد خشونت در كابل مقصر
شناختند.پايان خلاصه.
2 همزمان با فرارسيدن شب در 23 ژوئن، پس از ساعتها جنگ وآتش
سلاحهاى سبك و صداى شليك متناوب آتشبارها وسلاح هاى سنگين، آرامش
به كابل
بازگشت. اگر چه روپوش لوله هاى چند تانك خلقى ها برداشته شده وبه محافظت
از نقاط مختلف شهر مشغول بودند، ولى بنظر مى آمد كه سربازها مشغول
استراحت هستند. آنها در دسته هاى كوچك سرگرم استراحت و شوخى بودند.
هرچند بنظر مى آيد حس هوشيارى در همه جا حاكم است.
3چند تن از مقامات سازمان ملل " محفوظ بماند " كه خود شاهد نبرد اصلى در
منطقه ى جدى مى روند بودند. گزارش كردند كه بيشتر شورشيان در آن ناحيه ى
هزاره ها بودند. هزاره ها كه مى توان بسادگى تشخيص داد يكى از اقليتهاى نژادى
مغول هستند، ساكن منطقه كوهستانى ى هزاره جات هدر مركز افغانستان مى باشند.
هزاره ها مسلمان و شيعه مذهب مى باشند. شيعه ها درصد كمى از مردم افغانستان
را تشكيل مى دهند و تقريبا" حدود 90 درصد از مردم افغانستان سنى مذهب
مى باشند. در چند ماه گذشته، هزاره ها از سرسخت ترين مخالفينى بودند كه رژيم
خلقى وادار به كشمكش ومبارزه با آنها شده است. آنها با خلقى ها در منطقه
شمالى دره سوف كه محل معادن ذغال سنگ است زد و خورده هاى پى درپى
داشته اند. همچنين هزاره ها در مناطق شرقى بطرف كندوزوپل خمرى
حملات چريكى انجام داده اند. آنها در سرزمين خود يعنى هزاره جات كه
منطقه اى بشكل هلال ماه است، نيروهاى خلقى را تار ومار كرده و بقيه را مجبور
به عقب نشينى بطرف كابل كردند. جامعه هزاره ها در كابل ارتباطاتى منسجم
داشته و به خوبى در شكل يك اجتماع سازند، تشكل يافته اند. در اين ميان
جوانان هزاره كه تحصيلات خوبى داشته باشند وجود دارند. هزاره ها از نظر
موقعيت اجتماعى اقتصادى در سطوح مختلفى بسر مى برند. بعضى از آنها كارگر
روزمزد هستند، بعضى ها گارى هايى دارند كه با آن بار حمل و نقل مى كنند.
تعدادى مالك دكان نانوايى و بعضى از آنها هم بازرگانان ثروتمندى هستند.
عبدالكريم ميثاق وزير متنفذ دارايى در رژيم خلقى، اهل هزاره مى باشد.
4 بگفته شاهدان سازمان ملل هزاره ها در حالى كه خشمگين بنظر مى رسيدند با
سلاحهاى كوچك نيروهاى خلقى را از پاى در مى آوردند. نبرد بشكل وسيعى در
جدى مى روند ه كه يك مركز خريد و فروش است جريان داشت. تعداد كمى از
كابلى ها در آن منطقه به شورشيان پيوستند " تاجيك ها، تركمن ها وسيك ها " .
ديگران كركره هاى مغازه هايشان را پايين كشيدند و مخفى شدند. تانك ها و
سربازان مسلح رژيم از راه رسيدند و با شليك گلوله هزاره ها را مجبور به عقب نشينى
به سمت بازارى چيند اوال كردند. از آن
پس نبرد تبديل به جنگ خانه به خانه شد و بعد از ظهر آن روز اوضاع آن منطقه
آرام شد. يكى از شهود سازمان ملل سه جسد را ديده بود ويكى ديگر از آنها هفت
تا هشت جسد را به چشم خود ديده بود. تمامى آنها اين احساس را داشتند كه به
خاطر گسترش دامنه نبرد و شدت آن در نهايت صد نفر كشته شده اند. يكى از
پزشكان يك بيمارستان كوچك در كابل گفت كه او هشت افسر رژيم و دو روسى
را مداوا كرده است. يكى از دو نفر روسى بعداا مرد. در 24 ژوئن سافرونچك وزير
مختار شورورى گفت كه در حدود 2 تا 20 تن كشته شده اند " او ذكرى از صدمه
ديدن افراد روسى نكرد " .
