سند شماره 01
سرى
تاريخ: 25 ژوئن 4 - 1979 تير 8531
از: فرماندهى نيروهاى نظامى آمريكا در ناتو 42321 - 2JCE
به: 499 - GIA
جهت اطلاع: وابسته هاى دفاعى آمريكا در تهران ،چكسلواكى ، مجارستان
موضوع: افغانستان
دولت كنترل اوضاع در كابل را پس از بروز درگيرى در 23 ژوئن بدست گرفته و
نظم را برقرار ساخته است. جزئيات مشخص، نامعلوم است ولى تيراندازى كه از
ساعت 10000 به وقت كابل شروع شده بود، بطور متناوب ادامه داشته و شامل
سلاح هاى سنگين از جمله تانك گرديد.
رژيم خلقى، وقتى كه تيراندازى در چندين نقطه كابل شامل قسمت قديمى شهر،
خانه خلق، و منطقه نزديك مسجد شمشيرا در جنوب شهر آغاز شد، جهت ايجاد
امنيت
بسرعت وارد عمل شد. بنظر مى رسيد تيراندازى در وزارت جنگ و محوطه ساير
دواير دولتى متمركز شده بود. تاهنگام غروب روز 23 ژوئن بدنبال تلاشهاى رژيم
جهت برقرارى نظم، آرامش به شهر بازگشت.
شورشيانى كه درگيرى را آغاز كردند، بنظر مى رسيد اهل هزاره و از نژاد مغول
واقع در مناطق كوهستانى مركزى افغانستان كه به آسانى قابل شناسايى هستند،
باشند. هزاره ها مى باشند.
شاهدان درگيرى احساس مى كنند كه تعداد كشته هابدليل شدت و ماهيت
درگيرى بايستى در حدود صد نفر باشند. يك دكتر در يك بيمارستان گزارش
مى دهد كه هشت افسر خلقى و دو روسى كه يكى از آنها مرد، را معالجه كرده بود.
در حمله هزاره ها،خلقى ها به علت آنكه براى اولين بار در وسط پايتخت بخوبى
محافظى شده شان، به وسيله يك شورش به مبارزه طلبيد شده بودند، متحمل
يك ضربه روانى شدند. هدف شورشيان هرچه كه بود، از جمله حتى يك
نمايش تبليغاتى، آنها دوباره بنظر مى رسد فاقد طرح ريزى و همكارى مناسب
جهت تهديد موثر ثبات رژيم حاكم مى باشند. با اين حال اگر چه رژيم خلقى بر
افراد شورشى قوم هزاره كه در روز شنبه در كابل مشغول نبرد بودند، غلبه نمود;
دولت به هيچ طريقى مشكلات خود را بر طرف نساخته است. هنوز مشكلات
مهم شورش در استانهاى دور افتاده تا حدى كه بعضى استانها
تحت كنترل كامل نيروهاى شورشى ضد خلقى مى باشد.
11 شماره سند
سفارت آمريكا - كابل 8884 از:
وزارت امور خارجه - واشنگتن دى.سى. به:
25 ژوئن 4 - 1979 تير 5831 تاريخ:
ملاقات با ديپلمات شوروى - مشاهداتى برصحنه سياسى داخلى افغانستان
سند شماره: 11
خيلى محرمانه
تاريخ: 25 ژوئن 4 - 1979 تير 5831
از: سفارت آمريكا - كابل 8884
به: وزارت امور خارجه - واشنگتن دى.سى.
جهت اطلاع: سفارتخانه هاى آمريكا در مسكو، اسلام آباد، دهلى نو، تهران
موضوع: ملاقات با ديپلمات شوروى. قسمت اول از سه قسمت. مشاهداتى بر
صحنه سياسى داخلى افغانستان.
1 - تمام متن خيلى محرمانه است.
2 - خلاصه: مقام بلند پايه سفارشات شوروى فاش مى سازد كه شوروى
جمهورى دمكرات افغانستان را ترغيب مى نموده اند تا براى وسيع كردن پايگاه
دولت، يك جبهه ملى ايجاد نمايد، ولى تاكنون موفقيتى ببار نيامده است. اين
ديپلمات طغيان را گيج كننده توصيف كرد.
پايان خلاصه
3 - واسيلى استفانويچ سافرونچك وزير مختار جديد شوروى در 24 ژوئن يك
ملاقات رسمى به مدت يك ساعت با من داشت. بدون شك او جالب ترين
ديپلمات شوروى بود كه من تا آن موقع، ملاقات كرده بودم، برخورد باز وى براى
من جالب بود، مخصوصاا در مورد چيزى كه وى مى بايست درباره اوضاع
سياشسى داخلى افغانستان و سياست شوروى - افغانستان " تلكس جداگان،
قسمت دوم " بگويد.
4 - از اظهاراتش كه بعضى در لفافه و بعضى اصلاا چنين نبود، آشكار بود كه
سفارشات شوروى موقعيت شوروى - افغانستان را بسيار مشكل يافته است.
برخى از نظريه هاى جالب ترسافرونچك را ذيلاا ارائه مى دهيم:
5 - پايگاه سياسى محدود جمهورى دمكراتيك افغانستان. وقتى من متذكر شدم
كه گزارشاتى منتشر شده كه رهبريت جمهورى دمكراتيك افغانستان براى
گسترش پايگاه سياسى خود مذاكراتى با اعتمادى و يوسف نخست وزيران وقن
سابق جهت پيوستن آنها به دولت انجام داده و اينكه شورويها نقشى در اين مساعله
داشته اند، سافرونچك سرش را تكان داد.
او به طور محرمان گفت " " چيزى كه حقيقت دارد اين است كه ما رهبرى جمهورى
دمكراتيك افغانستان را ترغيب نموده ايم تا از طريق وارد كردن افراد جديد به
دولت پايگاهش را گسترده تر گرداند، ولى اين موضوع كه ما مذاكراتى با يوسف
اعتمادى انجام مى دهيم " " ، حقيقت ندارد. وى در ادامه گفت " " ايجاد يك جبهه
ملى مثل كشورهاى ديگر براى آنها معقول خواهد بود. " " با اين حال سافرونچك
شكوه كردكه كه " " آنها " جمهورى دمكراتيك افغانستان " نه هيچگونه مخالفتى را
مجاز مى شمرند و نه مايلند كه در قدرت با ديگران شريك بشوند.ايده آنها راجع
به وسعت بخشيدن به پايگاه سياسى منحصراا براى سازماندهى سازمانهاى زنان،
كارگران، جوانان و دانشجويان است، اما اينها همه جزئى از همان حزب سياسى
هستند. اين گسترش دادن به پايگاه سياسى نيست " " . او گفت " " آنها " جمهورى
دمكراتيك افغانستان " در مورد هر گونه پيشنهاد اشتراك در قدرت احساس
هستند، آنها افراد لجوجى هستند. " "
6 - درباره مشكلاتى كه رو در روى جمهورى دمكراتيك افغانستان قرار دارد،
وى گفت كه يك ضعف برجسته " و او بارها به اين موضوع رجوع كرد " ، " " عدم
حضور واقعى روشنفكران در دولت مى باشد. " " او گفت: " " اين عدم حضور را به
صورتهاى زيادى مى توان مشاهده نمود. روزنامه ها وضع اسفيارى دارند و زندگى
فرهنگى تهى است " " . سافرنچك