سند شماره 64
خيلى محرمانه
تاريخ: 6 اكتبر 14 - 1979 مهر 8531
از: سفارت آمريكا - كابل 0537
به: وزارت امور خارجه - واشنگتن دى.سى.
جهت اطلاع: سفارتخانه هاى آمريكا در پكن ،داكا،اسلام
آباد،جد،كراچى " كنسولگرى " ،لندن ،مسكو،دهلى نو،پاريس ،پيشاور
" كنسولگرى " ،تهران ،هيئت نمايندگى آمريكا در مقرناتو
مرجع: كابل 7966
موضوع: وضعيت جارى شورش در افغانستان.
1 - يادداشت مقدماتى: به نظر اين سفارتخانه مطالب اين گزارش مى تواند جهت
توجيه نمايندگان كنگره و همچنين نمايندگان منتخب رسانه ها " در عين حال نبايد
به منع دولت آمريكا در اين گزارش اشاره شود " ، و نيز مقامات رسمى دولت هاى
دوست، مورد استفاده قرار بگيرد. طبقه بندى اين مطالب بطور كلى خيلى
محرمانه مى باشد. ليكن اين بستگى به آژانس واشنگتن دارد كه مطالب معينى را
در شرايط حاضر ضبط كند. پايان يادداشت مقدماتى.
خلاصه: حفيظ الله امين از نظر امنيتى در گوشه و كنار كشور دچار همان وضعيت
نابسامانى است كه تركى رئيس جمهور اسبق با آن مواجه بود. امين بدليل كودتايى
كه عليه اعضاع باقيمانده نطامى كابينه انجام داد، اكنون درمورد ادامه وفادارى
نيروهاى مسلح دچار ترديد فزاينده اى شده است. بااين حال با كمكهاى بى دريغ
و حمايت مستشاران شوروى هنوز بنظر مى رسد كه امين قادر به كنترل شورش در
مناطق مهم اقتصادى و استراتژيكى باشد. پايان خلاصه.
3 - تعداد سران نظامى كه تيرباران مى شوند هنوز زياد است: از زمان آخرين
گزارش خلاصه ما " تلگرام مرجع " در طى ماه گذشت، هنوز وقايع خشونت آميزى
در كابل روى داده است. امين در 14 سپتامبر آخرين افسران نظامى باقيمانده در
كابينه را تيرباران كرد و رهبرى دولت و حزب را از نورمحمد تركى گرفت.براى
امين جاى تاعسف داشت كه محمد اسلم وطن جار، شيرجان مزدوريار و
سيدمحمد گلابزى، اعضاى كابين، از مهلكه گريختند و بايد در جايى در افغانستان
باشند. ناظران داخلى عقيده دارند كه ممكن است آنها در تلاش براى ايجاد يك
واحد نظامى متشكل از واحدهاى آسيب ديده ئ ارتش باشند. بااين وجود اطلاع
دقيقى از محل اختفا يا فعاليتهاى آنها در دست نيست.
4 - چشم اندازى آرام از كابل: هنوز نيروهاى نظامى در كابل اقدامى در مبارزه
سرنوشت ساز باامين انجام نداده اند، نيروى هوايى هم در حال حاضر بنظر
نمى رسد تهديدى عليه او باشد. تشنجاتى كه پس از كودتاى امين پديد آمد
فروكش كرده و شهر كابل به حالت عادى بازگشته است " يعنى حكومت نظامى كه
از 18 ماه پيش برقرار شده بود، هنوز ادامه دارد، خودروهاى زرهى از مناطق
حساس حفاظت مى كنند و سربازان و نيروهاى پليس در حال تردد هستند " . در
حال حاضر اوضاع آرام است، اما يك جو انتظار در اينجا حاكم مى باشد.اگر چه
بسيارى از كابلى هافكر مى كردند - و اميدوار بودند - امين هم به سرنوشت تركى
دچار شود، ليكن به نظر مى رسد اين ديكتاتور جسور، اعتماد بنفس بيشترى دارد و
هر هفته كه مى گذرد، جاى پايش محكم تر مى شود. او سعى دارد " " حاكميت قانون " "
را حكمفرما كند، و برنامه هاى تبليغاتى براى زدودن سوابق وحشيگرانه وى و
تبديل آن به يك آدم خوب و دمكراتيك طراحى شده است.اگر فرد ناآشنايى
قسمت اول فيلم او را نديده باشد ممكن است فريب او رابخورد،ليكن افغانى ها
گول نمى خورند.
