افغانستان آغاز هجران جلد 1
لطفا منتظر باشید ...
" 3 " - حضور حدود 1000 مستشار روسى در ارتش افغانستان قبل از وقوع كودتا.
" 4 " - مشاركت افسران جوان و تحصيل كرده شوروى در كودتا.
" 5 " - شركت عناصر نظامى و غيرنظامى طرفدار مسكو در حكومت داوود:مثل
دكتر حسن شرق معاون نخست وزير، سروان فيض محمد وزير كشور،سروان
پاچاگل وزير امور سرحدات، سروان عبدالحميد وزير ارتباطات و سروان
غوث الدين وزير فوايد عامه; شركت تعدادى از همين عناصر در كميته مركز
جمهوريت مثل سروان احمد ضياع، ستوان عبدالخليل و سرهنگ دوم
خليل الله; شركت عده اى از عناصر چپگرا در كميته تدوين قانون اساسى و
مشورت داوود با اين عده مثل ببرك كارمل رهبر حزب دمكراتيك خلق " شاخه
پرچم " و سليمان لايق.
روابط دو كشور پس از روى كارآمدن داوود در شكل رفت و آمدهاى هيئت هاى
مختلف نظامى و اقتصادى بمرور زمان گسترش مى يافت. در سال 1975 در پى
سفر پادگورنى به كابل پيمان دوستى بين دو كشور بمدت 10 سال ديگر تمديد
شد. در همين سال يك موافقت نامه دراز مدت همكارى اقتصادى - فنى به
امضاع رسيد كه براساس آن پروژه هاى زيربنايى مثل سد، كارخانجات صنعتى
ميدان گاز، خطوط ارتباطى و پل در دستور كار قرار مى گرفت. به طور كلى تا سال
701979درصد راهها و 60 درصد نيروگاههاى افغانستان توسط روسها ساخته
شد.
همانطور كه گفته شد، روسها توانستند در زمان رژيم داوود گامهاى مهمى در
جهت نفوذ سياسى، اقتصادى ، نظامى و فرهنگى در افغانستان بردارند. تقويت
احزاب و جريانات چپگرا و وابسته به مسكو برنامه ئ استراتژيك روسها در جهت
ايجاد يك آلترناتيو قوى براى قبضه ئ حكومت در افغانستان بود.
از سوى ديگرداوود بدليل بروز اصطكاك روزافزون با سران حزب دمكراتيك
خلق و نيز سرخوردگى هايى كه از ناحيه روسها پيدا كرده بود و نياز شديد به
حمايت داخلى و زدودن اين برداشت مبنى بر اينكه وى يك مهره وابسته به
شوروى است،دست به يكسرى تحركات داخلى زد.از جمله;
- حزبى بنام انقلاب ملى تاسيس كرد.هدف وى اين بود كه اعتماد مردم را بخود
جلب كرده و ثابت كند كه وى فردى ملى گراست.و نه يك كمونيست.
- تلاش براى راندن حزب دمكراتيك خلق از صحنه سياست مملكت.
- دادن چراغ سبز به قدرتهاى غربى بويژه آمريكا و تعديل برخوردهاى تند با
همسايگان خود يعنى پاكستان و ايران.
4 - دوران رژيم خلقى :روسها كه نسبت به گرايشات غربى داوود احساس نگرانى
مى كردند از طريق نيروهاى سرسپرده داخلى يعنى عناصر نظامى و غيرنظامى
طرفدار مسكو كه در حزب دمكراتيك خلق متشكل شده بودند،طى يك كودتا در
27 آوريل 1978 رژيم داوود را سرنگون كردند و تركى و حفيظالله امين كه عناصر
اصلى حزب دمكراتيك خلق بودند زمام امور را بدست گرفتند. تركى به عنوان
رئيس جمهور و امين متعاقباہ به سمت نخست وزير تعيين شدند. كودتاى آوريل
1978 نقطه ئ عطف جديدى در روند دخالتهاى شوروى در افغانستان محسوب
مى شود.در رابطه با نقش روسها در اين كودتا نشانه هاى زير قابل توجه مى باشد:
" 1 " - در سند شماره 4 فصل سوم به يكى از شخصيتهاى روسى به نام واسيلى
سافرانچك اشاره سده است كه در زمان كودتا در كابل بسر مى برده است:
" " بايگانى سفارت پاكستان نشان مى دهد كه سافرونچك " وزير مختار در سفارت
شوروى در كابل " در يك سفر كوتاه ادارى پيش از كودتاى 1978 يا در جريان آن
در كابل بوده است.منبع پاكستانى افزود كه به اعتقاد وى سافرونچك ارتباطاتى
باك.گ.ب.دارد. " "
" 2 " -حضور صدها مستشار نظامى روسى در ارتش افغانستان ثابت مى كند هيچ
گونه حركت نظامى بر عليه رژيم داوود نمى توانست بدون اطلاع وهماهنگى قبلى
بامسكو انجام بگيرد.در سند 16فصل دوم چنين آمده است:
" " هنگامى كه حزب دمكراتيك خلق افغانستان قدرت رادر 27و28آوريل
198بدست گرفت، درسراسر افغانستان 800مستشار نظامى
حضور داشتند. كه اگر واحد بزرگ نظامى شوروى را در پايگاه هوايى بگرام به اين
عده اضافه كنيم تعداد نظاميان شوروى در افغانستان امروز بين 300تا3500نفر
خواهد شد. " "
" 3 " - شركت خلبانان روسى در بمباران كاخ رياست جمهورى.
