مرد. اين فعّاليّت خدا، به مسيحيان ، اختصاص نيافته است ،بلكه همه افراد بشر از اديان مختلف ، تحت
تعليم ، ارشاد و نجات خدا هستند. اين مساءله نزدمسيحيان (عمل فراگير روح خدا) خوانده مى شود. به همين
جهت مسيحيان معتقد نيستند كه نجات ،مختصّ آنان است ، بلكه معتقدند براى همه پاسخ دهندگان به نداى
خدا كه هر انسانى را مخاطبقرار مى دهد ودر قلب هر مرد و زنى فعّاليّت دارد، نجات ، آماده است .(253)مسيحيان در بيان فلسفه و دليل چنين اعتقاد پيچيده اى درباره خدا مى گويند: سه گانگى دراعتقاد
مسيحيان ، نه يك معادله رياضى يا يك مفهوم فلسفى ، بلكه اساس (تجربه دينىفردى ) آنان است . ما مسيحيان
هنگامى كه از طريق دعا و عبادت يا مطالعه كتاب مقدّس و تدبّردر آن يا از طريق نيازهاى روزانه زندگى
مسيحى ، با خداى عزّوجلّ تماس مى گيريم ، وى رادر سه حالت وجودى ، تجربه مى كنيم ، زيرا خدا در اعتقاد
مسيحيان :پدرى متعالى است كه ما را آفريده ودر عبادت ودعاهاى خود، رو به سوى او داريم و مى كوشيمطبق اراده او
زيست كنيم .با ما سخن مى گويد و خود را به وسيله عيسى ، آشكار مى كند و عيسى همان است كه مى خواهيممانند او شويم و
به وسيله او با پدر، آشتى كنيم .زنده است و به عنوان روح القدس (254) در ژرفاى وجود ما،عمل مى كند.(255)آنچه آورده شد خلاصه نظر مسيحيان درباره (توحيد مسيحى ) و توجيه تثليث و سه گانهپرستى است . اينك به
برخى تاءمّلات درباره آن مى پردازيم .
تاءمّلاتى چند در تثليث مسيحيّت (براى مطالعه )
گرچه چنان كه مشاهده شد مسيحيان ، اصرار مى ورزند كه تثليث مسيحى همان توحيد خالصبوده و چيزى غير ازآن نيست ! ولى اين ، ادّعايى بىدليل و دور از حقيقت است ؛ زيرا تفاوت ميان اين اعتقاد و آن چه تقرير و
بيان مى كنند، از زمين تاآسمان بوده و شواهد و دلايل زيادى بر نفى و ابطال اين اقرار و تقريرشان
درباره تثليث ،وجود دارد.اينك برخى از شواهد ودلايل اين كه تثليث غير از توحيد است را مى آوريم .
الف پيشينه تاريخى تثليث
بررسى و پژوهش درباره پيشينه تاريخى مساءله (تثليث ) و سه گانه پرستى ، نشان مىدهد كه اين عقيده درروزگار بسيار كهن و در ميانملل باستانى دنيا، وجود داشته و ريشه در عقايد بت پرستى و شرك دارد.اقوام باستانى آريايى نژاد، يعنى ايرانى ها، هيت ها، يونانى ها و رومى ها در روزگاروصل خويش (حدود دو
هزار سال پيش از ميلاد) به سه خدا (آلهه ثلاثه ) معتقد بوده اند ؛ و آنها عبارت بودند از: خداى پدر (ديوس
پيتار)، كه نزد همه آنملل به (پدر آسمانى ) شهرت داشته است ، خداى مادر، كه به هندى (پريتيوى ماتار) و
بهيونانى (گاياماتر) ناميده مى شده ؛ و خداى آفتاب (مهر) كه به نام خداى (ميترا) نام داشتهوبعدها خداى
ايرانيان باستان ، شمرده شده است .(256)در آيين باستانى هندو هم تثليث ، وجود داشته و اسامى آن ها عبارتند از:1 بَرَهْما، خداى ايجاد كننده .2 شيوا، خداى فانى كننده و ميراننده .3 ويشنو، خداى حفظ كننده .(257)در مصر باستان نيز در باب (تثليث الوهيّت ) انديشه هايى رواج داشته كه بى شباهت بهعقايد مسيحيان
درباره تثليث نيست . خدايان اساطيرى سه گانه مصريان عبارتند از:1 اوزيريس ، خداى پدر، كه ربّ النّوع خورشيد غارب (غروب كننده ) ناميده مى شد.2 ايزيس ، خداى همسر يا مادر، كه ربّ النّوع آسمان و ماه بوده است .3 هو روس ، خداى پسر وفرزند، كه ربّ النّوع خورشيد طالع (طالع كننده ) بوده است .(258)اقوام سامى نژاد ساكن جزيرة العرب نيز به خدايان سه گانه معتقد بوده اند كه به (خداىسه گانه سنتى
سامى ) شهرت داشته است . اسامى آن ها چنين بوده است : اللّه (خداىمتعال )، اللاّت (خداى بزرگ مادر) و بعل
(خداوندگار، ربّ).