سند شمار: 71
خيلى محرمانه
تاريخ: 10 ژوئي،19 - 197 تير 8531
از: سفارت آمريكا - كابل 4425
به: وزارت امور خارجه - واشنگتن دى. سى
جهت اطلاع: سفارتخانه هاى ، هيئت نمايندگى آمريكا در آنكارا، پكن، داكا، اسلام
آباد، جد، كراچى
" كنسولگرى " ، لندن، مسكو، دهلى نو، پيشاور " كنسولگرى " ، تهران، هيئت
نمايندگى آمريكا در
مقر ناتو
مرجع: كابل - 5234
موضوع: وضعيت كنونى شورش در افغانستان
1 - يادداشت مقدماتى " استفاده ادارى محدود " به قضاوت اين سفارت
محتويات اين گ زارش مى تواند براى استفاده اعضاى كنگره و اعضاى بر گزيده
رسانه ها و يا نمايندگان حكومتهاى دوست در اختيار آنها گذارده شود. طبقه بندى
كلى اين گزارش خيلى محرمانه تعيين شده است. معذلك آژانس واشنگتن ممكن
است ترجيح بدهد بعضى از مطالب آن
در اين مرحله حفظ بشود. همه نتيجه گيرى هايى كه در اين گزارش ابراز شده
مى تواند به عنوان نتيجه گيرى هاى حساس تلقى شود. پايان يادداشت مقدماتى
2 - خلاصه " استفاده ادارى محدود " : در حالى كه تابستان داغ و پر گرد و غبار
بر افغانستان مستولى مى شود، رژيم خلقى جمهورى دمكراتيك افغانستان
همچنان با گسترش كند ولى مداوم فعاليت شورشيان در قسمت اعظم كشور
مواجه مى باشد. هر چند خلقى ها با كمال كارايى و. قدرت تصميم گيرى و سرعت
و بى رحمى با مبارزه طلبهاى شورشيان مقابل كرده اند، معذلك رژيم افغانستان
هنوز نشان نداده است كه قادر است از لحاظ نظامى يا سياسى بر شورش عمومى
كه در حال گسترش بوده و منابع حكومت را مى فرسايد غلبه كند. گروههاى
محختلف شورشيان هنوز فاقد ساز كمان زهى كافى داخلى و هماهنگى
استراتژيك با يكديگر و رهبريت مركزى و پشتيبانى معنا دار خارجى و يك
آلترناتيو ايدلوژيكى سياسى كه در اطراف آن بتوانند گرد هم آيند، مى باشند.
شورشيان مانند خود خلقى ها، دستخوش فرسايش از لحاظ نيرو و امكانات
هستند از سوى ديگر قبايل شورشى افغان مى توانند از سنت ديرينه فعاليت
چريكى استفاده كنند و نيازهاى ساده لجستيكى آنها باعث مى شود كه آنها بتوانند
از زمين و آنچه از تاراج كاروانهاى دولتى به دست مى آورند، ارتزاق كنند. هر چند
در آينده بسيار نزديك چشم انداز شومى در انتظار خلقى هاست، ليكن كادر
حزبى سرسخت و سازمان يافته خلقى ها صفوف وفا داراى به خلق را به عمنوان
افرادى مقاوم و ايثار گر حفظ مى كند و عناصر كليدى نيروى مسلح " مثلا نيروى
زرهى و واحدهاى كماندويى و نيروى هوايى " همچنان از رژيم حمايت مى كنند.
هر چند اوضاع از نظر چپگرايان بسيار جدى است، معذلك آنقدرها بد نيست كه
باعث شود خلقى ها براى كمك مستقيم از واحدهاى نظامى شورورى طلب يارى
كنند. هنوز خيلى زود است كه رهبرى مصمم و سر سخت تركى و امين را ناديده
تصور كنيم. پايان خلاصه
3 - اوضاع نظامى: فعاليتهاى چريكى همچنان در سراسر اكثر ايالات
افغانستان در حال گسترش است. همچنان يك ماه پيش چنين بود " تلگرام مرجع " .
رژيگ خلقى در حال حاضر كمتر از نيمى از كشور را در كنترل خود دارد و بيشتر
آن نيز تنها در ساعات روز است " همانطورى كه يك رئيس قبيله اخيرا گفته بود
شورش افغانستان مانند يك معاشقه خوب است و بيشتر عمليات شب هنگام
انجام مى گيرد " . نيروهاى دولتى براى حفظ نقاط اصلى و پر جمعيت به كار مى روند
و نيز براى حفظ بيشتر جاده هاى اصلى و
ارتباطات و بهترين نواحى كشاورزى و بعضى از پاسگاه هاى دور افتاده كليده كمه
حيثيت و اعتبار دولت بستگى به آنها دارد مثل اسدآباد مركز استان كنار " كه به نام
چيغه سراى نيز معروف است " كه در آنجا سربازان جنگزده خلقى ماهها با منظره
پرچمهاى سبز اسلامى در حال اهتزاز در تپههاى مشرف بر آن ناحه مواجه
هستند.