5 - اگرچه در نقاط مختلف شهر نبرد جريان داشت ولى نمى توان چنين
قضاوت كرد آيا هماهنگى در بين شورشيان وجود داشته است. هزاره ها بنوبه
خود نسبت به دستگيرى هاى اخير رهبران شيعه خود واكنش نشان مى دادند.
بيشتر چنين بنظر مى رسيد كه ديگر گروه هاى مخالف رژيم نيز در پى استفاده از
موقعيتى بودند كه شورش وسيع ترى راه بيندازند. ما اطلاع داريم كه ممكن است
تظاهرات دانشجويان دانشگاه در برابر نيروهاى مستقر در دانشگاه كابل در اين
ناآرامى ها دخالت داشته است.
6 - هلى كوپترهاى ارتش بعد از ظهر اوراقى را روى شهر ريختند كه در آنها از
مردم دعوت به آرامش شده بود. از قرار معلوم مقدمه اين اوراق از روى نوشته
تايپ شده اى تهيه شده بود و مطالب آن نيز نمايانگر تبليغاتشديد و گمراه كننده
رژيم خلقى بود، و هم چنين شايد مطالب اين نوشجات منعكس كننده
راهنمايى هاى مشاورين مسكو باشد. متن اوراق چنين است:
هموطنان عزيز:
دشمنان انقلاب ثور اين دشمنان سعادت و خوشبختى شما، مزدوران رهبران
بنيادگراى ايران، سعى دارند با تحريكات بى اساس ايجاد نا امنى كنند و شما
هموطنان غيور را بههيجان آورند. اعمال اين اشخاص كه بر خلاف سعادت و
خوشبختى شماست سعى در ايجاد تحريكات و حتى تحريك ارتش به منظور
مغشوش كردن افكار ملت مى باشد. از تمام هموطنان درخواست مى كنيم كه اين
دشمنان را دستگير و به دولت مردمى خود تحويل دهند " " . " " به دشمان كشورمان
ضربات سنگينى وارد آمده و تمامى اقدامات آنها تحت كنترل شديد نيروهاى
امنيتى قرار دارد. " "
" " هموطنان ارجمند بايد بايد نظم را رعايت كنند و با آرامش به زندگى عادى و
انجام وظايف خود ادامهبدهند. " "
پايان متن
7 - عصر روز 23 ژوئن خبرگزارى رسمى باختر مطالب زير را درباره حوادث
آن روز تحت اين عنوان مخابره كرد: " " اخطار به برهم زنندگان صلح و امنيت در
كابل " " .
شروع متن:
" " تعدادى از دشمنان انقلاب كبير ثور، دشمنان آسايش و خوشبختى مردم
زحمتكش افغانستان عناصر وابسته به سران متعصب ايران و اشخاص خائن به
كشور در تاريخ 2 سرطان ساعت 10 صبح در محوطه بازار " " چينداوال " " كابل گرد
آمده و سعى در ايجاد نا امنى در شهر را داشتند. آنها با تحريكات غير مسئولانه
شهارهايى بر ضد انقلاب مى دادند و حتى با شليك گلوله تلاش مى كردند كه
اذهان اهالى كابل را مشوب نمايند. " "
" " اين عناصر خائن كه نتوانستند از خيابان نزديك چينداوال خارج شوند توسط
نيروهاى امنيتى تعقيب و با همكارى مردم كابل دستگير شدند. آرامش كامل بر
سرتاسر شهر حكم فرماست و اين عناصر خائن به كشور نمى توانند هيچگونه نا
امنى ايجاد كنند و هموطنان سرشار از عشق و احساس نسبت به كشور و انقلاب
كبير ثور با نيروهاى امنيتى همكارى كردند.