5 - ارتش عكس العمل خود را نسبت به كودتاى امين دارد بررسى مى كند:قدرت
رژيم امين در بيرون از كابل ، ما در شهر، در شرف آزمايش سختى قرار دارد. بسيارى
از افسران نظامى در حيرت ناشى از تيرباران شدن فرماندهانشان در كابينه بسر
مى برند و نگران آينده خودشان هستند.برخى از واحدهاى نظامى هنوز در مبارزه
با شورشيان افغانى خيلى از خودشان جسارت نشان مى دهند. و اين درحالى
است كه هنوز معلوم نيست وضعيت چه مى شود. چند مورد آثار نافرمانى در بين
بعضى از واحدهاى ارتشى ديده شده و حداقل در يك مورد هم ميان واحدهاى
نظامى نبردهاى سنگين روى داده است.
6 - مشكلات جدى در شرق:در عين حال شورشيان فرصت نفس كشيدن به امين
را نداده اند.و منطقه وسيعى از دره پنجير مجدداہ بدست نيروهاى شورشى افتاده
است. اگر چه فشار شورشيها بر بقاياى مقرهاى خلقى ها در استان كنار به نحوى
كاهش يافت، ليكن اين شايد بدان خاطر باشد كه آنها به استانهاى مجاور لاقمان و
ننگرهار به منظور انجام حملات رفته باشند. در استان پكتيا و مناطق مجاور،نيز
نيروهاى خلقى در بعضى نقاط زير حملات سنگين قرار دارند.وقتى نيروهاى
دولتى و تانكهاى آنها گاهى بخود جرات مى دهند و براى نشان دادن پرچم از
مواضع خود بيرون مى آيند، نيروهاى شورشى آنچنان آنجا را تسخير مى كنند كه
آب رود نيل پس از عبور پيروان موسى كرد.
7 - بسته شدن جدى راه مسافرت به جنوب: راه مهم كابل به قندهار ديگر بندرت
قابل عبور مى باشد.حملات مكرر شورشيان به مناطق واقع در امتداد جاده مثل
ميدان " در حومه كابل " ، غزنى، وكلات غلزايى، عبور از اين جاده را بسيار خطرناك
كرده است. در اين حملات از نيروهاى زرهى، توپخانه و نيروى هوايى استفاده
مى شود و بسيارى از اتومبيل هاى شخصى در اين درگيريها آبكش
شده اند.شورشيان حتى به بزرگترين كاروانهاى نظامى در اين جاده كه شامل
خودروهاى زرهى اسكورت كننده مى باشند، حمله كرده اند. اگرچه خود قندهار
نسبتاہ آرام مى باشد،بجز چند ترور سياسى، ليكن منطق اطراف آن تا ناحيه بولداك
ناآرام است. فقط هلمند در جنوب آرام است.
8 - ناآرامى ها در غرب: بزرگترين ضعف دولت در منطقه غرب عدم توانايى در
عبور و مرور از قندهار و رسيدن به شاهراه هرات مى باشد. حملات شورشيان در
بعضى نقاط مثل كيلومتر 40 جنوب هرات بقدرى سنگين است كه شانس
واحدهاى نظامى براى عبور سالم از آن معمولاہ پايين است. عبور ومرور در تمام
جاده ها به شكل كاروانى است و نيروهاى نظامى از وسايط نقليه معينى استفاده
كرده و از خودروهاى زرهى جهت اسكورت