تفسیر نمونه جلد 9

بعضى از مفسران گفته‏اند، اين به دليل آن بوده كه شعيب بسيار نماز مى‏خواند و به مردم مى‏گفت: نماز انسان را از كارهاى زشت و منكرات باز مى‏دارد، ولى جمعيت نادان كه رابطه ميان نماز و ترك منكرات را درك نمى‏كردند، از روى مسخره به او گفتند: آيا اين اوراد و حركات تو فرمان به تو مى‏دهد كه ما سنت نياكان و فرهنگ مذهبى خود را زير پا بگذاريم، و يا نسبت به اموالمان مسلوب الاختيار شويم؟!.

بعضى نيز احتمال داده‏اند كه" صلاة" اشاره به آئين و مذهب است، زيرا آشكارترين سمبل دين نماز است.

بهر حال اگر آنها درست انديشه مى‏كردند، اين واقعيت را در مى‏يافتند كه نماز حس مسئوليت و تقوا و پرهيزكارى و خدا ترسى و حقشناسى را در انسان زنده مى‏كند، او را به ياد خدا و به ياد دادگاه عدل او مى‏اندازد، گرد و غبار خودپسندى و خودپرستى را از صفحه دل او مى‏شويد، و او را از جهان محدود و آلوده دنيا به جهان ما وراء طبيعت به عالم پاكيها و نيكيها متوجه مى‏سازد، و به همين دليل او را از شرك و بت پرستى و تقليد كوركورانه نياكان و از كم‏فروشى و انواع تقلب باز مى‏دارد.

سؤال ديگرى كه در اينجا پيش مى‏آيد اين است كه آيا آنها جمله إِنَّكَ لَأَنْتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ:" تو مرد عاقل و فهميده و بردبارى" را از روى واقعيت و ايمان مى‏گفتند و يا به عنوان مسخره و استهزاء؟.

مفسران هر دو احتمال را داده‏اند، ولى با توجه به تعبير استهزاءآميزى كه در جمله قبل خوانديم (جمله أَ صَلاتُكَ تَأْمُرُكَ) چنين به نظر مى‏رسد كه اين جمله را از روى استهزاء گفتند، اشاره به اينكه آدم حليم و بردبار كسى است كه تا مطالعه كافى روى چيزى نكند و به صحت آن اطمينان پيدا ننمايد، اظهار نمى‏نمايد، و آدم رشيد و عاقل كسى است كه سنتهاى يك قوم را زير پا