سند شماره: 33
سرى
تاريخ: 6 اوت 15 - 1979 مرداد 8531
از: سفارت آمريكا در كابل- 7695
به: وزارت امور خارجه - واشنگتن دى. سى.
جهت اطلاع: سفارتخانه هاى آمريكا در پكن، اسلام آباد، لندن، دهلى نو، مسكو،
تهران، كراچى
" كنسولگرى " ، هيئت نمايندگى ايالات متحده در مقر ناتو.
مرجع: كابل - 2495
موضوع: ارزيابى اوليه از شورش بالا حصار
1- تمام متن سرى است.
2- خلاصه: بدنبال نبرد روز قبل بين شورشيان افغان و نيروهاى وفادار به رژيم
خلقى، كابل در 6 اوت آرامش خود را دوباره بدست آورد. پس از برقرارى نظم،
نيروهاى طرفدار رژيم خلقى اعلام كردند كه شورش از طرف " " عوامل پاكستانى و
ارتجاع ايرانى " "
انجام شده بود. اين يكى از شديدترين مبارزه طلبى هايى بوده است كه رژيم
خلقى با آن مواجه شده و نشان داد كه رژيم توانايى بدست گرفتن كنترل اوضاع را
نيز دارد. با اين وصف اين حادثه مشكلات ديگرى براى رژيم خلقى و دوستان
شوروى آن فراهم كرده است. پايان خلاصه.
3- با فرارسيدن سپيده دم در كابل در 6 اوت، شهر كاملا" آرام بود و تحت كنترل
شديد رژيم خلقى قرار داشت. بجز چند خيابان استراتژيك كه دايما" بسته است،
آمد و شد در خيابانهايى كه عصر روز قبل بوسيله شنى تانكها تخريب شده بود،
مجاز اعلام شده است.
4- بسيارى از نبردهاى 5 اوت بنظر مى رسد كه در بالا حصار، صحنه مبارزات
متعدد تاريخى، واقع در نزديكى كابل متمركز بوده است. اصولا" اين برخورد بين
نيروهاى نظامى شورشى در آن ناحيه و واحدهاى زرهى كه به رژيم خلقى وفادار
باقى مانده اند، صورت گرفت. علت شروع اين درگيرى ها هنوز مبهم است.بعضى
از منابع مطلع گزارش داده اند كه عناصر شورشى حمله را آغاز كردند.ولى با عدم
ورود نيروهاى پشتيبان نتوانستند پيشرفتى بنمايند. باوجود اينكه نيروهاى
شورشى در درون بالا حصار مى جنگيدند. ولى پرچم سرخ دايما" در بالاى
بالاحصار در اهتراز بود. اين نشان دهنده اين مساله است كه آنها نتوانستند كنترل
كامل اين مركز نظامى را بدست بگيرند. شورش 5 اوت نيز همچون قيام شيعه هاى
اهل هزاره در 23 ژوئيه نتوانست نيروهاى حمايت كننده اى را در شهر جلب كند
اگر چه در تمام طول شب تير اندازهاى پراكنده در كابل بگوش مى رسيد.
5- اگر چه به علت اينكه منطقه هنوز در اشغال نيروهاى خلقى است نمى توان
آمار و ارقام دقيقى از تلفات و خسارات بدست آورد، ولى صداى شليك توپخانه
وتانكها و تير اندازى از سوى هلى كوپترها بطرف بالاحصار حدود دو ساعت
بطول انجاميد كه خود نمونه كشتار بى رحمانه رژيم خلقى است. يكى از منابع
افغانى كه توانسته بود به منطقه نبرد نزديك شود، اطلاع داد ك تعداد زيادى از
شوريان بطرز فجيعى بقتل رسيده اند.از شمار تلفات بى اطلاع هستيم، ولى
متوجه شديم كه رژيم به روى افرادى كه در حال فرار از دروازه ئ بطرف تپه هاى
مشرف بر بالاحصار بودند آتش گشوده است. هلى كوپترهاى جنگى نيز در
اطراف جاده ئ لوگر - كابل مشغول تيراندازى بودند، كه احتمالا" هدف آنها
شورشيان در حال فرار بوده است.