4 - " استفاده ادارى محدود " هرچند خلقى ها مدعى هستند كه جاده منطقه
جلال آباد به اسدآباد را در كنتترل خود دارند. به ندرت اتفاق مى افتد كه يك
اتومبيل دست به اين سفر خطرناك بزند بدون آنكه لااقل يك گلوله به آن اثابت
كرده و آن را سوراخ كند. يك خودروى ويژه متعلق به طرح سازمان ملل متحد
اخيرا از اسد آباد به حركت در آمد و هنگامى كه از جاده بيرون رفت،به شكل يك
پنير سوئيسى درآمده بود كه بيش از يكصد گلوله به آن اثابت كرده و سوراخ
سوراخ شده بود. اين جاده به خصوص نشان دهنده انتهاى ديگر " " ميزان كنترل " "
دولت است. بيشتر جاده هاى اصلى در كنترل دولت است ليكن اگر شورشيان با
موفقيت قسمتى از يك شاهراه كليدى را ببندند. نيروهاى دولتى معمولا ظرف
سه يا چهار ساعت از آن نقاط دور مى شوند.چند جاده از قبيل جاده هايى كه از
كوه هاى پكيتا كه پر از شورشيان است عبور مى كند و به پاسگاه دولتى خوست
منتهى مى شود، تنها به ندرت باز است. بنابراين خلقيها براى پشتيبانى از نيروهاى
خود در چنين نقاطى به پشتيبانى هوايى متوسل مى شوند.
5 - " استفاده اداره محدود " در حاليكه در بعضى ايالات زد و خوردها در حال
حاضر با شدت كمى ادامه دارد، در ايالات شرقى بدخشان و كنار و ننگرها و پكيتا
وپكتيكا اخيرا زد و خوردهاى شديدى در جريان بوده است. نيروهاى خلقى يك
شهر و مقاديرى اسلحه و مهمات و وسايط نقليه و آذوقه و آنچه كه براى دستگاه
رهبرى كابل بيش از همه ما راحت كننده است يعنى تعداد سرباز نيز از دست
دادند. هر روز سربازان خلقى در جريان عمليات كشته و يا مجروح مى شوند و يا
مفقود مى گردند و ارتباط آنها با مركز قطع مى شود و به طور مكرر نيز از جببهه روى
گردانده و به شورشيان مى پيوندند اخيرا واحدهايى به تعداد يك گروهان از كنترل
خلقى ها خارج شدهاند. در يك يا دو مورد حتى گردآنها ناپديد شده اند اين امر
رژيم را دچار كمبود نفر در فرماندهى هاى اصلى در سراسر افغانستان نموده
است. تصفيه هاى سياسى كادر افسران را ضعيف كردند و در نتيجه كادرهاى
غير نضامى يا افسران جزع و جوا كه وفدار به رژيم هستند، در راعس واحدهاى
بزرگ نظامى
قرار گرفته اند. اين امر با كمك نزديك و فعال مستشاران نظامى شوروى صورت
گرفته است. اين مستشاران همانطورى كه قبل از انقلاب خلقيها متداول بود
معمولا اونيفورمهاى افغانى به تن مى كنند.
6 - " استفده ادارى محدود " ظاهرا كفگير رژيم براى بدست آوردن افراد نظامى
به ته ديگ رسيده است: متقاعد كردن دانشجويان جوان دانشگاه و دانش آموزان
جوان دبيرستانها جهت " " داوطلب شدن " " براى خدمت در نيروهاى مسلح، تحت
تاثير قرار دادن جمعيت بالغ دهكده ها براى ورود در " " صفوف نيرو هاييى شبه
نظامى " " ، انتخاب كارگران روز مزد كه در جستوجوى كار در گوشه خيابانها
مى ايستند و فرستادن آنها به جبهه، فراخوانى آنهايى كه خدمت نظام خود را انجام
داده اند. اين كمبود فزاينده نيروى انسانى نظامى منعكس كننده كاهش مداوم
كادرهاى غير نظامى در وزارتخانه هاى كابل است اين در حالى است كه دستگاه
رهبرى خلقى به پاكسازى هاى به ظاهر بى پايان سياسى خود همچنان ادامه
مى دهد. اين كمبود منابع انسانى يكى از موانع حزب خلق براى عمليات است
ولى دستگاه رهيرى ظاهرا بالاترين اولويت خود را مساعله وفادارى به رژين خلقى
تلقى مى كند " معذالك ما اخيرا گذارشى را شنيديم كه هنوز تاعئيد نشده و حاكى از
آن است كه روز هشتم ژوئيه 70 نفر از زندان پل چرخى آزاد شده اند، در ميان
آنهايى كه آزاد شده اند از قرار معلوم چند نفر ازافسران سابق ارتش وجود دارند
كه بعضى از آنها مظنون به داشتن تمايلات پرچميستى بوده اند " .
