تفسیر نمونه جلد 9

بر دارد، كشته خواهد شد.

ولى تفسير نخست از همه نزديكتر به نظر مى‏رسد «1».

و در پايان آيه مى‏خوانيم" خداوند به آنچه آنها انجام مى‏دادند آگاه است" (وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِما يَعْمَلُونَ).

" سر انجام يوسف را به بهاى كمى- چند درهم- فروختند" (وَ شَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَراهِمَ مَعْدُودَةٍ).

گرچه در مورد فروشندگان يوسف و اينكه چه كسانى بودند گفتگو است، بعضى آنها را برادران يوسف دانسته‏اند، ولى ظاهر آيات اين است كه كاروانيان اقدام به چنين كارى كردند، زيرا در آيات قبل سخنى از برادران نيست و با پايان آيه قبل كه گذشت بحث برادران تمام شده است، و ضميرهاى جمع در جمله" ارسلوا،" و" اسروه" و" شروه" همه به يك چيز باز مى‏گردد، يعنى كاروانيان.

در اينجا اين سؤال پيش مى‏آيد كه چرا آنها يوسف را كه حد اقل غلام پر قيمتى محسوب مى‏شد به بهاى اندك و به تعبير قرآن بثمن بخس فروختند.

ولى اين معمول است كه هميشه دزدان و يا كسانى كه به سرمايه مهمى بدون زحمت دست مى‏يابند از ترس اينكه مبادا ديران بفهمند آن را فورا مى‏فروشند، و طبيعى است كه با اين فوريت نمى‏توانند بهاى گزافى براى خود فراهم سازند.

" بخس" در اصل به معنى اين است كه چيزى را با ستمگرى كم كنند

(1) بضاعة در اصل از ماده" بضع" (بر وزن نذر) به معنى قطعه‏اى از گوشت است، كه آن را جدا مى‏كنند و سپس تعميم يافته و به قطعه مهمى از مال و سرمايه نيز گفته شده است،" بضعه" به معنى پاره تن و" حسن البضع" به معنى انسان فربه و پر گوشت آمده است، و" بضع" (بر وزن حزب) به معنى عدد سه تا ده آمده است (مفردات راغب).