تفسیر نمونه جلد 9

ولى حواشى سلطان بلافاصله" اظهار داشتند كه اينها خوابهاى پريشان است و ما به تعبير اينگونه خوابهاى پريشان آشنا نيستيم"! (قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ وَ ما نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلامِ بِعالِمِينَ).

" اضغاث" جمع" ضغث" (بر وزن حرص) به معنى يك بسته از هيزم يا گياه خشكيده يا سبزى يا چيز ديگر است و" احلام" جمع" حلم" (بر وزن نهم) به معنى خواب و رؤيا است، بنا بر اين اضغاث و احلام به معنى خوابهاى پريشان و مختلط است، گويى از بسته‏هاى گوناگونى از اشياء متفاوت تشكيل شده است و كلمه" الاحلام" كه در جمله" ما نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلامِ بِعالِمِينَ" آمده با الف و لام عهد اشاره به اين است كه ما قادر به تاويل اينگونه خوابها نيستيم، ذكر اين نكته نيز لازم است كه اظهار ناتوانى آنها واقعا به خاطر آن بوده كه مفهوم واقعى اين خواب براى آنها روشن نبود، و لذا آن را جزء خوابهاى پريشان محسوب داشتند، چه اينكه خوابها را به دو گونه تقسيم مى‏كردند:

خوابهاى معنى‏دار كه قابل تعبير بود، و خوابهاى پريشان و بى معنى كه تعبيرى براى آن نداشتند، و آن را نتيجه فعاليت قوه خيال مى‏دانستند، بخلاف خوابهاى گروه اول كه آن را نتيجه تماس روح با عوالم غيبى مى‏ديدند.

اين احتمال نيز وجود دارد كه آنها از اين خواب، حوادث ناراحت كننده‏اى را در آينده پيش بينى مى‏كردند و آن چنان كه معمول حاشيه نشينان شاهان و طاغوتيان است تنها مسائلى را براى شاه ذكر مى‏كنند كه به اصطلاح مايه انبساط" خاطر عاطر ملوكانه"! گردد و آنچه ذات مبارك را ناراحت كند از ذكر آن ابا دارند، و همين است يكى از علل سقوط و بدبختى اينگونه حكومتهاى جبار!.

در اينجا اين سؤال پيش مى‏آيد كه آنها چگونه جرئت كردند در مقابل سلطان مصر چنين اظهار نظر كنند و او را به ديدن خوابهاى پريشان متهم سازند،