7 - " استفاده ادارى محدود " مشكلات جديد امنيتى براى خلقى ها: ازجمله
تحولاتى كه تازگى اتفاق افتاده و قابل توجه است، شواهد اوليه اى است كه
ممكن است شورش به كابل نيز سرايت كرده باشد. روز 23 ژوئن در تقاط مختلف
كابل نخستين تير اندازهاى هماهنگ نشده و يا بد هماهنگ شده روى داد.
مهمترين زد وخوردها از سوى گروه شيعه هزاره كه از قرار معلوم يك اقليت
مذهبى و قومى در اين جامعه اكثرا پشتو و سنى است، روى داد. با اين حال
شورشيان از قرار معلوم نتوانستند قصدى را كه داشته اند، عملى سازند و رژيم
نظم را مجددا برقرار كرد ولى اين بر قرارى نظم با خون ريزى تواعم بود. از آن زمان
به بعد سطح عمليات خشونت آميز در كابل اندكى افزايش يافته است. از زمان
انقلاب سال 1978 صداى شليكهاى پراكنده شنيده مى شود ولى بعضى از اين
تير اندازيها دوام بيشترى داشته است. علاوه بر اين شورشيان براى نابود كردن
خودروهاى نظامى گهگاه در امتداد
جاده كابل به تورخم كمين مى كنند و گاهى هم ارتباط در امتداد اين جاده قطع
مى شود. خلقى ها تا كنون با اين حملات ايذايى با كارآيى تمام و به سرعت مقابله
كرده اند. دستگاه رهبرى خلق در كابل همچنان ظاهرى آرام و به اين مفهوم كه بر
اوضاع مسلط است به مردم نشان مى دهند. به جر چند حادثهاى كه در بالا ذكر
شد واين واقعيت كه شهر مانند يك اردوگاه مسلح است، كابل از يك آرامش قابل
ملاحظه بر خوردار بوده و داراى ظاهرى آرام و صلح آميز است. معذالك در زير
اين آرامش يك نوع تشنج قابل مشاهدهاى مجمد دارد.
8 - شورشيان تا كنون چه نتيجه اى بدست آورده اند؟ هرچند شورشيان گهگاه
دچار ركود سنگينى شده و بدون پشتيبانى معنادار خارجى مبارزه مى كنند.
معذالك اغلب توانسته اند دماغ رژيم خلقى را خون آلود كنند و ادعاهاى مكرر
دستگاه رهبرى خلت را مبنى بر اينكه آنها از " " پشتيبانى پر شور 98% از جمعيت
افغانستان " " برخوردارند، به صورت يك حرف توخالى درآورند. همچنين اين
واقعت كه فعاليت شورشيان امور اقتصادى كشور را در هم ريخته و برنامه هاى
غمرانى و اقتصادى ناشى از كمكهاى خارجى را متوقف كرده و بدين
ترتيب خلقيها را از بازپداختهاى بسيار ضرورى خارجى محروم كرده است،
داراى اهميت فراينده اقتصادى است.
9 آيا خلقى ها دوام خواهند آورد يا اينكه ناگزير خواهند بود شورويها را به كشور
خود فراخوانند؟از اول ماه ژوئيه گذشته رژيم خلقى هر چند كه جنگ زده است،
چنين به نظر مى رسد كه مى تواند با منابع نظامى و پليسى خود، يقاع خويش را حفظ
كند.با توجه به اينكه كمكهاى شوروى از لحاظ كادر و پشتيبانى مستشاران به نحو
سخاوتمندانه اى همچنان ادامه دارد، خلقى ها بدون شك به اين نكته پى برده اند
كه دعوت از نيروهاى رزمى از كشورى كه در اين جا به عنوان يك همسايه توسعه
طلب معرفى شده است آنها را در نظر بيشتر افغانيها " از جملع بيشتر آنهايى كه
حاضر بوده اند به نيروى نوين خلقيها فرصت بدهند تا اين كشور را از غرقاب قرنها
عقب ماندگى فئودالى رهايى دهند " بى اعتبار خواهد ساخت. بنابر اين خلقى ها
به وضوح اين خط مشى را به عنوان يك اقدام براى روز مبادا تلقى مى كنند و آن
روز مبادا هنوز فرانرسيده است.
فلاتين
لطفا منتظر باشید ...
