سيّم: صيغه اخوّت است. - شرح صیغ العقود و الإیقاعات نسخه متنی

جهت اين كه ضمان ما لم يجب است و ضمان ما لم يجب باطل است به اين معنا كه در معنى ضمانت اخذ شده است در لغت و عرف كه مسبوق به حقّ واجب باشد، زيرا كه به محض اين كه از وراء جدار شنيده شود كه فلان شخص، ضامن فلان شخص شد، متبادر از ضمان اين مى‏شود كه بر آن شخص دينى و مانند آن واجب شده بود، كه اين شخص آن را بر ذمّه خود كشيده است و لكن نصرت و دفع، خارج از ضمان جريره است پس اگر در صيغه ذكر نشود، باطل نمى‏شود و اگر ذكر شود مثل شرط واجب الوفاء است. و امّا إرث اگر ذكر نيز نشود، ثابت است (1) زيرا كه آن از أحكام اين صيغه است. پس ذكر وى [إرث‏] ضرور [ى‏] نيست.

سيّم: صيغه اخوّت است.

بدان كه جناب پيغمبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) از مكّه به مدينه كه هجرت فرمود، در ميان أصحاب خود برادرى انداخت به مقتضاى الطَّيِّبون لِلطَّيِّبينَ‏

و تضمن عنّى هم بايد صحيح باشد و لكن گفته: شده از جهت علّتى كه مصنّف ذكر فرموده است و بهتر آن بود (اين است خ ل) كه مصنّف با اين عبارت مى‏فرمود كه مادّه ضمان در اين جا مطلقا مستعمل نشده نه در ايجاب و نه در قبول از اين جهت فتأمّل. شرح‏

(1) اين كلام اشكال دارد زيرا كه ارث در اين جا بدل و عوض است و اين از لوازم است كه بايد ذكر شود مثلا، چنانچه لازم است كه در بيع و اجاره و غير ذلك از مصالحه و غير مصالحه و عوض و معوّض هر دو ذكر شود در اين جا اين عقد هم از عقود معاوضه است بايد ذكر شود و لكن ذكر عوض و معوّض در اين جا به نحو ديگر است يعنى با لفظ جمله است با كيفيّت خاصّه و ذكر نكردن ارث در اين جا نظير ذكر نكردن أحد عوضين است در عقود و معاوضات. شرح‏