6- امروز كابل حالتى خشمگين و نفرت انگيز بخود گرفته است.يكى از افغانها
به مقام سفارت اظهار داشت: " " اگر آنها فقط اين هواپيما را نداشتند، ما مسلمان ها
از آنها حمايت مى كرديم " " . اين اظهار نظر خود نشان دهنده ئ موثر بودن تاكتيك
كوبنده و انتقامى خلقى هاست و در دل كسانى كه خواهان پيوستن به شورشيان
هستند هراسى عظيم ايجاد مى كند.
7- نظريه: يكى از نقاط ضعف اصلى رژيم خلقى در درگيرى بالاحصار در 5
اوت آشكار گشت ; كاهش اعتماد روزافزون نسبت به سربازان عادى. همچنين
اين حقيقت كه رهبرى خلقى داراى قدرتى مخوف براى سركوبى است كه
عبارتست حمايت نيروهاى اصلى كشور چون، واحدهاى كماندو، واحدهاى
زرهى و نيروى هوائى. همانند انقلاب 27 - 28 آوريل 1978 تانكها اين بار نيز
ثابت كردند كه سلاح كليدى در كنترل كابل به شمار مى روند.هلى كوپترهاى
جنگى نيز همين نقش را بازى مى كنند. البته به ميزان كمترى. همانند قيام 23
ژوئن اين بار هم رژيم خلقى دست به يك سرى تبليغات زد. به اين ترتيب كه
توسط هلى كوپتر اعلاميه هايى را در اطراف شهر پخش مى كردند، ويا از طريق
بلندگو آنهارا قرائت مى كردند، و يا اينكه از طريق راديو و تلويزيون آنهار را به
صورت تبليغات تجارتى پخش مى كردند.
8- درگيرى بالاحصار بسيار جدى تر از قيام شيعه هاى هزاره در 23 ژوئن بود. در
مورد اخير مشكل فزاينده نارضايتى در بين ردهاى نظامى، خود را كاملا" براى
نخبگان افغانى و ناظران خارجى نشان داد. پس از پيوستن پليس و ارتشى ها به
شورشيان در قيام هرات در ماه مارس و شورش جلال آباد در آوريل، دايما"
گزارشاتى درباره ئ فرار و پيوستن نيروهاى نظامى به شورشيان مى رسد كه بعضى از
اين نيروها بسيار زياد بوده اند.اين شايد بدليل وضعيت نبرد و منطقه درگيرى
بوده باشد. باوجود اينكه نيروهاى نظامى كابل هنوز نسبت به رژيم وفادار
مانده اند، اما فرار نيروهاى انسانى ممكن است براى رژيم و ناظران شوروى
مشكلات فراوان ببار آورد. شوروى تا بحال كمكهاى مادى، تجهيزات نظامى و
مستشار در اختيار رژيم قرار داده است. تعداد مستشاران به حدود 2000 نفر
رسيده است كه بسيارى از آنها مستقيما" فرماندهى واحدها را به عهده گرفته اند.
به همين دليل مى توان گفت كه ماهيت درگيرى شوروى در افغانستان همانند
درگيرى آمريكا در ويتنام است " براى مثال: بدست گرفتن كنترل تدريجى پايگاه
هوائى بگرام توسط شوروى " .
9- در صورت ادامه وخامت وضعيت: نيروى انسانى، رژيم خلقى احتمالا"از
شوروى تقاضاى نيروهاى رزمى خواهد نمود، كه در نتيجه آن شوروى ممكن
است نيروهاى خود را به كابل، جلال آباد و 36 منطقه ديگر براى " " حفاظت از
شهروندان شوروى " " گسيل دارد. " توجه: محله ميكرورويان كابل كه محل
سكونت شورويهاست در طى درگيرى 5 اوت بوسيله نيروهاى نظامى بشدت
حراست مى شد " . پايان نظريه.
10- نكته امنيتى: به هيچيك از مقامات امنيتى در 5 اوت آسيبى وارد نشد،
نمايندگى ايالات متحده به فعاليتهاى عادى خود ادامه مى دهد.
آمستوتز