" 4 " - برسميت شناختن فورى رژيم كودتا از جانب مسكو.
" 5 " - ملاقات سريع رهبران كودتا با سفى شوروى " 21/2/7531 " .
" 6 " - تركى طى مصاحبه اى اعتراف كرد كه سياست حزب دمكراتيك خلق
افغانستان براى بدست گرفتن قدرت مشخص بوده و طرحهاى لازم تدارك ديده
شده بود.
سير دخالتهاى شوروى در افغانستان نشان مى دهد كه براندازى در افغانستان
بصورت گام بگام صورت گرفت.ابتدا با بهره گيرى از وجهه داوود كه يك چهره
نسبتاہوجيه الملله ولى متمايل به مسكو بود ،عناصر كمونيست در پشت سر
داوود پس از سقوط ظاهر شاه به صحنه آمده وسپس داوود راكه به نوعى يك
كاتاليزور محسوب مى شد ،كنار گذاشتند.به عبارت ساده تر كودتاى 27آوريل
1978پايان يك سلسله عمليات براندازى بود كه از سال 1965آغاز وبا سقوط
داوود به پايان رسيده وواردمرحله تازه اى از دخالتهاى روسها در افغانستان شده
بود.
رژيم كودتايى نور محمد تركى به محض روى كار آمدن به منظور تحكيم پايه هاى
خود اقداماتى در جهت گسترش هر بيشتر روابط با مسكوانجام داد اهم اين
اقدامات بدين شرح است:
-در سفر تركى به مسكو در1357/9/13قرارداددوستى وحسن همجوارى
20ساله دردسامبر 1978بين طرفين به امضاعرسيد.اين قراردادگام مهمى در بسط
توسعه نفوذ روسها در افغانستان وحتى در منطقه بود.قوت اين قراردادبيشتراز
نوع قراردادهاى ويتنام -شوروى ودر حد نوع قراردادهاى پيمان ورشو ارزيابى
شده است.طبق ماد، اين قرارداد طرح امنيت آسيابه عنوان ابتكار مسكو جهت
مقابله با توسعه طلبى غربيها در اين قار، با همكارى رژيم كابل " كه مدتها بود از
پذيرش آن سر باز زده بود " بجريان مى افتاد.ماده 4اين قراردادپايه قانونى دخالت
بعدى روسها در شكل تجاوز نظامى مستقيم
در افغانستان بود.
-در چند ماه اول حكومت تركى حدود 2000مستشار نظامى اطلاعاتى وغير
نظامى روسى علاوه بر مستشاران قبلى به افغانستان سرازير شدند.
-اعزام سالانه 300دانشجوى نظامى ارتش افغانستان جهت آموزش در
موسسات م آموزش نظامى در مسكو وساير مراكز آموزش ارتش شوروى ،از سزى
بزنامه هاى رژيم كابل درجهت تشديد روند وابستگى به مسكو بود.
- خريد تجهيزات پيشرفته نظامى مثل تانكهاى تى-62وهلى كوپترهاى
42-IM و همچنين خريد 60000ماسك ضد گاز ولباس ضد گلوله وضد گازهاى
شيميايى به منظور سركوب قيام مردم مسلمان افغانستان.