يكى از مقامات نيروهاى امنيتى از اهالى وطن پرست كابل به خاطر همكارى آنها
در دستگيرى اين خائنين و خنثى كردن توطئه هاى عوامل بيگانه قدردانى كرد. " "
پايان متن
8 - كاردار سفارت ايران " لطفاامحفوظ بماند " معتقد است كه اتفاده از عبارت
" " عوامل وفادار به رهبران متعصب ايران " " كوششى براى مرتبط جلوه دادن
درگيرى هاى
" " هزاره هاى " " شيعه با مساله اى كه اخيراا در مشهد توسط يك آيت الله پيش آمده
است مى باشد. اين آيت الله اعلام كرد كه مسلمانان افغانستان بايد مستقيماا وارد
صحنه مبارزه با رهبران كافر رژيم بشوند. " اتفاقاا بيشتر افغان هاى شيعه آيت الله
خمينى را به عنوان تنها رهبر مذهبى خودشان قبول دارند " .
9 - همانطور كه آتش نبرد در كابل رو به خاموشى مى رفت، ماعموران سفارت
در
چندين نقطه مختلف صداى انفجارهايى شنيديد كه اين شليك هاى دو گلوله اى
معمولاا در
ارتباط با اعدام هاى صحرايى سريع كه بعد از چنين وقايعى در افغانستان صورت
مى گيرد، مى باشد.
10 - نظريه: بطور معمول دولت افغانستان تمايلى براى طى كردن مراحل
دستگيرى تنظيم ادعانامه و تشكيل دادگاه نشان نمى دهد، بخصوص خلقى ها، از
اين جهت بسيار خشمگين هستند. آنها با بى رحمى هر كس را كه احتمال داشته
باشد در آينده برايشان مشكلى ايجاد كند، نابود مى كنند، حتى اگر فقط به او شك
داشته باشند. اگر طرز عمل رژيم خلقى به اين صورت ادامه يابد، ماتصور مى كنيم
كه رهبران منتخب هزاره فقط شب هنگام با نيروهاى امنيتى برخورد داشته باشند
و اين امر پس منع عبور و مرور و
زمانى كه تعداد شهود در خيابانها كم است اتفاق مى افتد.
11 - يك بررسى مقدماتى در مورد اهميت حادثه 23 ژوئن نتايج حاصله زير
را براى ما روشن مى سازد:
الف - آبروى خلقى ها براى اولين بار توسط قيامى در مركز پايتخت كه تحت
كنترل آنهاست، لطمه ديد.
ب - طرح شورشيان هرچه باشد، حتى اگر صرفاا يك حركت تبليغاتى بوده باشد،
دوباره مشخص شد كه آنها فاقد هماهنگى و طراحى لازم مى باشند.
ج - پاسخ خلقى ها به چنين مبارزه طلبى هايى همچنان موئثر، بى رحمانه و كافى
باقى مانده است.
د - خلقى ها همچنين در حمايت هاى تبليغاتى براى چنين اقداماتى بسيار مهارت
دارند. درباره موقعيتها حساسيت نشان مى دهند و نمايش آرامش ظاهرى را حفظ
مى كنند و سپس در برابر هر عكسالعمل افراطى كه نمايانگر عصبى شدن
آنهاست، مقاومت مى كنند.
پشتيبانى روابط عمومى بسيار پيشرفته " براى اين فرهنگ " به نحو قابل توجهى
بجاست.
ه - به نظر مى رسد يك شورش وسيع و سازمان يافته به منظور ادب كردن شير
خلقى ها در قفس كابل به وقوع بپيوندد.
12 - سفر براى مشاورت: از وقتى كه آرامش به كابل بازگشت، خطوط هوايى
در فرودگاه كابل دوباره به جريان افتاد، سفارت هيچ دليلى نمى بيند كه مشاوران
آمريكايى به اين شهر سفر نكنند.
13 - موقعيت آمريكايى ها: تا ساعت 12 روز 24 ژوئن تمامى آمريكايى هايى
كه در
لطفا منتظر باشید ...
