تفسیر نمونه جلد 9

به همين دليل در ميان گروهى از مفسران بحث شده كه اين تفاوت در تحدى و دعوت به مبارزه براى چيست؟ چرا يك جا همه قرآن و جاى ديگر 10 سوره و جاى ديگر يك سوره؟

در پاسخ اين سؤال طرق مختلفى پيموده‏اند:

الف- بعضى معتقدند اين تفاوت از قبيل تنزل از مرحله بالاتر به مرحله پائينتر است درست مثل اينكه كسى به ديگرى ميگويد: اگر تو هم مثل من در فن نويسندگى و شعر مهارت دارى كتاب و ديوانى همچون كتاب و ديوان من بنويس بعد تنزل مى‏كند و مى‏گويد يك فصل مانند آن را و يا حتى يك صفحه مثل آن ارائه بده! ولى اين پاسخ در صورتى صحيح است كه سوره‏هاى" اسراء" و" هود" و" يونس" و بقره به همين ترتيب نازل شده باشد، البته آن با ترتيبى كه در كتاب" تاريخ القرآن" از" فهرست ابن نديم" نقل شده سازگار است: چرا كه او مى‏گويد: سوره اسراء سوره 48 و هود 49 و يونس 51 و بقره نودمين سوره است كه بر پيامبر نازل شده.

اما متاسفانه اين سخن با ترتيب معروفى كه براى سوره‏هاى فوق در تفاسير اسلامى آمده است سازگار نمى‏باشد.

ب- بعضى گفته‏اند گرچه ترتيب نزول سوره‏هاى فوق منطبق بر تنزل از مرحله بالا به مرحله پائين نيست، ولى مى‏دانيم كه همه آيات يك سوره با هم نازل نمى‏شده چه بسا آياتى كه مدتى بعد نازل مى‏شد به دستور پيامبر (ص) به خاطر تناسبهايى كه داشت در سوره قبل قرار داده مى‏شد. در محل كلام ما نيز ممكن است چنين باشد، و از اين رو تاريخ سوره‏هاى فوق منافاتى با تنزل از مرحله بالاتر به پائين‏تر ندارد.

ج- احتمال ديگرى كه براى حل اين مشكل وجود دارد اين است كه اصولا