-رژيم خلقى در7ماه اول حدود 40قراردادمختلف همكارهاى اقتصادى ،فنى
،فرهنگى وبازرگانى با روسها و ساير كشورهاى اروپاى شرقى به امضاع رسانيد.
رژيم خلقى نتوانست عليرغم حمايت هاى همه جانبه روسها، قيام سراسرى
مردم مسلمان افغان را فرونشاند.با تشديد اختلافات درون حزب دمكراتيك
خلق كه به كودتاى حفيظالله امين بر عليه تركى رئيس جمهور، در 14 سپتامبر
1979 منجر شد، ضربه جدى ديگر بر روند برنامه هاى مسكو جهت تثبيت اوضاع
داخلى در افغانستان وارد گرديد. روسها اينك دريافته بودند كه تثبيت يك رژيم
سوسياليستى در كشورى مثل افغانستان كه شديداہ به مبانى اسلامى و قومى
خويش پايبند است، از طريق سياسى و با حمايت هاى غيرمستقيم نظامى امرى
غيرمتحمل به نظر مى رسد. انتخاب راه حل مربوط به تجاوز نظامى مستقيم از سوى
ارتش سرخ شوروى يك تصميم گيرى بسيار حياتى در اين رابطه بود.روسها از
يكسو رژيم دست نشانده ئ خود را در معرض اضمحلال مى ديدند و از سوى ديگر
در صورت دخالت نظامى مستقيم مى بايست تبعات خطرناك آن را تحمل كنند.
مساله احتمال مداخله نظامى شوروى در افغانستان در آن مقطع زمانى براى
طرفهاى مقابل يعنى غرب و آمريكايى ها نيز موضوعى حاد و بسيار جدى
بود.مطالب قابل توجهى در اسناد بدست آمده دراين باره وجود دارد كه به
خلاصه اى از آنها اشاره مى شود.
سند شماره 1 فصل دوم:
" " اگر چه اين امكان وجود دارد كه نيروهاى رزمى شوروى در درگيرى هاى
داخلى افغانستان مداخله نمايند،ولى نظرمااين است كه اتحاد شوروى احتمالاہ
تلاش خواهد كرد تا از افتادن در چيزى كه مى تواند تله اى از نوع ويتنام باشد
اجتناب ورزد. " "
همچنين درسند فوق چنين آمده است:
" " هر چند اين سفارتخانه " كابل " به تخصص سفارت مسكو در تجزيه و تحليل
شوروى در مورد افغانستان " مبنى بر اينكه كرملين بايستس به آن همه به عنوان
يك فرصت،وهم آشفتگى بنگرد " احترام مى گذارد،اين مورد در كابل موضوع
خيلى از تفكرات است.بعضى استدلال مى كنند كه شوروى مايل است از يك
ركورد اقتصادى در باتلاق جنگ داخلى از نوع ويتنام اجتناب ورزد،در حاليكه
ديگران معتقدند ما بايستى در آستانه وضعيتى نظير 1968 چكسلواكى
باشيم.اتحاد شوروى ممكن است بخاطر اينكه انقلاب افغانستان در خطر است
حركتى صورت بدهد. " "
سند شماره 3 فصل دوم:
" " ما فكر نمى كنيم كه اتحاد شوروى تحت شرايط فعلى تمايلاتش در افغانستان را
بى انتها ببيند. بنظر ما مقايسه دخالت سال 1968 شوروى در چكسلواكى اشتباه
است. ما فكر مى كنيم كه شورويها به افزايش پشتيبانى نظامى و تداركاتى خود از
رژيم طرفدار شوروى در كابل ادامه مى دهند. ممكن است تعدادى از پرسنل
شوروى در عمليات نظامى ولت افغانستان شركت پيدا كنند. در هر صورت تحت
شرايط قابل پيش بينى مسكو از بدوش كشيدن قسمت اعظم بار مبارزه ضد
شورش در افغانستان اجتناب خواهد ورزيد. " "
سند شماره 16 فصل دوم:
" " قابل تصور است كه دستگاه رهبرى تركى - امين ممكن است خود را ناگزير
احساس كند تا تقاضاى ورود سربازان رزمى شوروى را براى حفظ بقاياى خود
بنمايند.بيشتر ناظران ديپلماتيك در محل تصور مى كنند كه شوروى ها مى خواهند
از يك چنين درگيرى تا زمانى كه يك خطمشى خفيف ترى قابل عمل
باشد،اجتناب كنند،ولى اين امكان را نفى نمى كند
