تفسیر نمونه جلد 9

و يا اينكه انگور را مى‏فشرده تا عصير آن را به شاه بدهد، بى‏آنكه شراب شده باشد و از آنجا كه اين انگور قابل تبديل به شراب است اين كلمه به آن اطلاق شده است.

تعبير به إِنِّي أَرانِي (من مى‏بينم)- يا اينكه قاعدتا بايد بگويد من در خواب ديدم- به عنوان حكايت حال است، يعنى خود را در آن لحظه‏اى كه خواب مى‏بيند فرض مى‏كند و اين سخن را براى ترسيم آن حال بيان مى‏دارد.

بهر حال يوسف كه هيچ فرصتى را براى ارشاد و راهنمايى زندانيان از دست نمى‏داد، مراجعه اين دو زندانى را براى مساله تعبير خواب به غنيمت شمرد و به بهانه آن، حقايق مهمى را كه راهگشاى آنها و همه انسانها بود بيان داشت.

نخست براى جلب اعتماد آنها در مورد آگاهى او بر تعبير خواب كه سخت مورد توجه آن دو زندانى بود چنين گفت:" من بزودى و قبل از آنكه جيره غذايى شما فرا رسد شما را از تعبير خوابتان آگاه خواهم ساخت" (قالَ لا يَأْتِيكُما طَعامٌ تُرْزَقانِهِ إِلَّا نَبَّأْتُكُما بِتَأْوِيلِهِ قَبْلَ أَنْ يَأْتِيَكُما).

و به اين ترتيب به آنها اطمينان داد كه قبل از فرا رسيدن موعد غذايى آنها مقصود گمشده خود را خواهند يافت.

در تفسير اين جمله مفسران احتمالات فراوانى داده‏اند.

از جمله اينكه يوسف گفت: من به فرمان پروردگار از بخشى اسرار آگاهم نه تنها مى‏توانم تعبير خواب شما را بازگو كنم بلكه از هم اكنون مى‏توانم بگويم، غذايى كه براى شما امروز مى‏آورند، چه نوع غذا و با چه كيفيت است و خصوصيات آن را بر مى‏شمرم.

بنا بر اين" تاويل" به معنى ذكر خصوصيات آن غذاست (ولى البته تاويل كمتر به چنين معنى آمده بخصوص اينكه در جمله قبل به معنى تعبير خواب است).

احتمال ديگر اينكه منظور يوسف اين بوده كه هر گونه طعامى در خواب‏