تفسیر نمونه جلد 9

خبير بودنش.

در اينكه فرق ميان" احكمت" و" فصلت" چيست؟ مفسران بحثهاى فراوان كرده‏اند و احتمالات زيادى داده‏اند، اما آنچه نزديكتر از همه، به مفهوم آيه فوق به نظر مى‏رسد اين است، كه در جمله اول اين واقعيت بيان شده است كه قرآن مجموعه واحد به هم پيوسته‏اى است، كه همچون يك بناى محكم و استوار بر جا است و نشان مى‏دهد كه از سوى خداوند واحد يكتا نازل شده، و به همين دليل هيچگونه تضاد و اختلاف در ميان آياتش ديده نمى‏شود.

اما جمله دوم اشاره به اين حقيقت است كه اين كتاب در عين وحدت، آن چنان شاخه‏ها و شعب فراوان دارد كه تمام نيازهاى روحى و جسمى انسانها را در زير پوشش خود قرار مى‏دهد، بنا بر اين در عين وحدت، كثير است و در عين كثرت، واحد.

از آيه بعد مهمترين و اساسى‏ترين محتواى قرآن يعنى توحيد و مبارزه با شرك را به اين صورت بيان مى‏كند:" نخستين دعوت من اين است كه جز خداوند يگانه يكتا را نپرستيد" (أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ) «1».

و اين نخستين تفصيل از دستورات اين كتاب بزرگ است.

و دومين برنامه دعوتم اين است كه" من براى شما از سوى او نذير و بشيرم": در برابر نافرمانيها و ظلم و فساد و شرك و كفر، شما را بيم مى‏دهم، و از عكس العمل كارهايتان و مجازات الهى بر حذر مى‏دارم، و در برابر اطاعت‏

(1) در جمله أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ دو احتمال داده شده: نخست اينكه از زبان پيامبر (ص) است، همانگونه كه ما در بالا گفتيم و تقديرش اين است كه دعوتى و امرى أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ دوم اينكه كلام خدا است تقديرش اين است امركم أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ، ولى جمله" إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَ بَشِيرٌ" با معنى اول سازگارتر است.