تفسیر نمونه جلد 9

و اينكه در پاره‏اى از تعبيرات نام" بقية اللَّه" بر مهدى موعود (ع) گذارده شده نيز اشاره به همين موضوع است، زيرا او يك وجود پر فيض و ذخيره بزرگ الهى است كه براى بر چيدن بساط ظلم و بيدادگرى در جهان و بر افراشتن پرچم عدل و داد نگاهدارى شده است.

و از اينجا روشن مى‏شود كه چه حق بزرگى اين شخصيتهاى ارزشمند و مبارزه كنندگان با فساد و" اولوا بقيه‏ها" بر جوامع بشرى دارند چرا كه آنها رمز بقاء و حيات ملتها و نجات آنها از نابودى و هلاكتند!

نكته ديگرى كه در آيه فوق جلب توجه مى‏كند اين است كه قرآن مى‏گويد: خداوند هيچ شهر و آبادى را به ظلم و ستم نابود نمى‏كند در حالى كه اهلش" مصلح" باشند. توجه به تفاوت" مصلح" و" صالح" اين نكته را روشن مى‏سازد كه تنها" صلاحيت" ضامن بقاء نيست بلكه اگر جامعه‏اى صالح نباشد ولى در مسير اصلاح گام بردارد او نيز باز حق بقاء و حيات دارد، ولى آن روز كه نه صالح بود و نه مصلح، از نظر سنت آفرينش حق حيات براى او نيست و به زودى از ميان خواهد رفت.

به تعبير ديگر هر گاه جامعه‏اى ظالم بود اما به خود آمده و در صدد اصلاح باشد چنين جامعه‏اى مى‏ماند، ولى اگر ظالم بود و در مسير اصلاح و پاكسازى نبود، نخواهد ماند.

نكته ديگر اينكه يكى از سرچشمه‏هاى ظلم و جرم در آيات فوق پيروى از هوسرانى و لذت پرستى و عيش و نوشها ذكر شده كه در قرآن از آن تعبير به" اتراف" مى‏شود.

اين تنعم و تلذذ بى‏قيد و شرط سرچشمه انواع انحرافاتى است كه در طبقات‏